Afganistan Barış Görüşmeleri

Afgan Hükümeti ile Taliban arasındaki barış görüşmelerinin yeniden başlatılması için çabalar sürerken, Pakistan'ın Taliban'ın lider kadrosunun kendi topraklarında yaşadığını açıklaması, İslamabad'ın müzakerelerdeki rolünü yeniden gündeme getirdi.

Barış müzakerelerinin başlaması konusunda genel siyasi hava pek umut verici olmasa da Pakistan'ın rolünün bu yolda belirleyici olacağı belirtiliyor. Pakistan Başbakanı'nın Dış İlişkiler Danışmanı Sertaç Aziz'in Washington'daki bir düşünce kuruluşunda yaptığı açıklamalar da bu savı destekler nitelikte.

Aziz, "Afgan Talibanı üzerinde bir etkimiz var çünkü lider kadrosu Pakistan topraklarında yaşıyor. Burada bazı sağlık hizmetlerinden faydalanıyorlar, aileleri burada. Bu vasıtaları kullanarak, müzakere masasına gelmeleri konusunda baskı uygulayabiliriz" dedi.

Bununla birlikte, Pakistan'ın Afganistan hükümeti adına müzakere edemeyeceğini vurgulayan Aziz, "Afgan Hükümeti'nin onlara önerdiğini biz öneremeyiz" ifadelerini kullandı.

Müzakereye giden yol engellerle kaplı

Pakistan, Afganistan, ABD ve Çin'in geçen aralık ayı başında, barış sürecini yeniden başlatmak için ortak çalışma mekanizması kurma konusunda uzlaşmasının ardından Taliban'ın müzakere masasına oturup oturmayacağı yeniden gündeme gelmişti. Dördüncü toplantısını şubat ayında Kabil'de yapan Dörtlü Koordinasyon Grubu'nun (DKG) barış için yol haritasının belirlenmesi konusunda önemli mesafe katettiği ve mart ayı başında Taliban ile Afgan hükümetinin direkt müzakerelere başlayabileceği medyaya yansımıştı.

Bununla birlikte, Taliban'ın ortaya koyduğu şartların müzakerelerin başlamasını zora soktuğu belirtiliyor. Afgan Hükümeti, müzakere için herhangi bir ön şartın olmaması gerektiğini savunuyor. Taliban ise müzakerelere başlamak için İslam Emirliği olarak tanınma, Taliban üyelerinin kara listeden çıkarılması, seyahat engellerinin kaldırılması, hapishanelerdeki üyelerinin serbest bırakılması ve banka hesaplarının dondurulmasına son verilmesini istiyor.

Bir çatı örgüt olan Afgan Talibanı birçok irili ufaklı grubu da şemsiyesi altında barındırıyor. Tartışma konusu olan bir başka nokta da hangi grupların müzakereye katılıp hangilerinin katılmayacağı. Taliban'ın Katar'daki temsilciliğinin de başlaması muhtemel müzakerelerde kilit rol oynayabileceği ifade ediliyor.

DKG'nın müzakere masasına bu sefer Taliban'ın yanı sıra Gulbettin Hikmetyar liderliğindeki Hizb-i İslami örgütünü de çağırması dikkat çeken bir başka nokta. Müzakerelerin önündeki engellerden biri de Taliban'ı masada kimin temsil edeceğinin netleşmemiş olmaması.

Afganistan hükümeti ve Taliban arasında doğrudan barış görüşmelerinin ilk turu Pakistan'ın Muri kentinde 7 Temmuz'da yapılmıştı. Taliban lideri Molla Ömer'in ölüm haberinin ardından 31 Temmuz'da yapılması planlanan barış görüşmelerinin ikinci turu ise süresiz ertelenmişti.