Ab-Türkiye Zirvesi

Türkiye'nin üyelik müzakerelerinin yeniden canlandırılması, vize serbestisi ve sığınmacı krizi gündemli Avrupa Birliği-Türkiye Zirvesi bugün yapılacak.

Türkiye'yi Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun temsil edeceği zirve, TSİ 17.00'de başlayacak. "Siyasi diyaloğun artırılması, Türkiye ve AB arasında çeşitli formatlarda zirvelerin düzenlenmesi, terörizmin her türlüsüne karşı iş birliği yapılması, Türk vatandaşları için vize serbestisinin getirilmesi, düzenli ve gelişmiş enerji ve ekonomi diyalogları ve Gümrük Birliği'nin niteliğinin yükseltilmesi" gibi konular da masada olacak.

Sığınmacı krizi

İkinci Dünya Savaşı'ndan beri en büyük sığınmacı krizi ile karşı karşıya olan AB üyesi ülkeler, sorunun çözümü için Türkiye'nin yardımının şart olduğu kanısında. Bu çerçevede sık sık Türkiye'ye temsilciler gönderen AB Komisyonu, Ankara ile bir plan üzerinde anlaşmak istiyor. Bu çerçevede hazırlanan ve 15 Ekim'de yapılan AB zirvesinde ele alınan AB-Türkiye Ortak Eylem Planı'nda sığınmacılar için kullanılmak üzere fon sağlanması öngörülüyor.

Bugünkü zirvenin sızan taslak bildirgesine göre, AB tarafından Türkiye'deki Suriyeli sığınmacılar için 3 milyar avro sağlanacak. Bu kaynağın 500 milyon avrosu AB bütçesinden, 2,5 milyar avrosu üye ülkelerin hesaplarından temin edilecek. Ancak İngiltere dışındaki diğer ülkelerden şu ana kadar resmi bir destek bildirimi gelmiş değil. AB kaynakları, bazı ülkelerin kendilerine çıkarılan bu ilave faturadan pek memnun olmadığını belirtiyor.

Fonun süresi ile ilgili tartışmalar da halen sürüyor. Türkiye bir yılda 3 milyar avro sağlanmasını isterken, AB, 2 yıllık sürede paranın kullanılması taraftarı. Görüşmelerde bu konu masada olacak. Türkiye sağlanacak desteği, "yükün paylaşılması" olarak görüyor.

AB, Türkiye üzerinden giriş yapmış düzensiz göçmen ve sığınmacıların, gelecek yıl ekim ayından itibaren geri gönderilebilmesini ve Türkiye'de "sığınmacı kayıt merkezleri" açılmasını istiyor ancak Ankara, özellikle örnekleri Yunanistan'da kullanımda olan kayıt merkezleri fikrine karşı.

Üyelik müzakereleri

Zirvede gündemi belirleyecek diğer bir konu da durma noktasına gelen AN katılım müzakerelerinin yeniden canlandırılması. Fasıllar üzerindeki vetoların kaldırılması ve yeni fasılların açılması Ankara açısından öncelik taşıyor.

Türk tarafı, enerji (15. fasıl), ekonomik ve parasal politikalar (17. fasıl), yargı ve temel haklar (23. fasıl), adalet, özgürlük ve güvenlik (24. fasıl), eğitim ve kültür (26. fasıl) ve dış, güvenlik ve savunma politikaları (31. fasıl) olmak üzere 6 faslın açılmasını istiyor. AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, ekonomik ve parasal politikalar faslının aralık ortasında açılacağını duyurmuştu.

Taslak bildirgede de enerji, yargı ve temel haklar, adalet, özgürlük ve güvenlik ile dış, güvenlik ve savunma politikaları fasıllarının 2016'da açılmasına yer veriliyor.

Buna karşın, taslakta bahsedilen fasılar üzerinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin vetosu var. Zirvede bu konunun netleşmesi için Rum yönetiminin, diğer üyelerden gelecek baskıyla geri adım atması şart.

Vize serbestisi

Zirvede, Türk vatandaşlarının AB ülkelerine vizesiz seyahat edebilmesi de ele alınacak. Türkiye, 2017 başında vizesiz seyahatin başlamasını istiyor. Zirve bildirgesinde bu konuda bir yol haritasının kayda geçmesi bekleniyor. AB Komisyonu, Mart 2016'da vize muafiyeti konusundaki ikinci raporunu, Haziran 2016'da da "geri kabul anlaşmasının" uygulanabileceğine dair üçüncü raporunu yayımlayacak.

Türkiye'nin anlaşmayı uygulaması durumunda Komisyon, Ekim 2016'da son raporunu yayımlayarak vizesiz seyahat için tavsiye kararını açıklayacak. AB Komisyonu'nun olumlu tavsiyesi halinde vizelerin kalkması AB üyelerinin oylamasıyla mümkün olacak.

Senede 2 kez AB-Türkiye Zirvesi

Taslakta, AB ve Türkiye arasında senede 2 kez zirve düzenlenmesi önerisi de yer alıyor. Zirvelerde, "dış ve güvenlik politikası ile ilgili tartışmalar ve iş birliğinin" ele alınması öngörülüyor. Türkiye dahil aday ülkelerin 2006 öncesinde olduğu gibi, AB zirvelerine davet edilip edilmeyeceği ise halen tartışılmakta.

Taslak zirve kararlarında, Türkiye'ye terörizmle mücadelede finansal yardım yapılması da yer alıyor.