İsrail'de Netanyahu'nun koalisyon ortaklarıyla bütçe için uzlaştığı belirtildi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun bu hafta Meclis'te oylanacak 2023-2024 bütçesi konusunda, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Yahudi Gücü ve Ultra Ortodoks (Haredi) Birleşik Tevrat Yahudilik Partisiyle anlaştığı belirtildi.

İsrail basınındaki haberlere göre Netanyahu, bütçe pazarlıklarında anlaşmazlık yaşadığı ve aleyhte oy kullanma tehdidinde bulunan partilerle uzlaştı.

İsrail hükümeti, bu hafta oylama için Meclis'e getirilecek 2023 için 484 milyar şekel (yaklaşık 132 milyar dolar), 2024 içinse 514 milyar şekel (yaklaşık 140 milyar dolar) bütçeyi Meclis komitesinde kabul etti.

Bütçede Yahudilik eğitimi veren Yeşivalar, dini kurumlar, buradaki öğrenciler ile çalışanlara ek finansman sağlandı. Hükümet ortağı Şas Partisinin talebi 1 milyar şekel (yaklaşık 270 milyon dolar) gıda yardımı programı da bütçede yer aldı.

Aşırı sağcı Ben-Gvir'in, partisinin himayesindeki Necef ve Celile Bölgesi Kalkınma Bakanlığı için talep ettiği ek 250 milyon şekel (yaklaşık 68 milyon dolar) de bütçeye alındı.

Netanyahu, Birleşik Tevrat Yahudilik partisiyle Haredi kesimin Tevrat kursları (Yeşiva) öğrencileri için ek ödenek talebi konusunda da anlaştı.

Yasa gereği, bütçe Meclis'te 29 Mayıs'a kadar onaylanmazsa hükümet düşecek ve ülke erken seçime gidecek.

Muhalefetten Haredilere ayrılan bütçeye eleştiri

İsrail kamuoyunda, Haredi nüfusun zorunlu askerlik hizmeti yapmaması ve istihdam piyasasına katılmamasına karşın devletten mali yardım alması sıkça eleştiriliyor.

Muhalefet, hükümete İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturan Haredilerin "bütçede aslan payı aldığı" ve "diğer İsraillilerin bu kesimi finanse ettiği" suçlamasını yöneltti.

Eski Başbakan ve ana muhalefetteki Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Haredi siyasetçileri "sadece kendi çocuklarını değil tüm İsrail toplumunu fakirliğe sürüklemekle" suçladı.

Hükümetin hazırladığı bütçeyi eleştiren Lapid, İsrail orta sınıfının gelirlerinin "çalışmayan kesimi finanse etmek için kullanılacağı" değerlendirmesini yaptı.

Lapid, İsrail'deki Haredi erkeklerin sadece "yüzde 51'inin çalıştığını" yeni hazırlanan bütçe ile daha az Haredi'nin iş piyasasına katılacağını ifade etti.

Eski Savunma Bakanı ve Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz, parti toplantısında yaptığı konuşmada, bütçenin hükümet partilerinin tabanıyla kalan İsrail toplumunu ayırdığını savunarak, "Bunu 'devlet bütçesi' değil, 'koalisyonun bütçesi' diye isimlendirmek lazım." dedi.

İsrail Evimiz Partisi Başkanı ve eski Maliye Bakanı Avigdor Lieberman, yeni bütçenin Haredi kesimi çalışmamaya teşvik edeceğini belirterek, bütçede "Yeşivaların bütçesinin iki katına çıkarıldığı, Haredi kesime gıda yardım kartları dağıtıldığı, toplu taşımada indirim sağlandığı" eleştirilerini yöneltti.

-Netanyahu hükümet ortaklarını uyarmıştı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçen hafta bütçe pazarlığı üzerinden dönen tartışmalar üzerine yaptığı açıklamada, başkanlık ettiği hükümeti "milli, Yahudi mirası ve İsrail toprağında Yahudi yerleşimini önemseyen bir hükümet" biçiminde tanımlayarak, "Şimdi tehdit savurma, araya girme ve üste çıkma zamanı değil." ifadesini kullanmıştı.

Netanyahu, koalisyon ortaklarına "birlikte çalışarak halk için bütçeyi geçirme" çağrısı yapmıştı.

İsrail'de hükümetin 2023-2024 bütçesini, birinci oylama için bugün Meclis'e getirmesi planlanıyor. Bütçenin onaylanması için 3 oylamadan geçmesi gerekiyor.