Güney Afrika'da "Ulusal Uzlaşma Günü" Kutlanıyor

JOHANNESBURG (AA) – Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Jacob Zuma, "Uzlaşma Günü" kutlamaları çerçevesinde Port Elizabeth kentindeki Nelson Mandela Metropolitan Üniversitesi'nde halka seslendi. Zuma, "Bugün bize bu ülkenin yüzyıllar boyunca yaşadığı çatışmaları, bölünmeleri ve savaşı hatırlatıyor" dedi.

"Kin ve ayrılığı besleyen iktidar sistemlerinden geçtik" diyen Zuma, apartheid ayrılıkçı devletinin acımasız bir iktidar sistemi oluşturduğunu, adaletsizliği sürdürmek için, insanları katlettiğini, sağ kalanların ise sakat ve travma geçirdiklerini anlattı.

Ulusal uzlaşmanın hükümetin en önemli politikalarından biri olduğunu hatırlatan Zuma, "Güney Afrika 1994'ten bu yana tek bir ulustur, geçmişim ayrımcılığını bırakıp farklılıkları ucaklayan tek ulus inşa etmeliyiz" ifadelerini kullandı.

"Uzlaşma günü"nün bu yılki teması "Ayrımları birleştirmek: Ulusal kalkınmacı bir devlet için ortak bir Güney Afrika ulusu inşa etmek" olarak belirlendi.

"Gerçek bir uzlaşmayı gerçekleştirmek için, geçmişteki acıları asla inkar etmemeli ve değersizleştirmemeliyiz" diyen Zuma, "korkunç adaletsizliklerle karşılaşmalarına rağmen, intikam almayı seçmedikleri, siyah ve beyaz herkesin ait olduğu bir ülke insa ettikleri için bu ülkenin siyahlarına teşekkür ediyorum," dedi.

Zuma daha sonra şunları söyledi :

"Siyah, beyaz hep birlikte çalışmalı, zengin-fakir, siyah beyaz arasındaki ayrımları yok etmeliyiz. Uzlaşmak, geçmişin yaralarını sarmak bir süreç gerektirir, bir gecede gerçekleşmez, üzerinde çok çalışmalıyız"

-Apartheid ve Uzlaşma

2'nci Dünya Savaşı'nın sona ermesi sonrasında ülkede azınlıkta olan beyazlar, hakimiyetlerini Ulusal Parti önderliğinde genişletmiş, Apartheid politikalarını otoriter bir şekilde uygulamaya koymuşlardı. Bu politikalar doğrultusunda parlamentodan birçok yasa kabul edilerek geçirilmiş, bu nedenle ülkede sistematik olarak iki sınıflı, birçok kişinin haklarını kısıtlayan bir toplum yapısı oluşturulmuştu.

Bu uygulamaların en somut adımları yaşam alanlarında atılmış, yerleşim yerlerinde Avrupa kökenli beyazlar ile diğer ırklar arasında yapay sınırlar çizilerek birçok diğer grup üyesi beyazlardan ayrılmıştı. Çoğunluğu siyahiler olmak üzere diğer ırk üyeleri bu ayrıştırma adımlar neticesinde ekonomik açıdan zarara uğratılmış ve zararı karşılanmamıştı. Bu süreçte beyaz Avrupalılar dışında kalan siyahiler, renkliler ve Asya kökenliler birçok engele maruz bırakılmıştı. Bu süreçte beyazların siyasi hedefleri doğrultusunda adımlar atılmış, bu doğrultuda toprak kaybı söz konusu olsa da beyaz ırkın ülkenin tek ırkı olarak kalabilmesi için bu adımlardan geri dönülmemişti.

Uygulanan politikalar nedeniyle sadece kalkınma beyazların refahı için kullanılmış, toplum arasında eğitim, mesleki öğrenimler ve maaş dağılımları gibi konularda etkisini uzun yıllar içerisinde de gösterecek şekilde farklılıklar ortaya çıkmıştı. 1976 yılında gerçekleşen ve Soveto Ayaklanması olarak da adlandırılan Soveto'da ki öğrencilerin ayaklanmasına karşı sert önlemler alan emniyet güçleri gösterilerde 176 siyahi öğrencinin ölmesine neden olmuş, yaşanan bu olaylar sonucunda ülke genelinde ırkçı rejime ve uygulanan Apartheid politikalarına karşı geniş çaplı protesto gösterileri düzenlenmişti. 1980'li yıllardan itibaren ülke üzerinde artan uluslararası baskılar sonucu ülkeye karşı yaptırımlar uygulandı.

1990'lı yıllarda artan isyanlar, gösteriler, grevler ve zaman zaman Anti-Apartheid hareketleri tarafından gerçekleştirilen şiddet olayları sonucunda iktidarda ki Ulusal Parti kendi iktidarını yetkisizleştirilmesi konusunda ilk adımları atarak o güne kadar yasadışı olarak kabul edilen başta Afrika Ulusal Konseyi (ANC) olmak üzere birçok muhalif partilerin yasağını kaldırmış, Nelson Mandela gibi 27 yıldır cezaevinde bulunan direniş önderini serbest bırakma kararı almıştı. Apartheid politikalarını belirleyen yasa maddeleri zaman içerisinde yasadan kaldırılmış, tüm toplumun ilk defa özgürce oy kullanabileceği 1994 seçimleri gerçekleştirildi.

27 Nisan 1994 tarihinde yapılan seçimler neticesinde ANC oyların yüzde 62 ile büyük çoğunluğunu elde etmiş, 400 sandalyeli mecliste 252 sandalye kazanmıştı. Bu seçimler ile birlikte iktidarı ele alan ANC, bu iktidarını günümüzde de koruyor. Nelson Mandela, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahi başkanı olarak devlet başkanı makamına seçilmiş, bunun yanı sıra Ulusal Parti'nin son devlet başkanı olan Frederik Willem de Klerk ile birlikte Apartheid politikalarının sona erdirilmesi konusunda attıkları adımlar nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü.

"Ulusal Uzlaşma Günü", ırkçı Apartheid rejiminin bitişini, yeni demokratik uzlaşmacı bir oluşumun simgesi olarak her yıl 16 Aralık tarihinde ülke genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.