Libya'da Tarih "Tehdit Altında"

Devrimin ardından ortaya çıkan istikrarsızlık ve son zamanlarda şiddet olaylarının yaşandığı Libya'da, tarihi eserlerin de "tehdit altında" olduğu bildirildi.

Libya'nın kuzey doğusundaki tarihi Kirene'deki eserlerin korunmasından sorumlu Nasır Abdulcelil, istikrasızlığın yaşandığı ülkede, tarihi eserlerin "hazine avcıları"nın talanına maruz kaldığını belirtti.

Yetkililerin bu konudaki bilinçsizliği ve duyarsızlığından da yakınan Abdulcelil, "2011'de devrimden bu yana tarihi eserler için hiç bütçe ayrılmadı, bu da restorasyon çalışmalarını sekteye uğratıyor. Libya'yı bir medeniyete sahip olmamakla itham ediyorlar. Bu ithamların sebebi, Libya'nın tarihi eserlerinin çalınıp kaçırılarak tarihten ve medeniyetten yoksun bırakılmasıdır" dedi.

Akdeniz kıyısındaki Cağbub kentindeki tarihi eserlerin durumuyla ilgili de bilgi veren Abdulcelil, şunları kaydetti:

"Kent ülkedeki antik yerlerden. Ancak tarihi kent, talana maruz kalıyor. Yağmacılar, kentteki tarihi eserleri çalmak için kazı çalışmaları yapıyor. Kentteki tarihi mezarlar kazılıp, içindeki mumyalar çalınıyor. Sadece çalma ve yağmalama faaliyetleri de değil, bu mekanlarda görev yapan ve tarihi korumaya çalışan kişilere de zarar veriliyor, görevlilere suikastler düzenleniyor."

-"Libya hazinelerini kaybetti"

"Doğu Bölgeleri Tarihi Eserler Kurumu" Başkanı Muhammed eş-Şelmani de ülkedeki güvenlik zaafiyeti ve halkın bilinçsizliğinin tarihi eserlere zarar verdiğini ifade ederek, şöyle devam etti:

"Libya, hazinelerinin büyük çoğunluğunu kaybetti. Bingazi Ticaret Bankası'nda korunan 2 bin yıllık Yunan ve Roma'ya ait 502 parça altın, 2 bin parça gümüş para kayboldu. İtalyanlar, 2. Dünya Savaşı sırasında, bu hazineleri Roma'ya götürdü, hazineler 1961 yılında tekrar Libya'ya getirildi ve Ticaret Bankası'nda korunma altına alındı. Ancak, 2011 yılında devrim sırasında banka yakılınca içindeki hazineler çeşitli ülkelere kaçırıldı.

Tarihi Tolmeitha kenti, Beni Velid Müzesi ve Sirt Müzesi de devrim sırasında tarihi eser kaçakçılarının elinin uzandığı yerlerden. Tüm bunların yanında bir de tarihi eserlere ait arazilerin satılması ve üzerine bina inşa edilmesi meselesi var. Bingazi'de bazı tarihi mekanların tapusu vatandaşlarda. Bu araziler üzerine bina inşa edip, satma planları var. Devlet yetkililerine bu duruma müdahale edip, sahiplerinden alarak istimlak etmesi için çağrıda bulunduk."

Arkeolog Fadıl el-Karuni de Bingazi Ticaret Bankası'nın yakılmasının ardından, banka yönetimi aleyhine dava açıldığını hatırlatarak, Libya makamlarının çalınan eserleri "geri alamamasını" eleştirdi. Karuni, çalınan tarihi eserlerin "kara borsada" satışa çıkarıldığını iddia etti.

Doğu Bölgeleri Emniyet Turizm yetkilisi Halid es-Susi ise ülkedeki tarihi eserlerin çok fazla zarara uğramadığını savundu.

Yalnızca yüzde 10 civarında eserin zarar gördüğünü ifade eden Susi, turizm polisinin çalınan birçok eseri geri aldığını söyledi. - Bingazi