Belediye Şengalliler İçin 85 Bostan Oluşturdu

Êzidilerin Şengal'de ağırlıkla tarımla uğraştıklarını göz önünde bulunduran Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Fidanlık Yaşam Alanı'nda yaşayan 3 bin 600 kişi için 85 bostan, 1 sera ve kanatlı hayvan üretimi için 5 adette kümes oluşturdu. Oluşturulan bostanlarda ortalama 3 ya da 5 er aile üretim yapıp faydalanıyor. Çalışmalarına nisan ayının başında başlayan Büyükşehir Belediyesi Park ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı, ilk etapta serada domates, biber, patlıcan, mısır, maydanoz, tere, marul, çilek, karpuz ve kavun vb. 30 bin adet fide üretti. Üretilen tüm fideler Şengalli ailelere dağıtıldı. Şengalli aileler bostanlardan ürün almaya başladı. Sebze ve meyve üretiminde Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı, tohum ve mühendislik desteğinde bulundu.

Yapılan çalışmalar ile ilgili bilgi veren Büyükşehir Belediyesi Fidanlık Yaşam Alanı çalışanı Bişar İçli, nisan ayının başında Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığının desteğiyle çalışmaya başladıklarını söyledi. İlk etapta serada fideler yetiştirdiklerinin bilgisini veren İçli, fidelerin 25 günde oluştuğunu, çeşitli sebze ve meyve fidelerini Fidanlık Yaşam Alanı içerisinde kalan ailelere dağıttıklarını ifade etti.

Üretimde kadınlarda yer alıyor

Fidanlık Yaşam Alanı'nda kalan Şengallilerin daha önce tarımla uğraştıklarını bildiklerini aktaran İçli, "Ailelerin % 90'nı bostanlarda sebze üretiminde çalışmış. Birçok kişi DAİŞ saldırılarından önce ev geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamış. İnsanları alışkın oldukları işle buluşturmak önemlidir."dedi. Bu çalışmanın kadınlar içinde önemli olduğunu belirten İçli, şöyle konuştu: "Kadınlar bostanla uğraş içine girerek bir anlamda üretime katılıyor. Günlük ortalama 2 ya da 3 saat toprakla bütünleşerek bostanla uğraşıyorlar. "

Bostanlarda üretilen sebze ve meyvelerin herhangi bir zirai ilaç kullanılmadan üretildiğine dikkat çeken İçli, Kürt Êzidilerin özellikle organik tarımda çok ileride ve uzman olduklarını dile getirdi. Üretim açısından toprağın son derece elverişli olduğunu söyleyen İçli, yaptıkları bostanlarla boş olan toprak alanları da bir şekilde değerlendirdiklerini kaydetti. Bostanların sulanması için Fidanlık Yaşam Alanı'na çeşitli yerlere çeşmeler yaptırdıklarını ifade eden İçli, bostanların sulanmasını hortumlar aracılığıyla belirli saatlerde periyodik olarak herkesin sırayla yaptığını belirtti.

İletişim arttı

Bostanların büyüklüğüne göre üretim yapan aile sayısının değişkenlik gösterdiğini aktaran İçli, oluşturdukları bostanlar sayesinde daha önce iletişim zorluğu yaşadıkları yüzlerce insana ulaştıklarını dile getirdi. Kümes hayvancılığı için de çalışma yaptıklarını ve bu doğrultuda 100 kanatlı hayvanı alıp ailelere teslim ettiklerinin bilgisini veren İçli, hayvanlar için alanda kümesler oluşturduklarını söyledi.

