Endemik Bitkiler Ekonomiye Kazandırılıyor

EGE Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü'nde, Prof. Dr. Aynur Gürel ile grubunun yaptığı çalışmalarla ticari ve tıbbi değere sahip bitkiler, doğada kendiliğinden yetişmeleri beklenmeksizin laboratuvar ortamında, normalden çok daha hızlı süreçte yetiştiriliyor.

Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Aynur Gürel ile araştırma grubu tarafından Bitki Hücre, Doku ve Organ Kültürü Laboratuvarı'nda çok çeşitli biyoteknolojik çalışmalar yürütülüyor. Tükenmekte olan endemik (belli bölgeye has olan) bitkiler başta olmak üzere, tıbbi ve ticari değeri yüksek bitkiler, meyve anaçları, süs bitkileri ve ekonomik öneme sahip bazı sebze ve sucul bitkiler gibi değerli bitki türleri laboratuvar ortamında, steril koşullar altında, genetik yapıları da korunarak kısa sürede üretiliyor. Birçok bitki türünden alınan hücre, doku ve organların uygun besin ortamlarına nakledilmesiyle bitkiler, doğadakinden çok daha hızlı ve sağlıklı yetişiyor. Bu yöntemle tıbbi ve ticari değeri olan bitkilerin üretim süreci, hızlandırılırken, tükenme tehlikesi olan endemik bitkiler de hızla çoğaltılarak, korumaya alınıyor.

ÇİÇEKÇİLİK SEKTÖRÜNE KATKI

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, bitkilerden değerli bileşiklerin elde edilmesine yönelik biyokütle üretimleri üzerinde de çeşitli araştırmalar yapılan laboratuvarı ziyaret etti. Laboratuvarın Türkiye ekonomisine ciddi katkılar sağladığını belirten Rektör Budak, şunları söyledi:

"Bu laboratuvar teorik bilgiden çok, uygulamaya yönelik buluşların yapıldığı bir laboratuvardır. Tohumculuk sektöründe bitkiyi ilgilendiren alanlarda, çiçekçilik sektöründe ve tarıma yönelik bitkisel üretimin yer aldığı bütün alanlarda uygulamalı doku kültürleri yapılabiliyor. Örneğin; incirde geçmiş yıllarda ortaya çıkan bir hastalık nedeniyle ciddi tehlike atlatıldı. Burada hocalarımız, meristem kültürüyle virüsten ari incir materyalini elde ettiler. Ayrıca sanat yaklaşımıyla biyomühendislik bir araya getirilip çiçekçilik sektörüne yönelik olarak biyotasarım kapsamında in vitro teraryumlar oluşturulabiliyor. Bunları evlerde dekoratif amaçlı kullanılabilecekleri gibi bir hediye paketi şeklinde sunularak da katma değer sağlayabilirler. Özel sektöre yönelik çalışmalar nedeniyle hocalarımız yatırımcıları davet ediyor. Prof. Dr. Aynur Gürel hocamız ve ekibi, gerek çiçekçilik sektöründe, gerekse bitkisel üretimin yer aldığı fidan ve tohum konusunda da doku kültürü uygulamalarıyla ülke ekonomisine ciddi katkılar sunuyorlar. Hocamızı ve çalışma arkadaşlarını tebrik ediyorum. Türkiye'nin doku kültürü anlamındaki bir numaralı uygulamalı laboratuvarı ülkemizdeki tüm yatırımcılara açık. Ülkemizin dünya çapında ekonomik olarak rekabet ettiği bu ortamda bilim insanlarımız ülke ekonomisine katkı sağlamaya hazır."

SANAYİDEN GELEN TEKLİFLER DEĞERLENDİRİLİYOR

Çok sayıda bitki türünün hızlı üretiminin yapılabildiğine değinen Prof. Dr. Gürel, sanayiden gelecek teklifleri beklediklerini belirterek, "Burada farklı bitki türlerinin hücre, doku ve organları kullanılarak, çeşitli amaçlara hizmet edecek şekilde in vitro kültürler oluşturulmaktadır. Aslında ülkemiz için önemli olan değerli bitkiler üzerinde araştırmalar yaparak amaca hizmet etmeye çalışıyoruz. Örneğin; virüs gibi hastalık etmenlerinden arındırılmış temiz bitkisel materyal üretimi yapabildiğimiz gibi, çeşit geliştirmede de haploit ıslahından yararlanarak homozigot bitkiler elde edebiliyoruz. Bu nedenle çok farklı teknikler kullanarak bu alanda önemli katkılar sunmaya çalışıyoruz. Ülkemizin endemik bitkileri üzerinde, sanayiden de gelen teklifleri değerlendiriyoruz. Aslında kamu ve sanayiye açık olarak çalışıyoruz. Bugüne kadar yoğun şekilde sanayi projesi yürüttük. Bütün bu çalışmalar kapsamında, araştırma grubumuzla birlikte bir faydalı model ve bir patent alınmıştır. Süreci devam eden yeni bir patentin de başvurusu yapılmıştır" diye konuştu. - İzmir