Libya'da Siyasi Uzlaşı Arayışları

Libya'da çatışmalara son vermek ve siyasi bir çözüm için BM arabuluculuğunda yeniden masaya oturan tarafların görüşmelerde ilerleme sağladığı, gelecek hafta yeniden bir araya gelebilecekleri bildirildi.

Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde iki gün süren görüşmelerin tamamlanmasının ardından AA muhabirine açıklamalarda bulunan Trablus merkezli Milli Genel Kongre'nin (MGK) sözcülerinden Muhammed Amari, anlaşma taslağı üzerindeki çekinceleri hakkında güvenceler aldıklarını açıkladı.

Amari, BM tarafından taraflara sunulan çözüm planı hakkında tereddütlerini BM Libya Özel Temsilcisi Bernardino Leon ile ele aldıklarını belirterek, "Leon bize, çözüm planı hakkında çekincelerimizin nasıl taslak metne yansıtılabileceği konusunda dört, beş mekanizmadan söz etti, daha fazla garanti verdi. Bu kez bunları yazılı olarak da bize iletti" dedi.

Amari, Cenevre'deki görüşmelerin olumlu bir havada gerçekleştiğini, BM'nin güvencelerinin de olumlu olduğunu belirterek, "BM'nin önerilerini Trablus'a dönüp aramızda tartışacağız ve bir sonuca varacağız. Gelecek hafta görüşmelere devam etmeyi umuyorum" ifadelerini kullandı.

BM tarafından hazırlanan "Libya Siyasi Anlaşması" başlıklı siyasi çözüm taslağı, 12 Temmuz'da, MGK'nın rakibi olan Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi tarafından paraflanmıştı.

Taslakta çeşitli maddelere itiraz eden MGK ise geçen ay Fas'ta yapılan son görüşmeleri boykot etmişti.

BM'nin çekincelerini dikkate alacağını açıklamasının ardından yeniden görüşmelere dönen MGK'nın müzakere heyeti üyelerinden Amari, Trablus'ta yapacakları değerlendirmelerin olumlu olması durumunda, ulusal mutabakat hükümeti üzerinde görüşmelere geçilebileceğini kaydetti.

"Eğer Trablus'ta yapacağımız değerlendirmelerde olumlu bir sonuç çıkarsa tüm konularda müzakerelere başlayabiliriz, buna anlaşma taslağının ekleri de dahil. BM Özel Temsilcisi Leon'un da söylediği gibi bu ekler, anlaşmanın ayrılmaz birer parçasıdır" diye konuştu.

Amari, anlaşma taslağının imzalanmasının ise ancak tüm müzakerelerin tamamlanmasından sonra mümkün olabileceğini vurguladı.

Libya Siyasi Anlaşması, ülkedeki çatışmalara ve krize çözüm bulmak amacıyla bir ulusal mutabakat hükümeti kurulmasını, Trablus ve Tobruk yönetimlerinin konsensüsüne dayalı işleyecek bir siyasi çözüm süreci öngörüyor.

Anlaşma, bir yıl sürmesi öngörülen geçiş sürecinde, Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'ni asıl yasama organı olarak kabul ederken, Trablus'taki parlamento üyelerinin ağırlıklı olarak temsil edileceği bir "Yüksek Devlet Konseyi" kurulmasını da içeriyor.

Geçiş sürecine ilişkin somut ve belirleyici düzenlemelerin, anlaşmanın henüz müzakere edilmemiş olan eklerinde, gelecek günlerde karara bağlanması planlanıyor. Bu düzenlemelerin, toplam 5 ekte toplanması bekleniyor.

Libya Siyasi Anlaşması'nın 1 numaralı eki, Başbakan, yardımcıları ve hükümet üyelerinin isimlerini içerecek. 2 numaralı ekte, geçici milli mutabakat hükümetinin öncelikleri belirlenecek. 3 numaralı ek, yeni oluşturulacak Devlet Konseyinin üyelerinin seçimini düzenleyecek. 4 numaralı ekte, geçiş sürecine ilişkin anayasa değişikliklerine yer verilecek. 5 numaralı ek ise geçiş sürecinde milli varlıkların yönetimi ve mali konuları açıklığa kavuşturacak.

BM Özel Temsilcisi Leon dün yaptığı açıklamada, taraflar arasında bir an önce doğrudan görüşmelere geçmeyi hedeflediklerini, üç hafta içinde nihai anlaşmaya ulaşmayı amaçladıklarını kaydetmişti.

Libya'da 17 Şubat 2011'de gerçekleşen devrimin ardından ülkede siyasi istikrarsızlık ve rakip grupların arasında çatışmalar baş göstermiş, geçen yıl emekli General Hafter'in başlattığı darbe girişimi, Trablus'taki merkezi yönetim tarafından engellenmişti.

Ülkede son bir yıldır, biri Tobruk'ta (Temsilciler Meclisi) diğeri Trablus'ta (Milli Genel Kongre) olmak üzere iki meclis ve rakip yönetim bulunuyor.

Başkent'teki Milli Genel Kongre'nin desteklediği Libya Şafağı (Fecr-i Libya) koalisyonu ile Tobruk Temsilciler Meclisi'nin destek verdiği Hafter'e bağlı "Onur Operasyonu" koalisyonu arasındaki çatışmalar, istikrarsızlığın derinleşmesi endişelerine yol açıyor.