Bankaların Öncelikli Gündemi Risk Kültürü

Bu yıl beşincisi yayınlanan çalışmada, IIF'nin finans krizinden sonra yayımladığı risk kültürünün kuvvetlendirilmesi ve risk yönetimine ilişkin tavsiyelerin ardından günümüze kadar risk yönetiminde gerçekleşen değişiklikler ele alınıyor.

Global sistemin önde gelen bankaları son 5 yılda operasyonel hata veya eksikliklerden kaynaklı 500 milyon dolardan fazla zarar etti

Rapora göre, global sistem açısından önem taşıyan bankaların (GSIB) yarısı son beş yılda operasyonel hata veya eksikliklerden kaynaklı 500 milyon dolardan fazla zarar bildirdi. Araştırmaya katılan bankacılar bu zararların mesleki davranışlarla ilgili para cezaları (%47), operasyonel hatalar (%24) ve iyileştirme maliyetlerinin (%12) bileşiminden kaynaklandığını belirtiyor. Ayrıca katılımcıların yaklaşık yüzde 60'ı itibar zararını, yüzde 51'i mesleki davranışlarla ilgili para cezalarını, yüzde 47'si ise iyileştirme maliyetlerini önemli riskler olarak belirtiyor. GSIB'lerin yaklaşık yüzde 93'ü bu aksaklıkların nedeninin gözetim ve kontrol alanlarındaki zafiyetlerle bağlantılı olduğunda hemfikir. Bu nedenle GSIB'lerin çok büyük bir bölümünün artık kültür değişikliğine gittiğine işaret eden rapor, bankacılık sektöründe risk kültürüne ve yönetimine artık çok daha fazla odaklanıldığını ortaya koyuyor.

Çalışmaya göre GSIB'lerin yüzde 68'i risk konusunda görev ve sorumluluklar açısından daha sıkı hesap verebilirlik kuralları koyarken, yüzde 58'i ise personel maaşlarını riske göre ayarlanmış performans ölçümlerine bağlama eğiliminde. Yüzde 86'sı da kontrolde yapılan hataların ciddi disiplin işlemlerine tabi olacağını ifade etti.

Rapora ilişkin değerlendirme yapan EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Bölüm Başkanı ve Finansal Hizmetler Sektör Lideri Selim Elhadef, bankacılığın yeniden şekillendiğini belirterek "Bankalar açısından risk kültürü üzerinde daha fazla durma eğilimi finans krizinin ardından başladı. Fakat son birkaç yılda ortaya çıkan mesleki davranış ve itibarla ilgili olaylar yüzünden daha da yoğunlaştı. Para cezalarının ve iyileştirme maliyetlerinin artması da bankaları bu yönde tedbirler almaya zorladı" dedi.

Banka iş modelleri regülasyonların baskısı altında

Basel III başta olmak üzere sektöre ilişkin regülasyonların geleneksel iş modelleri üzerindeki baskıyı arttırdığını belirten Elhadef, şunları söyledi:

"Bankaların yaklaşık üçte ikisi (yüzde 65) Basel III'e dayalı likidite ve sermaye değişikliklerinin iş yapma maliyeti üzerinde önemli bir etki yaratacağı düşüncesine katılırken, önemli bir kısım öz sermaye kârlılık oranı beklentilerini düşürdüğünü dile getiriyor. Bankaların yüzde 43'ü ise artık yeterince kârlı olmayan iş alanlarını terk ediyor. Yüzde 12'si de iş yaptıkları coğrafyaları terk edip esas pazarlarına geri dönüyor. Bu değişiklikler bir dereceye kadar sermaye ve likidite maliyetlerine dayandırılabilir. Mevzuata uyum sağlama maliyetinin artması ve uygulama riskinden kaynaklanan 'risksizleştirme' düşüncesi kararlarda belirleyici oluyor."