"İnternetten Ürün Alırken En Çok Taksit Sayısına Bakıyoruz"

BELGİN YAKIŞAN/MUSAB TURAN - Sanalpazar.com Genel Müdürü Cem Kesici, Türkiye'de internetten alışverişte en belirgin tercih sebebinin taksit sayısı olduğunu belirterek, "Türkiye'ye özgü tüketici davranışlarının başında taksit konusu geliyor. Tüketici, mümkün olan her durumda, mümkün olan en fazla sayıda taksiti tercih ediyor" dedi.

Türkiye'de e-ticaret sektörü, pazar büyüklüğü, karlılık ve rekabet konularına yönelik AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Kesici, uzun bir süredir e-ticaret işlem hacmi verisinde Bankalararası Kart Merkezi'nden (BKM) yararlanıldığını ifade ederek, bu verilerin internetten kredi kartı ile yapılan tüm işlemleri kapsadığından, piyasada yanlış rakamların konuşulduğunu kaydetti.

Kesici, şu anda e-ticaret işlem hacmini doğru belirlemek için elde hiçbir verinin olmadığını vurgulayarak, giderek kendi başına bir sektöre dönüşen e-ticarette, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gibi ciddi kurumların analiz yapmaya başlaması gerektiğini dile getirdi.

Bununla birlikte e-ticaret işlem hacmine yönelik tahminde bulunmanın zor olmadığına işaret eden Kesici, "Türkiye'nin önde gelen ilk 10 e-ticaret sitesinin toplam hacmin en az yüzde 80'ini gerçekleştirdiğini tahmin ediyorum. Bu hesapla 4-5 milyar lira arası toplam işlem hacminden söz edilebilir" öngörüsünde bulundu.

Kesici, açılıp kapanan siteler konusunda verilerin çok daha belirsiz olduğunu ifade ederek, sitelerin yurtdışında herhangi bir servis sağlayıcı üzerinden de açılabildiği için bu verileri elde etmede Türkiye'den bilgi toplamanın yeterli olmadığını savundu.

"Pazar yeri" iş modeli ile çalışan "sanalpazar.com" sitesinin, 10 bine yakın satıcı üyesi olduğunu belirten Kesici, "Bu rakamdan ve kendi pazar payımızdan yola çıkarak, halen en az 50 bin bireysel veya kurumsal e-ticaret girişimcisi olduğunu söyleyebiliriz" dedi.

"e-ticaretin toplam perakende içindeki payı yüzde 1,5 civarında"

Kesici, Türkiye'de genç nüfusun fazla oluşu, etkin lojistik dağıtım ağı, kredi kartı kullanımı yaygınlığı, üretim ve ithalat çeşitliliği gibi etkenlerin Türkiye'nin e-ticaret potansiyelini ciddi oranda artırdığına dikkati çekti.

Cem Kesici, şunları kaydetti:

"İnternetin genel kullanım değerlerine baktığımızda Türkiye dünyada ilk 5-10 ülke arasında konumlanıyor. Ancak, e-ticaret özelinde baktığımızda tablo tamamen farklı. Dünya ekonomisi incelendiğinde, ABD ve Avrupa'da e-ticaret, toplam perakende ticaret hacminin yüzde 10'unu geçmiş bulunuyor ve bu oran gün geçtikçe artıyor.

Türkiye'nin toplam perakende ticaret hacmi 2012 yılında yaklaşık 300 milyar liraydı. E-ticaret hacminin iyimser bir tahminle 5 milyar lira olduğunu varsayarsak, e-ticaretin toplam perakende içindeki payı bizde yüzde 1,5 civarında. Yüzde 10 oranını baz alırsak potansiyelin, mevcudun en az 5 katı olduğunu söyleyebiliriz."

E-ticaret'i geleneksel ticaret bakış açısıyla değerlendirmenin ve karlılık analizi yapmanın doğru olmadığını dile getiren Kesici, milyarlarca dolar cirosu olan ama buna rağmen hiç kar etmeyen bir sitenin, yine milyarlarca dolar borsa değerine sahip olabileceğini ifade etti.

