İşgalin Beşinci Yılında Irak Hükümeti'nin Durumu

Irak’ın, ABD ve İngiliz kuvvetleri tarafından işgali sonucu Bağdat’ın düşüşü, 9 Nisan 2007 tarihinde beşinci yılına girdi. İşgalden önceki Irak’ın durumu ile ülkenin mevcut durumu arasında büyük fark gözlenmekte.

Bunun en ilginç örneği, işgalle birlikte ABD kuvvetlerinin Irak’ta uzun süre kalmasını isteyenler şu anda kuvvetlerin çıkmasını talep ediyor. ABD kuvvetlerinin kayıtsız şartsız çıkmasını i

İLGİLİ YAZILAR

Türkiye'nin Kuzey Irak'a Müdahalesi ve Kerkük Tartışmaları

Irak’ta El Maliki Döneminin Sonu mu Geldi?

Türkiye-ABD İlişkileri: Neredeyiz?

ABD'nin Yeni Irak Stratejisi

Türkiye'nin Kuzey Irak'aMüdahalesi ve Kerkük Tartışmaları

Soğuk Savaş'a Devam

Somali'de Gerçek Hedef El-Kaide mi?

Kerkük'ün Geleceği

Irak'ta "ABD- İran Savaşı"

steyenler ise, kalmasında ısrar ediyor. Ülkenin işgali, çözülmesi zor görünen siyasi, ekonomik ve kültürel sorunlara yol açtığı gibi, Irak Hükümeti’ni oluşturan gruplar arasındaki ilişkileri de çıkmaza sokmuştur.

Hükümet’te baskın rol oynayan Şii koalisyonunu oluşturan gruplar arasındaki anlaşmazlıklar, ülkenin güneyinde etkin olan Fazilet Partisi’nin koalisyondan geri çekilmesiyle son buldu. Öte yandan koalisyondaki Muktada El-Sadr milisleri ile koalisyon başkanı Abdülaziz El-Hekim’e bağlı Bedir Tugay’ı arasında silahlı çatışmalar başladı.

Sünnileri temsil eden Adnan El-Duleymi başkanlığındaki Uyum Cephesi, başta Başbakan Nuri El-Maliki olmak üzere, hükümeti oluşturan gruplarla ciddi sorunlar yaşamakta. Uyum Cephe’sinin ve diğer Sünni grupların, Irak’ta büyük sorunlara yol açan Baas’tan Arındırma Yasası konusundaki baskıları sonuç vermeye başladı. Bu bağlamda, önceden tartışılması bile yasak olan Baasçıların siyasi eyleme katılmasını sağlayacak proje parlamentoda görüşülmekte. Ancak 14 Şubat 2007 tarihinde uygulamaya başlanılan Bağdat Güvenlik Planı, Sünnilere karşı kullanıldığı gerekçesiyle hükümette aşılması zor görünen bir kriz yaratmakta. Irak Uyum Cephesi, plan değiştirilmediği takdirde hükümetten çekileceği tehdidinde bulunuyor. Parlamentoda 11 milletvekili bulunan Salih El-Mıtlak’ın başkanlığındaki Irak Ulusal Diyalog Cephesi ise, Sünnilere karşı yapılan mezalimler nedeniyle, parlamentodaki bütün Sünni grupların birlikte çekilmesinin gerekliliğini savunuyor.

Öte yandan Kerkük ile ilgili anayasanın 140. maddesinin Kürt gruplarının istediği şekilde uygulanmaması, bu grupları sert çıkışlar yapmaya zorluyor. Kürt grupları, Kerkük’ün geleceğini belirleyecek olan maddenin uygulanmaması yada engellenmesi durumunda, Irak Hükümeti’nden geri çekilecekleri tehdidinde bulunuyorlar. Irak Başbakanı El-Maliki ise, bir taraftan ABD’nin taleplerinin, diğer taraftan ise hükümetteki müttefiklerinin beklentilerinin kıskacında kalmış durumda. El-Maliki’nin konuşmaları dikkatle incelendiğinde satır aralarında, âdeta, “elimde yetki yok, üzerime gelmeyin” söylemi ortaya çıkıyor. Ancak El-Maliki uzun süre direndikten sonra parlamentoda Kürt gruplarının bazı taleplerini yerine getirdi. Bu bağlamda, eski rejim döneminde Kerkük’e yerleştirilen Arapların asli bölgelerine geri dönmelerini ve bunlara maddi tazminat ve arsalar verilmesini kabul etti. Bir Parlamento yetkilisine göre, ABD yönetimi Kerkük konusundaki sorunların anlaşmaya vararak çözülmesini istediğini belirtmesine rağmen, Kürtlere, “Kerkük’te istediğinizi yapın” mesajını veriyor.

Irak’taki gruplar önemli ve ayrıntı sayılabilecek bazı konularda da anlaşmazlık içinde. Bunun son örneği, Bağdat’ın düşmesinin beşinci yıl dönümüne denk gelen 9 Nisan olayı olarak kabul edilebilir. Irak Hükümeti bu tarihin resmî tatil olması uygulamasını yürürlükten kaldırırken, Kuzey Irak’taki Kürt grupları 9 Nisan gününü kutlamakta ve resmî tatil olarak kabul etmekte.

El-Maliki’nin hükümeti, önceki hükümetler gibi, mezhepçilik ayrımı yapmakla suçlanıyor. Bağdat’ın düşmesinin beşinci yıl dönümünde sokağa çıkma yasağı ilan edilmesine rağmen, El-Maliki’nin müttefiki El-Sadr grubundan binlerce kişinin işgale karşı gösteri düzenlemesi bunun son örneği olarak kabul edilebilir. Irak’ın resmî kanalında yayımlanan “Terör Adaletin Pençesinde” programı ise diğer bir örnektir.  Çünkü terörle suçlanan El-Kaide ve diğer (Sünni) gruplara ait tutuklular teşhir edilirken, El-Maliki’nin müttefiki El-Sadr grubundan terörle suçlanan tutuklular aynı muameleye maruz kalmıyor. Buna benzer programlar kamuoyunda “Şii adaleti” şeklinde nitelendiriliyor.