İspanya'da Katalonya sorununa çözüm arayışları

İspanya'da uzun süredir ülkenin öncelikli gündemi olan Katalonya sorununa çözüm bulmak amacıyla İspanya hükümeti ve Katalonya Özerk Hükümeti temsilcilerinin katılımıyla oluşturulan komisyon, çalışmalarına başladı.

"Diyalog Masası" adı verilen komisyonunun ilk toplantısı, başkent Madrid'deki Başbakanlık konutunda (Moncloa) gerçekleşti.

Dışarıdan destek vererek İspanya'da sol koalisyon hükümetinin ocak ayında kurulmasını sağlayan ayrılıkçı Katalonya Cumhuriyetçi Sol (ERC) partisinin tek şartı olan Diyalog Masası'na, İspanya tarafından Başbakan Pedro Sanchez, Katalonya'dan da Özerk Hükümet Başkanı Quim Torra başkanlık etti.

Her iki taraftan 6'şar hükümet üyesinin katıldığı toplantı yaklaşık 3 saat sürdü.

Yapılan ortak yazılı açıklamada, Diyalog Masası'nın ayda bir değişimli olarak Madrid ve Barselona'da toplanacağı bildirildi. Komisyonun aldığı siyasi kararların onaylanması anında Sanchez ve Torra'nın da toplantılara dahil olacağı, burada alınacak her türlü kararın "hukuk güvenliğine dayalı olacağı" belirtildi.

Ülkede muhalefetteki sağ görüşlü partiler, Diyalog Masası'nı "İspanya devletini küçük düşüren ve ulusal egemenliğini riske atan bir girişim" görüşüyle eleştiriyor.

Katalonya'daki olası bir bağımsızlık referandumuna karşı çıkan ancak ülkedeki özerklik sisteminin ve Anayasa'nın değiştirilmesine sıcak bakan Başbakan Sanchez ise "İspanya, farklılığı kabul edilmeden savunulamaz." diyerek Diyalog Masası'nı denemenin siyasi bir zorunluluk olduğunu savunuyor.

Diğer yandan Katalonya'da iktidardaki iki ayrılıkçı siyasi parti, "tutuklu ve kaçak Katalan siyasetçiler için af" ve "Katalonya'da bir bağımsızlık referandumu" kararlarını çıkarmak için Diyalog Masası'na oturdu.

Bağımsızlık yanlısı girişimlerden dolayı siyasi istikrarsızlık yaşayan Katalonya, bu yıl yeniden erken seçime gidecek. 2010 yılından bu yana 5. kez sandık başına gidecek Katalonya'da meclis çoğunluğunun, az farkla yine bağımsızlık yanlılarında olması bekleniyor.

Ayrılıkçı Katalanların "anlaşmalı bağımsızlık referandumu" talebinde ısrar etmeleri Diyalog Masası'ndan somut sonuç çıkmasına yönelik beklentileri düşük tutuyor.

Katalonya'daki süreç

Katalonya'da ilk olarak 9 Kasım 2014'te, daha sonra 1 Ekim 2017'de İspanya devleti tarafından yasa dışı ilan edilen ve hiçbir hukuki geçerliliği olmayan iki bağımsızlık yanlısı referandum yapılmıştı.

Katalonya Özerk Parlamentosu, 27 Ekim 2017'de tek taraflı bağımsızlık kararı alınca anayasanın 155. maddesini uygulayan dönemin sağ görüşlü İspanyol hükümeti, Katalonya'nın özerklik haklarını merkezi hükümete devretmişti. Katalonya'da yapılan erken yerel seçimlerin ardından Haziran 2018'de Quim Torra'nın Katalonya Özerk Hükümet Başkanı seçilmesiyle özerklik hakları yeniden Katalonya'ya verilmişti.

Katalonya'daki 1 Ekim 2017'deki bağımsızlık referandumundan dolayı "isyana teşvik" suçuyla 9 Katalan siyasetçi, 9-13 yıl hapis cezası almıştı. Eski Katalonya Özerk Hükümet Başkanı Carles Puigdemont ve bazı Katalan bakanlar ise İspanyol adaletinden kaçarak yurt dışına gitmişti.

İspanya sınırları içinde hakkında arama ve tutuklama kararı olan Puigdemont, Avrupa parlamenteri olarak görev yapıyor.