İran ile Nükleer Müzakereler

NEW İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, P5+1 ülkeleri ile İran arasında 30 Haziran'a kadar nihai anlaşmaya varılması halinde BM Güvenlik Konseyi'nden aynı gün ya da bir kaç gün içinde karar alarak bu anlaşmayı teyit etmesini ve tüm BMGK yaptırımlarını kaldırmasını istediklerini söyledi.

Zarif, "New America" adlı düşünce kuruluşunda yaptığı konuşmada bölgedeki çatışmalar, nükleer müzakereler ve ABD ile ilişkiler konusunda açıklamalar yaptı.

Hürmüz Boğazı'nda alıkonularak Bender Abbas Limanı'na çekilen Marshall Adaları bandıralı gemiye yapılan uygulamanın siyasi ya da güvenlik boyutu olmadığını, alıkoymanın mahkeme kararıyla gerçekleştirilen yasal bir önlem olduğunu söyledi.

İlgili şirketin bir borcu nedeniyle böyle bir karar alındığını ifade eden Zarif, Basra Körfezi'nde gemilerin serbest dolaşımının önemine inandıklarını kaydetti.

Zarif, nükleer müzakereler konusunda da halen üzerinde çalışılması gereken "metnin diline" ilişkin önemli konular olduğunu belirterek, "30 Haziran'a kadar nihai anlaşmaya varmak istiyoruz ancak birkaç gün önce ya da sonra olabilir. Bu ilahi bir tarih değil" dedi.

Lozan'da varılan uzlaşmanın iki taraf için de "mükemmel" olmadığını ve bunun doğal olduğunu dile getiren Zarif, "Bu belki mükemmel bir anlaşma olmayabilir ama bu tarihi fırsat kaçırılmamalı" diye konuştu.

Nihai anlaşmaya varılması halinde İran'ın taleplerini de dile getiren Zarif, "Nihai anlaşmaya varılması halinde BM Güvenlik Konseyi'nden aynı gün ya da bir kaç gün içinde karar alarak bu anlaşmayı teyit etmesini ve tüm BMGK yaptırımlarını kaldırmasını istiyoruz" ifadelerini kullandı.

İsrail'in nükleer silahları

Cevad Zarif, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (IAEA) İran'da istenilen tüm bölgelerde inceleme yapması taleplerine de değinen Zarif, bazı ülkelerin bu konuda sınırlamalar getirdiğini belirterek İran'ın da bu hakkı olduğunu savundu.

İran'daki teftişler ve ambargoların kaldırılması süresine ilişkin anlaşmazlıkların sorulması üzerine Zarif, "Anlaşmaya varılmaması için değil anlaşabilmek için bahaneler arayalım" dedi.

Ortadoğunun nükleer silahlardan arındırılması konusunu da değerlendiren Zarif, İsrail'de nükleer silah bulunduğunu kaydederek, "İsrail Başbakanı Netanyahu 400 nükleer başlığın üzerine oturmuş nükleer silahsızlanma gurusu gibi davranıyor. Bu komik bir durum" diye konuştu.

ABD ile ilişkiler ve Cumhuriyetçilerin tavrı da sorulan Zarif, "Biz ABD'nin de içinde olduğu devletlerin yönetimleriyle müzakere yürütüyoruz, ABD Kongresi ya da yüksek mahkemesi ile değil" dedi.

Yemen'deki gelişmeler

Cevad Zarif, Yemen'deki gelişmelere ilişkin de açıklamalar yaparak, Yemen'de halkın geleceğine kendisinin karar vermesi gerektiğini yabancı ülkelerin müdahale etmesinin doğru olmadığını söyledi.

Ülkede ilan edilen ateşkesin sözde kaldığını ve insani durumun felaket boyutuna ulaştığını ifade eden Zarif, Yemen'e insani yardım götüren İran uçaklarının Suudi Arabistan tarafından engellendiğini de savundu.

İran'ın Yemen'i yönetmeye çalıştığı iddialarını reddeden Zarif, "Kimse Yemen'i dışarıdan yönetemez" dedi.

Suriye müzakereleri

Cevad Zarif, Suriye'deki gelişmeleri de yorumlayarak, savaşın 4 yılı aşkın süredir devam etmesinin sebebinin müzakere için ön şart dayatılması olduğunu savundu.

Cenevre'de yeni başlayacak müzakerelerde İran'ın yer alması konusuna itiraz edilmesini de eleştiren Zarif, "İran bölgede önemli bir oyuncu. Biz müzakerelerde tüm bölge ülkelerinin yer almasını istiyoruz. İran'ın çağrılmaması saha gerçekleriyle örtüşmez" ifadelerini kullandı.