Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi Hazır

Türkiye'de çocuk ve medya alanında yeni yapılar ve uygulamalara öncülük edecek "I. Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi ve Uygulama Planı" çerçevesinde, "Türkiye Çocuk ve Medya Yasası" hazırlanması, "Çocuk ve Medya İzleme Kurulu" oluşturulması, "Türkiye Çocuk ve Medya Haritası" düzenlenmesi öngörülüyor.

Çocuk ve Medya Hareketince yapılan yazılı açıklamaya göre, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın himayesinde, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEGM), Çocuk Vakfı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) iş birliğinde, Prof. Dr. Haluk Yavuzer'in başkanlığında, 14-15 Kasım 2013 tarihinde İstanbul'da düzenlenen I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi ile Çocuk ve Medya Hareketi çerçevesinde hazırlanan "Çocuk ve Medya Stratejisi" sonuçlandırıldı. Türkiye'de alanında ilk olan belge, Hükümete sunulmak üzere Başbakan Yardımcısı Arınç'a takdim edildi.

2014-2018 yıllarını kapsayan "1. Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi ve Uygulama Planı", Ocak 2013'te başlayan bir dizi çalışma sonucu hazırlandı. Çalıştay ve rapor çalışmalarının ardından paydaşların görüşüne eylül ayında sunulan taslak belge, I.Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi'nde müzakere edildi.

Çocuk ve yetişkinler ile tüm paydaşların görüşü alınarak hazırlanan strateji belgesi, "medya okuryazarı bir Türkiye" ve "çocuk dostu bir medya düzeni" için yapılabileceklerden oluşuyor.

2014-2018 yıllarını kapsayan belgenin vizyonu da "çocuğa saygı ve çocuk hakları kültürü temelinde bir çocuk-medya ilişkisi için paydaşların sorumluluklarının bilincinde olduğu medya okuryazarı bir Türkiye" olarak ifade ediliyor.

Çocuk hakları kültürü temelinde, çözüm odaklı, medya süreçlerinde çocuğun katılımıyla çocuk ve medya ilişkisine yönelik sivil izleme ve denetim anlayışına öncelik veren, koruyucu, yetkilendirici ve içerik geliştirici bir yaklaşıma sahip olan strateji belgesinde, 5 yıllık sürede yapılacaklar sıralanıyor.

-Amaçlar "hak temelli anlayış"a göre oluşturuldu

BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin temel ölçüt ve ilkelerine göre yön verilen belgede, stratejik amaç ve eylemler "hak temelli" anlayışa göre oluşturuldu.

Medya konusunda aile, çocuk, toplum ve dünya ölçekli çok yönlü bir yaklaşımı içeren strateji belgesi, çocuk ve medya alanında koruyucu, yetkilendirici-önleyici ve içerik geliştirici "Stratejik Amaçlar ve Projeler" ile "Eylemler" oluşuyor. Bu yönüyle belgenin, Türkiye'de çocuk ve medya bağlamında yeni yapılar ve uygulamalara öncülük edeceği belirtiliyor.

Belgeyle, çocuk ve medya konusunda kalıcı ve yaygın programları geliştirme, bu amaçla yasal ve idari önlemleri alma, ulusal politika ve strateji geliştirme, proje ve eylem planı oluşturma ve uygulama çalışmalarının koordinasyonu hedefleniyor.

Strateji belgesi, kamu kurum ve kuruluşları yanında aileler, üniversiteler, eğitimciler, eğitim kurumları, medya, medya meslek kuruluşları ve birlikleri, yerel yönetimler ile aile, çocuk ve gençlik odaklı çalışan sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla hayata geçirilecek.

-"Kültürel değerlere uygun, çocuk odaklı yapımlar geliştirilecek"-

Belgede yer alan stratejik amaçlar arasında, Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin tüm taraflarca bilinirliğinin ve benimsenmesinin yaygınlaştırılması, çocuk haklarına saygılı medya içerikleri ve uygulamaları geliştirilmesi, örgün eğitimde ve hayat boyu öğrenme sürecinde medya okuryazarlığı eğitiminin geliştirilmesi yer alıyor.

Belgedeki, diğer stratejik amaçlar da şöyle sıralanıyor:

"-Medyada içerik oluşturma, izleme ve denetim süreçlerinde çocuğun katılımını sağlamak,

-Farklılıklarına bakılmaksızın tüm çocukların eşitlik ve etik kurallar çerçevesinde uygun temsilinin sağlanacağı süreçler geliştirmek,

-Kültürel değerlerimize uygun, çocuk odaklı medya içerikleri ve yapımlar geliştirmek,

-Çocuk-medya ilişkisine yönelik sivil denetim modelleri geliştirmek,

-Çocuğun tüm gelişim özelliklerini dikkate alacak şekilde "medyaya yönelik' yasal altyapıyı geliştirmek,

-Aile, çocuk ve eğitimcilerin etkin iletişim kurabileceği güvenli medya geliştirmek,

-Erken dönemden başlayarak çocukta okuma kültürü geliştirmek,

-Çocuk ve medya ilişkili araştırma ve uygulama merkezlerini yaygınlaştırmak."

-Proje ve eylemler

Belgede yer alan projeler kapsamında, medya yapım ve denetim süreçlerine çocuk katılımı sağlanması, medya denetçiliği modeli geliştirilmesi, çocuk hakları odaklı habercilik ve yayıncılık dersleri ile çocuk hakları odaklı çocuk muhabirliği eğitimi yer alıyor.

Belgede, medya okuryazarlığı araştırma ve uygulama merkezlerinin kurulması, ebeveynlere ve medya çalışanlarına yönelik medya okuryazarlığı eğitimi, görme engellilere yönelik özel olarak seslendirilmiş yapımların hazırlanması, gelişim farklılıkları olan çocukları dikkate alan medya ürünlerinin geliştirilmesi, güç koşullardaki ve özel gereksinimli çocuklara yönelik düzenlemelerin yapılması da öngörülüyor.

Strateji belgesindeki proje ve eylemlerden bazıları şunlar:

"-Aile, çocuk ve eğitimcilerden oluşan medya etik kurullarının oluşturulması,

-Kültürel değerlerimizin işlendiği medya içerikleri üreten yapımlara vergi indirimi ile teşvik oluşturulması,

-Ebeveyn medya izleme modellerinin geliştirilmesi,

-Çocuk ve Medya İzleme Kurulunun ( MEDİK ) oluşturulması,

-Medyada çalışan çocuklarla ilgili yasal düzenlemelerin yapılması,

-Çocukların yer aldığı ve çocuklara yönelik reklam-tanıtım programları ile ilgili denetim yapılması,

-İnternet kafelerle ilgili içerik ve yasal düzenleme yapılması,

-Baz istasyonları ile ilgili yasal düzenlemelerin uluslararası standartlara uyumlandırılması,

-Çocukların yeni medyadaki siber zorbalık, pornografi, kumar vb. olumsuz içeriklerden korunması ve yeni bilişim suçlarının yeniden tanımlanması,

-Türkiye Çocuk ve Medya Yasası'nın hazırlanması,

-Ebeveyn kontrol bandı modellerinin geliştirilmesi,

-Medya kuruluşlarında Çocuk ve Medya Kurulunun oluşturulması,

-Akıllı İşaretlerin etkin kullanılması,

-Okuma kültürü programı hazırlanması,

-Çocuk-medya ilişkisine yönelik denetim raporlarının kamuoyu ile paylaşılması,

-Çocuk yayın ve yayımlarında KDV'nin kaldırılması,

-Türkiye Çocuk ve Medya Haritası'nın düzenlenmesi." - Ankara