Sel Felaketine Uğrayan Karadeniz'i 'Vampir Böcek' Sardı

Doğu Karadeniz'in sahil bölgesi, yaklaşık 6 yıldır "Homoterra" türünden Latince adı "Ricania simulans" olan bir böcekle boğuşuyor. Her yaz döneminde Artvin'in Hopa İlçesi'nden Trabzon Araklı'ya kadar görülen böceğin anavatanı Çin. Gürcistan'dan, çeşitli bitkiler vasıtasıyla Türkiye'ye gelmiş. Yaşam alanı bularak çoğalmış.

IŞIĞI GÖRÜNCE GİRİYOR

6 yıldır popülasyonu artan böcek, ağaçlara, sebzelere yapışarak bitkilerin özsuyunu emiyor. Çayın ve mısırın kurumasına sebep olabiliyor. Ergin hale geldiğinde uçmaya başlayan böcekler, ışığı gördüğünde evlere giriyor. Yöre halkı, cam açamıyor. Yetkililer, böceğin özellikle vatandaşların tüketim amaçlı ektiği domates, biber gibi ürünlerle meyve bahçelerinde ürün kaybına neden olduğunu belirtiyor.

YAZIN KANATLANIYOR

Bu konuda bilimsel araştırma yürüten Bozok Üniversitesi Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şaban Güçlü, bu türün kelebeğe benzediğini ancak kelebek olmadığını söylüyor. Sokucu, emici bir ağız yapısına sahip böceğin yaşam alanının bütün yeşil bitkiler olduğunu söyleyen Güçlü, "Kışın yumurta dönemine geçiyor. Yazın kanatlanıyor. Yumurtalarını bitkilerin üzerine bırakıyor.

Sonbahar ya da ilkbaharda o yumurtalar açılmadan bitkiler biçilse, böceğin popülasyonu yüzde 80 düşer. Gürcistan'da araştırma yaptık. Orada da var ama bizdeki kadar rahatsız edici değil. Araştırmamızı teslim ettik. Bundan sonrasında uygulama süreci Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın teknik talimat hazırlamasıyla ilgili.''

UYGUN ORTAMI BULUNCA ÇOĞALIYOR

Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Kibar Ak, böceğin Karadeniz'e nasıl ulaştığını şöyle anlattı: "Gürcistan ile Türkiye sınırı uzun yıllardır hareketli. Bu süreç içinde oradan getirilen her türlü materyalin yanında fidan da getirilmiş.

Bitkinin üzerine yumurta bırakılmış. O fidanı böceğin yaşayabildiği bir ekolojiye dikerseniz uygun ortamı bulunca çoğalır. Bölgede yeni olduğundan doğal düşmanları ve onu baskı altına alacak herhangi bir şey olmadığı için zirve noktasına ulaşıyor. İlk anlarda Hopa Kemalpaşa'da popülasyon yüksekti zaman geçtikçe doğal dengeye girdi, tıpkı Gürcistan'daki gibi."

'IŞIK YAKAMAZ OLDUK'

Rize Ardeşen Şenyamaç Köyü Muhtarı Turan Memoğlu, "Akşamları ışık görünce geliyorlar, oturduğumuz evde ışık yakamaz hale geldik. Çay toplarken üzerimize geliyorlar.
Vatandaşların birçoğu kendi imkânları ile mücadele etmek zorunda kalıyor ama başarılı olamıyor. Bir biyolojik savaş mı yoksa kendiliğinden mi türedi, sebebini bilmiyoruz" diye konuştu.

ÇAYA ZARAR VERİR DİYE KİMYASALA İZİN YOK

Bitkilerin özsuyunu emen böceğe karşı kimyasal ilaç kullanılmayacağını belirten Dr. Kibar Ak, "Kimyasal ilaçlar çaya zarar verebilir. Alacağımız kültürel tedbirlerle bu böceğin sayısının zamanla doğal dengeye geleceğine inanıyoruz" dedi. Böceğin popülasyonunu düşürmek için vatandaşların bahçelerini temizlemesi gerektiğini vurgulayan Ak, "Vatandaşlar önlem olarak bu böceğin yumurtalarının olabileceği yerleri temizlemeli. Bahçe kenarlarında ot, çalı, diken temizliği yapılmalı. Bu yerler böceğin en fazla tercih ettiği yerler. Böceğin doğal düşmanları zamanla oluşacak" dedi.