CHP'den Ekonomi Raporu: "Bütçede Son Sürat Popülizm"

CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı'nın Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak'ın koordinasyonunda hazırladığı 93. Ekonomik Görünüm Raporu yayımlandı.

2014 Şubat ayı işsizlik rakamlarının değerlendirildiği raporda, "işgücüne dahil olmayan nüfus"ta artış olduğu kaydedilerek, yeni seride işgücüne katılmayan nüfusun, eskisine göre 2005'de 700 bin kişi, 2014 Ocak ayında ise 1 milyon 262 bin kişi yükseldiği belirtildi. Raporda, "Yeni seride, işgücü rakamları ise eskisine göre önemli ölçüde aşağıya çekilirken; işgücünün alt kalemlerini oluşturan istihdam edilenlerin ve işsiz olanların sayısı da aşağı doğru düzeltilmiş. Yeni seride işgücü rakamlarındaki düşüş 2011 ve 2012 yılları için 1 milyonun üzerinde, 2014 Ocak ayında ise 775 bin kişi" denildi.

Yeni serilerle ekonominin rekabet gücüne ilişkin analizleri sağlıklı bir şekilde yapma imkanının da kaybolduğu belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:

"İstihdam rakamlarının değişmesiyle çalışan başına katma değer ve emek verimliliği gibi hesaplar da farklılaştı. Yeni seride 2005-2013 dönemi için ortalama emek verimliliği, eskisine göre ortalama yüzde 3,1 daha yüksek. Diğer bir ifadeyle, Türkiye bir anda aynı miktardaki üretimi daha düşük bir istihdam düzeyiyle yapar hale gelmiş görünüyor.

Yeni seride özellikle işgücü rakamlarında sıra dışı gelişmeler görülüyor. Buna göre 2014'ün Şubat ayında çalışma çağındaki nüfus, önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 milyon (yüzde 1,6) artarken işgücündeki artış 1,6 milyon kişi(yüzde 6) oldu. İşgücüne tek bir yılda 1,6 milyon kişi civarında bir katılım veya tek bir yılda işgücünde yüzde 6'lık artış mevcut seride bir rekor. Buna bağlı olarak Şubat'ta işgücüne katılım oranı da son bir yılda, 1,9 puan artarak yüzde 49,1'e çıktı. İşgücüne katılım oranında tek bir yılda 2 puana yakın bu artış da yeni bir rekor."

-"İSTİHDAMDAKİ ARTIŞ İŞSİZLİĞİN ARTMASINI ENGELLEDİ"-

Rapora göre işgücü arzının ve işgücüne katılımın arttığı bir dönemde işsizliğin çok daha fazla artmasını dizginleyen, istihdamdaki "olağanüstü" artış oldu. Raporda, "TÜİK'in rakamlarına göre son bir yılda toplam istihdam 1 milyon 296 bin (yüzde 5,5) artarak son 26 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Son bir yılda yaratılan bu istihdam, ortalama yüzde 9 büyüme hızının yakalandığı 2010-11 dönemindeki istihdam artışlarına yakın. Oysa son bir yılda Türkiye ekonomisinde büyümenin yüzde 4 civarında olması bekleniyor" denildi.

-"VERGİ GELİRLERİ REEL OLARAK GERİLEDİ"-

CHP'nin raporunda Nisan ayı Merkezi Yönetim bütçe sonuçları da değerlendirildi. Nisan'da merkezi yönetim bütçe gelirlerinin, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,7 artarken vergi gelirlerindeki artışın yüzde 7,2'de kaldığı kaydedilen raporda şöyle denildi:

"Geçtiğimiz yılın Nisan ayına göre enflasyonun yüzde 9,4 olduğu dikkate alındığında Nisan'da vergi gelirlerinin reel olarak gerilediği görülüyor. Özellikle yurtiçi talep ve ekonomik aktivite açısından önemli bir gösterge olan mal ve hizmet üzerinden alınan vergilerde ise durum daha da ciddi. Toplam vergi gelirlerinin yüzde 40'ını oluşturan mal ve hizmet üzerinden alınan vergiler Nisan'da, bir önceki yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 4,5 artış gösterdi. Bu artış enflasyondan arındırıldığında söz konusu vergi grubunda reel olarak yüzde 4,5'lik gerileme var."

-"EN YÜKSEK ARTIŞ KİT'LERE YAPILAN TRANSFER KALEMLERİNDE "-

Raporda, "Bütçenin gelir tarafındaki sıkıntılara rağmen harcama tarafında kesenin ağzı açılmış" değerlendirmesinde bulunularak şöyle devam edildi:

"Bütçe harcamalarının yüzde 60'a yakını personel, mal ve hizmet alımı, sosyal güvenlik kurumlarına transferler gibi tasarruf imkanının sınırlı olduğu kalemlerden oluşuyor. Nisan'da faiz dışı bütçe harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,9 arttı. Yılın ilk dört ayındaki artış ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 oldu. Yapılan harcamalara bakıldığında en yüksek artış sosyal güvenlik kuruluşları ve mahalli idareler başta olmak üzere cari transfer kalemlerinde. Nisan'da sosyal güvenlik kuruluşlarına yapılan transferler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,6, mahalli idarelere yapılan transferler ise 24,8 arttı. Aynı dönemde personel harcamalarınki artış yüzde 14,9; mal ve hizmet alım giderlerindeki artış yüzde 15,6 oldu. Yılın ilk dört ayı itibariyle, geçen yılın aynı dönemine göre, en yüksek artışın yatırımlar ve görev zararı nedeniyle KİT'lere yapılan transfer kalemleri. Hükümet arka arkaya seçimlerin olacağı bir dönemde anlaşılan işi şansa bırakmak istememiş ve başta yatırım ile transfer harcamalarında olmak üzere popülizme son sürat devam etmiş."