Kamış işçilerinin buz üzerindeki ''tehlikeli mesaisi'' -

MUSA ÖZYÜREK - Erciyes Dağı'nın güneyinde Yahyalı, Develi ve Yeşilhisar ilçeleri arasında bulunan Sultan Sazlığı Milli Parkı, göçmen kuşlara ev sahipliği yapmasının yanı sıra kamışlarıyla da yöre halkının geçim kaynağı oluyor.

Evlerine ekmek götürebilmek için dondurucu soğuğa aldırış etmeden sabahın erken saatlerinden itibaren Sultan Sazlığı Gölü'ne giden işçiler, hayatları pahasına tamamen buz tutan sazlık üzerinde kamış kesiyor.

Kalınlığı 5 ile 10 santimetre arasında değişen buz tabakası üzerinde her gün yaklaşık 10 saat boyunca kamış hasadı yapan işçiler, buzun kırılıp derinliği 2 metreyi bulan dondurucu suda hayatlarını kaybetme riskine rağmen evlerine ekmek götürme mücadelesi veriyor.

Gruplar halinde sazlık alana giren işçiler, 15'er dakika aralıklarla buz üstünde topladıkları kamışların bir bölümünü yakarak ısınıp üzerlerini kurutmaya çalışıyor. Gölün kenarına kamıştan yaptıkları çadırı da dinlenip yemek yemek için kullanıyor.

Kamış kesiminin kasım ayında başladığını, ocak ayının ortalarına kadar devam ettiğini belirten 57 yaşındaki işçi Turan Tekir, 7 yaşından bu yana sazlıkta kamış işinde çalıştığını söyledi.

Kış aylarında 27 hektarlık sazlık alanın tamamen buz tuttuğunu ve hava sıcaklıklarının sıfırın altında 18 dereceye kadar düştüğünü belirten Tekir, kamış kesmekten başka işleri olmadığı için buz tutan gölün üzerinde ailelerinin geçimini sağlamak için hayatları pahasına bu işi yaptıklarını ifade etti.

Gölün kıyısından iç kesimlere doğru yaklaşık 2-3 kilometre kadar buz üzerinde yürüdüklerini anlatan Tekir, şöyle konuştu:

"Yürürken zaman zaman buzlar çatlıyor veya kırılıyor. Suyun içine düşmemek için çok dikkatli bir şekilde hareket etmemiz gerekiyor. Kamış keserken de bazı yerlerdeki buz tabakası incelmiş oluyor. Buna bile aldırış etmeden kamış kesmeye devam etmek zorunda kalıyoruz. Bacaklarımızı tamamen kaplayan çizmelerimizi giyiyoruz ama yine de buz kırıldığı zaman boyumuzu geçen derin yerlere düşme riskimiz var. Her an ölümle burun burunayız."

- ''Buz riskli ama çalışması daha kolay''

Buz üzerinde çalışmanın çok riskli olmasına rağmen suyun içinde kamış kesmekten daha kolay olduğunu dile getiren Mutlu Tekir de sulu alanda boy çizmesi giymelerine rağmen yine de derin yerlerde ıslandıklarını söyledi. Tekir, ayrıca sulu alanda kesilen kamışları koyacak yer bulmakta zorlanmalarına rağmen bu dönemde kesilen kamışların buz üzerinde rahatlıkla toplanabildiğini vurguladı.

Buzun, kesim işini kolaylaştırdığını ancak soğuk nedeniyle çalışmakta zorlandıklarını ifade eden Tekir, şunları söyledi:

"Buzun kırılma ve içine düştüğümüzde donma tehlikemiz var ama ailemizin geçimini sağlayabilmek için bu işi yapmamız gerekiyor. Her gün yaklaşık 3 kilometre buz üstünde yürüyerek kamış kesiyoruz. Kasım-aralık döneminde bir işçi 70-80 bağ kamış kesmesine rağmen buz tutan göl üzerinde ancak 30 bağ kesim yapılabiliyor. Kamışların da bağını 1 liradan aracı firmalara satıyoruz. Yani bir işçinin günlüğü yaklaşık 30 liraya geliyor."

Mehmet Tekir ise güneşin ilk ışıklarıyla soğuk havaya aldırış etmeden kamış kesimine başladıklarını anlattı. Saat 06.30'dan 16.00'ya kadar çalıştıklarını belirten Tekir, "Hava güneşli olduğu zaman öğleden sonra hiç çalışamıyoruz çünkü buz tabakası erimeye ve esnemeye başlıyor. Ağırlığımızı tartmıyor ve batma tehlikemiz artıyor. Bu nedenle öğleden sonra çalışamıyoruz. Buna rağmen evimize ekmek götürebilmenin mücadelesini veriyoruz" dedi.

Kamışları biçip istiflediklerini ve taşımak için buzun erimesini beklediklerini kaydeden Tekir, 20 gün boyunca biçtikleri kamışları 10 gün de taşımak için uğraştıklarını vurguladı.

İşçiler tarafından deste haline getirilerek bağlanan kamışlar, traktörlerle Develi ilçesine bağlı Sindelhöyük beldesindeki toplama alanlarına götürülüyor. Burada kök ve uç kısımları kesilerek düzlenen kamışlar büyük balyalar haline getiriliyor. Kamyonlara yüklenen kamış balyaları, Almanya, Hollanda, İngiltere, Avustralya gibi ülkelere gönderiliyor.

Yılda yaklaşık 1 milyon balya hasadı yapılan kamışlar, hem izolasyon özelliği hem de görünüşü nedeniyle dekoratif amaçlı olarak villa tipi evlerde ve konutların çatılarında kullanılıyor.

kamış Sultan Sazlığı sazlık buz kamış işçisi

Muhabir: Musa Özyürek

Yayınlayan: Doğan Sarıtaş