Evsel Ürünlerde Gizli Tehlike: PFC

Teflon kaplar, kağıt mutfak gereçleri, leke ve kir tutmayan tekstil ürünleri ile fast-food ambalajlarının dayanıklılığını arttırmak için kullanılan fazla sayıda flor içeren kimyasal (PFC) maddenin bir çok sağlık sorununa yol açtığı bildirildi.

Çukurova Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilgehan Güzel, yazılı açıklamasında, evsel ürünlerin kalitesini artırmak için kullanılan PFC maddesinin, doğurganlığın azalması, düşük riski, hiperaktivite, kolesterol düzeyinde artış, triod hormon düzeyinde bozulma ve mesane kanserine neden olduğunu savundu.

Evsel ve endüstriyel ürünlere uzun süre dayanıklılık ve ayrıcalıklı özellik kazandırılması için perflorooktan sülfonat (PFOS), perflorooktanoik asit (PFOA) gibi fazla sayıda flor içeren kimyasal maddelerin kullanıldığına dikkati çeken Güzel, bu tür kimyasalların üretimi, kullanımı ve kullanım sonrası yarattığı çevre kirliliği ve insan sağlığını tehdit eden etkileri konusunda her geçen gün yeni bilgi yayımlandığını vurguladı.

Kir tutmayan halı, suya ve yağa dirençli kumaş, yanmaz döşeme, teflon kaplı tüm mutfak ve ev ürünleri, fast-food ambalajları, kağıt tabak ve bardak, kozmetik ve eczacılıkta kullanılan bazı tutkallar, elektronik, temizlik ürünleri, otomobil pasta ve cilaları, böcek ilaçları ve boyalarda PFC kullanılabildiğini belirten Güzel, şunları kaydetti:

"PFC'ler, mükemmel dayanımları nedeniyle birçok endüstriyel kullanım için ideal kimyasallardır ancak bu dayanıklılık hem çevre hem de insan sağlığı açısından tehdit oluşturmaktadır. Araştırmalar, yarılanma sürelerinin insan bünyesinde PFOS için 5,4 yıl, PFOA için ise 3,8 yıl olduğunu ortaya konmakta. PFC'lerin insan vücuduna geçişleri henüz ayrıntılı anlaşılamamış olsa da beslenme yoluyla alımların önde geldiği bilinmektedir. Özellikle fast-food türü yiyeceklerin paketlenmesinde kullanılan malzemelerin yağ ve suya karşı direnç sağlayan kaplamalarındaki PFC'ler yiyecek üzerine geçerek vücudumuza taşınmaktadır. Mikrodalga fırında pişirilen patlamış mısır torbaları, PFC'leri yiyecek üzerine aktaran malzemelerin başında geliyor."

Bu tür kimyasalların üretildiği bölgelerde yaşayanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, hamile kadınların tansiyonlarında düzensizlik, düşük yapma, ürik asit düzeyinde yükselme gözlendiğine dikkati çeken Güzel, "Bu tür kimyasalların üretim tesislerinde çalışanlarda prostat ve mesane kanserine yakalanma risklerinde yükselme olduğu da bildirilmiştir. Görüldüğü gibi cenin düzeyinde başlayıp, bebeklik, çocukluk gibi insanın tüm gelişim evrelerinde etkin olan bu maddeler, önlem alınmadığı takdirde tüm topluma yayılan bir sorun olarak karşımıza çıkacaktır" dedi.

Güzel, PFC bulunan ürünlerle temas sonrası ellerin yıkanmasını, fast-food veya paketlenmiş hazır gıdalardan uzak durulmasını, bu ürünlerin kendi paketlerinde kesinlikle ısıtılmamasını, leke ve kir tutmayan tekstil ürünleri ile teflon kaplı malzemelerden kaçınılmasını önerdi.