Tokatlı Çoban, Koyunları Kırarken Kenelerle Oynuyor

Tokatlı çoban, ölümcül risklerine aldırış etmeden kırktığı koyunlardan çıkan kenelerle boncuklarla oynar gibi oynuyor.

Tokat'tın Reşadiye ilçesinde yaylalara çıkan koyunların havaların ısınmasıyla birlikte kırkma işlemi başladı. Kırkma işlemi için yapılmış makas yardımıyla kırkılan koyunlar, büyük bir yükten kurtuluyor. Yastık ve yorganlar da kullanılan koyun yününün eskisi gibi tercih edilmemesi nedeniyle kırkılan kıllar ise çöpe atılıyor veya yakılarak imha ediliyor. Koyunların kıllarının kırkılması koyunlara yapışan kenelerin ortaya çıkmasını sağlarken kırkan insanlar için tehlike saçıyor. Koyunlarını kırkan Sertan Ayyıldız ise kendisine birçok kenenin yapıştığını belirtirken, kırkma işlemi sırasında çıkan kurubıdak dedikleri küçük kenelere çıplak elle rahat şekilde dokunabildiklerini söyledi.

"Hayvanların sırtında ortalama 3 kilogram yün oluyor"

Koyunlarını sırtında ortalama 3 kilogram yün olduğunu belirten çoban Sertan Ayyıldız, "Köyde hayvancılık işi ile uğraşıyorum. Koyunumuz, keçimiz, ineğimiz var. Buralarda günümüzü geçiyoruz. Hayvanları kırkma işini hayvanların sırtında ortalama 3 kilogram yün oluyor. Hayvan sıcakta yünden daralıyor. Sıcak havalarda adım atmıyorlar. Biraz güneş gördükleri zaman yürütemezsiniz. Hayvanı yürütmek için sopa ile vuruyoruz. Hayvanları havalar ısınıp bahar ayları gelince kırparız. Güz zamanında bir kez daha kırkarız. Bu şekilde kırktığımız zaman hayvan serinler. İmkanı olan hayvanı ırmağa atar. Koyun rahatlayınca eti daha iyi ve temiz olur. Sabah vakti davarı ahırdan çıkartıyoruz, öğlen vakti yattıkları zaman 5 ila 10 tane civarında koyun kırkarız. Şimdi makineler çıktı. 5 dakika içerisinde koyunları kırkabiliyoruz. Ama dağın başında jeneratör olmadığı için makine iyi oluyor. Makine ile daha rahat oluyor. Koyunun üzerinde kenelerin hiçbir zararı bulunmuyor. Hayvanın belli bir bölgesine 15-20 tane kene yapışırsa hayvanı zayıflatıyor. Kene insana yapıştığı zamanda hiçbir zararı yok. Mesela bizim ayağımıza, kolumuza kene yapışır ama adam keneden ölmüyor. Büyük keneler insanı öldürüyor ama "kurubıdak" dediğimiz küçük keneler hayvana çok fazla bir etki etmiyor. Daha önce bana da kene yapıştı. Bacağıma ve koltuk altı bölgeme kene yapışmıştı. Yumuşak deriye daha çok yapışır. Sert deriye kene fazla yapışmaz" dedi.

"Hayvanlara uyuz aşısı yaptırıyoruz ve kırparak bakımlarını yapıyoruz"

Koyunları kırkma işleminin makasla zor olduğunu belirten Ayyıldız, "Biz keneyi elimizle ile tutup taş ile eziyoruz. Bize bir şey olmuyor, hastaneye falan da gitmiyoruz. Bana kene yapıştığı zaman elimle kopartıp atıyorum. Kopardığım bölgede kenenin ağzı ve dişi kalıyor ama hiçbir şey olmuyor. Biz çocukluktan beri büyüklerimizden böyle gördük. Bir koyunu kırparken ortalama 7-8 civarı kene çıkıyor. Koltuk altından ve karnının altından kene çıkabiliyor. Bu koyunlar kırkılmazsa, uyuz aşısı yapılmazsa ve yıkanmazsa uyuz hastası olur. Kuyrukları, tüyü dökülür ve kepekler oluşur. Bu sebepten dolayı hayvanlara uyuz aşısı yaptırıyoruz ve kırkarak bakımlarını yapıyoruz. Bir de hayvana iç parazit hapı veriyoruz. Koyunların yünlerini kimse istemiyor. Önceden yünlerden yorgan yapılıyordu. Büyüklerimiz evde bu yünleri yıkayıp, temizleyip yorgan ve iplik yapıyorlar. Ama kimse bu yünleri istemiyor. Biz de şimdi bu kırktığımız yünleri toplayıp ya bir yerde yakıyoruz ya da çöpe atıyoruz. Yünleri kimse almıyor. Bu yünlerden elbise de yapılır, yorgan da yapılır. Yeter ki devletimiz ve milletimiz bu yünleri bir şeylerde kullansınlar. Çok sayıda koyun var bu bölgede, belki Türkiye'ye bir faydası olur" diye konuştu. - TOKAT