Yaz İshalleri Öldürücü Olabilir"

EFSUN YILMAZ - Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER) Başkanı Doç. Dr. Şükran Köse, deniz ve havuzdaki bazı etkenlerin, Türkiye ve dünyada en sık görülen ölüm nedenleri arasında yer alan ishale neden olabileceğini söyledi.

Şükran Köse, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3 günde bir kezden günde 3 defaya kadar dışkılamanın normal kabul edilebileceğini, ancak sıcak hava ile birlikte ishal vakalarında artış yaşandığını kaydetti.

Yazın açıkta bırakılan, uygun şekilde hazırlanmayan ve saklanmayan gıda ürünleri üzerinde mikropların hızla aşırı şekilde çoğaldığına dikkati çeken Doç. Köse, "İnsanlar yaz aylarında dışarıda daha fazla zaman geçiriyor, dışarıda satılan su ve besin maddelerini daha fazla tüketiyor, turistik seyahatlerini sıklaştırıyor, deniz ve havuza giriyor. Bunlar ishal risklerini yükseltiyor" diye konuştu.

Hastalığın sebepleri arasında en sık rastlananın mikroplar olduğunu vurgulayan Şükran Köse, iltihabi bağırsak hastalıkları, ilaçlara bağlı ishaller, trioit hastalıkları, divertikülit, apandisit, diyabet, bazı bağırsak enzim eksiklikleri, irratbl bağırsak sendromu ve aşırı miktarda sakız çiğnemenin de ishale neden olabileceğini ifade etti.

Yaz ishallerinin genellikle su ve gıda kaynaklı ortaya çıkabileceği bilgisini veren Köse, hastalığın belirtilerini ise şöyle anlattı:

"Genellikle mide, bağırsak sistemini ilgilendiren yakınmalar görülür. Bunlar halsizlik, bitkinlik, bulantı, kusma, ishal şeklindedir. Bazı vakalarda karın ağrısı ve ateş de görülebilir. Bunun dışında fazla sıvı kaybedildiğinde ağızda, dilde kuruma, baş dönmesi, göz kararması gibi belirtiler de olabilir."

Deniz ve havuz ishal kaynağı olabilir

Şükran Köse, ishalden korunma yolunun, kişisel hijyen, çevresel temizlik ve hasta kişilerin erken teşhis ve tedavisi olduğunu ifade etti.

Gıda ürünleri için uygun saklama koşullarının sağlanması ve eğitimin de ishali önlemek için gerekli olduğuna değinen Doç. Dr. Köse, su kaynakları içinde en güvenilir olanın deniz olduğunu, ancak deniz yoluyla alınabilecek ishal etkenlerinin de bulunduğunu aktararak şunları söyledi:

"Özellikle havuzlar denizlere göre daha riskli alanlardır. Küçük havuzlara çok sayıda kişi girmekte, yeterli su devirdaimi omayan, klorlama, ozon gibi maddelerle yeterli dezenfeksiyon sağlanmayan havuzlar oldukça riskli yerlerdir. Bu gibi yerler sadece ishal için değil, diğer pekçok enfeksiyon hastalığı için risk oluştururlar."

En sık ölümleri arasında

İshalin Türkiye ve dünyada en sık görülen hastalıklar arasında yer aldığını kaydeden Şükran Köse, özellikle gelişmekte olan ülkelerde daha sık rastlanan hastalığın milyarlarca kişiyi etkilediğini ve on binlerce kişinin de ölümüne neden olduğunu belirtti.

Özellikle küçük çocuklarda önemli bir ölüm nedeni olan ishalin, 5 yaş altındaki çocuklarda en sık 2. ölüm nedeni olduğunu vurgulayan Köse, "Ülkemizdeki verilerle ilgili sağlıklı istatistiki veriler ifade etmek güçtür. Ancak son yıllarda yaşam koşullarındaki iyileşmeler, temiz suya erişimin artması, altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi sayesinde ishale yakalanan çocuk ve erişkinler ile buna bağlı ölüm oranlarında önemli bir azalma sağlanmıştır" ifadelerini kullandı.

Kahve, limon, kola, aspirinin ishali tedavi ettiği yönündeki inanışın yanlış olduğunu vurgulayan Köse, ishalin uzun sürmesi, kişinin yaşamını kısıtlaması ve ateş ile kan bulgularında en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmasını istedi.