Asıl amacın Şengallileri üretime katmak olduğunu ve Fidanlık Yaşam Alanı'nda kolektif bir yaşamı hayata geçirmeye çalıştıklarını söyleyen İçli, "Toprak aslında bir dildir ve sosyal diyalogdur. Düşünün kurulan küçük bostanlar sayesinde yüzlerce kadınla iletişim kuruyorsunuz. Onunla iletişim kurduğunuz da doğal olarak onun çayını içiyorsunuz ve ürettiği ürünün tadına bakma imkânı yakalıyorsunuz. Yani bu tarz diyalogların bile yakalanması bizler için oldukça önemlidir. Özellikle yaşadıkları savaş ve göç travmalarını toprakla 2-3 saat uğraşıp atlatmaları güzel bir durumdur."diye konuştu. İçli, bostanları kurup üretime geçtikleri günden itibaren Fidanlık Yaşam Alanı'nda küçükte olsa değişikliklerin olduğunu ifade etti.

Tohumlar yerel

Bu tür çalışmalarda sürdürülebilirliğin önemine dikkat çeken İçli, "Az da olsa ekolojik bir yaşamın inşasını bostanlarla oluşturuyoruz. Bu insanlar savaş dolayısıyla belki toprağından edildi. Ama her şeye rağmen bir şekilde yaşamada tutunmalıdır. İşte burada daha önceki alışkanlığını devam ettirme şansıda yakalıyor. Ayrıca ileriki dönemlerde daha farklı çalışmalarımız da olacak" dedi.

Bostanlarda kullanılan tohumların daire başkanlığından alındığını ve tamamen yerel olduğunu belirten İçli, sebze tohumlarını ilgili daire başkanlığının Lice ve Siverek'ten temin ettiğini, pazarda seri şekilde üretilen tohumları tercih etmediklerini vurguladı.

Şengalliler çalışmadan memnun

Çadırının arka kısmında oluşturulan bostanda çalışırken sorularımızı cevaplayan Adlê Xelef, belediye tarafından yapılan çalışmayı oldukça olumlu bulduklarını söyledi. Bostanda yaklaşık 3 saat geçirdiğini ve toprakla iç içe yaşamaktan dolayı mutlu olduğunu dile getiren Xelef, bostanına salatalık, biber, domates, bamya ve çilek ektiğini ifade etti.

Bostanını yaklaşık 2 ay önce belediyenin yardımıyla oluşturduğunu belirten Xelef, sözlerini şöyle sürdürdü: "Daha önce Şengal'de tarım işleriyle ailece uğraşıyorduk. Tüm çocuklarımla bahçede çalışıyorduk. Başka bir işten anlamıyorduk ya da elimizden gelmiyordu. Ürettiğimiz tarım ürünlerinin fazlasının satışını yapıyorduk. Yılda yaklaşık 20 milyon Irak Dinarı kazanıyorduk. DAİŞ çetelerinin saldırılarıyla her şeyi geride bırakmak zorunda kaldık. Her şeyimizi geride bıraktık. Evlerimiz ve bahçelerimizi yıktılar. "

'Toprakla uğraşmaktan daha güzel bir şey olamaz'

20 gün önce tohumlama, 20 gün sonra ekim işlerine başladığını dile getiren Derweş Süleyman, 40 günün sonunda ürün almaya başladıklarını ve bazı ürünlerinde tomurcuklandığını söyledi. Şengal'de tarım işiyle uğraştığını ve yaklaşık 80 dönüm tarla üzerinde tarım ürünleri ektiğini belirten Süleyman, aile geçimlerini tarımdan sağladıklarını aktardı. Êzidi toplumunun tarım ve toprakla çok yakından ilişkilerinin olduğunu kaydeden Süleyman, Şengal'de arazilerin birçoğunun susuz olmasına rağmen Êzidilerin çöl görünümündeki toprakta ürün yetiştirdiklerini dile getirdi. Şimdi Fidanlık Yaşam Alanı'nda birçok sebze ve meyve türünü ektiğini söyleyen Süleyman, "Sabah erkenden uyanıp bostana gelip toprakla uğraşıyorum. Toprakla uğraşmak kadar güzel bir şey olamaz." dedi. Belediyenin oluşturduğu bostanlarla çok iyi bir çalışmaya imza attığını bildiren Süleyman, "Yapılan bu çalışmalar bizler açısından oldukça önemlidir. Şimdi en azından uğraşacak ve zaman geçirecek bostanımız var" dedi.