"Amerika'nın en büyük iki e-ticaret sitesi, Türkiye'de de ilk 15 içinde"

Kesici, geleneksel ticarette bir değer olarak ölçümlenmeyen müşteri/aktif üye sayısının, kişi başına 50 dolardan değerlendirilebileceğini anlatarak, şunları söyledi:

"Genel olarak konuşursak, e-ticaret, geleneksel ticarete göre birçok açıdan maliyet avantajı sağlıyor ama kendine özgü maliyetleri de var. Büyük ölçeklerde iş yapacaksanız bu maliyetlerin başında teknoloji ve Ar-Ge yatırımları geliyor. Şu an kullanmakta olduğumuz dünyanın önde gelen sitelerinin tümünde çok ciddi Ar-Ge çalışmaları yapıldığının ve ellerinde çok sayıda kendi geliştirdikleri patentli teknolojilerin olduğunun pek farkında değiliz.

İnternet doğası gereği tamamen global ölçekli bir iş. Tüketici açısından Amerika'daki bir site, Türkiye'deki kadar erişilebilir ve tüketiciyi memnun edebiliyorsa rahatlıkla tercih edilebilir durumdadır. Amerika'nın en büyük iki e-ticaret sitesi, Türkiye'de de ilk 15 içinde. Üstelik bu noktada olabilmek için Türkiye'ye yönelik hiçbir özel çabaları yok. Türkçe versiyonları ve Türkçe içerikleri yok. Yerel yatırımların binlercesi bu sitelerin gerisinde ziyaret alıyor ve onların Türkiye cirolarına ulaşamıyor."

E-ticaretin geleneksel anlamda karlı bir sektör olmadığını belirten Kesici, büyük olmak için sağlam bir iş modeli, yeterli sermaye ve etkin teknoloji kullanımının temel gereklilik olduğuna dikkati çekti.

Kesici, "Bunun dışında Türkiye'ye özgü tüketici davranışlarının başında taksit konusu geliyor ki bu da zaten e-ticaret kadar geleneksel ticarette de belirgin. Tüketici, mümkün olan her durumda, mümkün olan en fazla sayıda taksiti tercih ediyor. Bunun haricinde tüketici e-ticaret yapmaya başlarken, önce düşük tutarlı bir ürün alarak, sitenin güvenilirliğine inanmak istiyor. Sorunsuz süreç olması durumunda, daha yüksek tutarda alışveriş yapıyor" ifadelerini kullandı.

e-ticaret'e başlamayı düşünen girişimcilere uyarı

e-ticaret alanında faaliyet göstermek isteyen girişimcilere tavsiyelerde bulunan Kesici, bir e-ticaret sitesine sahip olmayı, başlangıçta "ıssız bir çölde dükkan açmak" şeklinde nitelendirerek, siteye ancak yolunu kaybeden gezginlerin uğrayabileceğini kaydetti.

Az ya da çok ziyaretçi çekmenin başarılması durumunda, tüketicilere anlamlı ürünler sunulabilmesi gerekliliğine işaret eden Kesici, site içeriğinin neyle ve nasıl doldurulduğu, tanıtımı ve satış sonrası sürecinin nasıl yönetildiğinin sürdürülebilir başarı için çok önemli olduğunu söyledi.

Kesici, e-ticaretin kendine özgü maliyet kalemleri bulunduğuna değinerek, satış arttıkça, ürün tedarikinden sevkiyatına kadar birçok lojistik sorununun ortaya çıktığını ifade etti.

Sermaye veya karlılık yeterli değilse, lojistik sorunlarını aşmanın asla mümkün olmayabileceğini vurgulayan Kesici, "e-ticarete atılırken arkanızda güçlü bir sermaye desteğinin olması şart. Eğer bu konuda tecrübeniz de yoksa hali hazırda trafiği yüksek olan e-ticaret firmalarında ticareti öğrenip, yüksek müşteri portföyünden faydalanmak ilk aşamada daha uygundur. Sektöre adım atarken satıcı ve alıcıyı bir araya getiren 'pazar yeri' formatındaki siteler, size kolaylık sağlayarak yön gösterecektir. Bizim girişimimiz olan 'sanalpazar.com' da bu sitelerden biridir" diye konuştu. - İstanbul