Merkez Bankası Hükümete Açık Mektup: Hedefin Üzerindeki Enflasyonda TL'deki Değer Kaybı ve Gıda...

Merkez Bankası, enflasyonun hedeften belirgin olarak sapması nedeniyle Hükümete açık mektup yazdı.

Enflasyonun 2013 yılı sonunda hedefin belirgin olarak üzerinde gerçekleştiğinin vurgulandığı mektupta, bu gelişmede Türk lirasındaki değer kaybı ve gıda fiyatları etkili olduğu belirtildi.

Merkez Bankası, Hükümete yazdığı açık mektubu, resmi internet adresinde duyurdu. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'a hitaben yazılan açık mektupta, 25 Aralık 2012 tarihinde yayımlanan "2013 Yılında Para ve Kur Politikası" başlıklı temel politika metninde belirtildiği gibi, 2013 yılı için enflasyon hedefi Hükümetle beraber yüzde 5 olarak belirlendiğini vurguladı. Aynı metinde, yılsonunda enflasyonun hedeften belirgin olarak her iki yönde de 2 puandan daha fazla sapması halinde Hükümete bir açık mektup yazılacağının ifade edildiğine dikkat çekilen mektupta, "2013 yılı sonunda enflasyon yüzde 7.40 düzeyine ulaşarak hedefin belirgin olarak üzerinde gerçekleşmiştir. Bu metin, enflasyonun hedeften sapmasının nedenleri ile hedefe ulaşmak için alınan ve alınması gereken önlemleri açıklamaktadır" denildi.

-"2013 YILINDA ENFLASYONU BELİRLEYEN FAKTÖRLER"-

Merkez Bankası'nın açık mektubunda 2013 yılında enflasyonu belirleyen faktörler hakkında bilgi verildi. Mektupta, 2013 yılı için yayınlanan ilk Enflasyon Raporu'nda, yılsonu için öngörülen enflasyon tahmininin orta noktasının yüzde 5.3 olarak belirtildiğinin altı çizilerek, ancak yıl içinde söz konusu tahmine ilişkin varsayımlarda gözlenen sapmalar sonucunda yılsonunda enflasyon belirsizlik aralığının üzerinde geçekleştiği kaydedildi. 2013 yılında enflasyonun hedefin üzerinde gerçekleşmesinde etkili olan temel unsurların başında yılın ikinci yarısında döviz kurunda kaydedilen artış geldiğine işaret edilen mektupta, "Küresel bazda para politikasına ilişkin belirsizlikler sonucunda gelişmekte olan ülke para birimlerinde gözlenen hareketlere paralel olarak Türk lirasında yaşanan değer kaybı, özellikle temel mal fiyatları kanalıyla çekirdek enflasyon üzerinde etkili olmuştur. 2013 yılında ithalat fiyatlarındaki görece ılımlı seyre rağmen, döviz kuru gelişmelerinin enflasyona etkisi yılsonu itibarıyla yaklaşık 1.5 puana ulaşmıştır.

Enflasyonun öngörülen seviyenin üzerinde kalmasında bir diğer etken ise gıda fiyatlarının seyridir. Yılbaşında yüzde 7 olarak varsayılan yıllık gıda enflasyonu, yılsonunda yüzde 9.7 olarak gerçekleşmiştir. Büyük ölçüde işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek artışın etkili olduğu bu görünümün enflasyondaki sapmaya yaptığı katkı 0.6 puan düzeyindedir. Yönetilen fiyatların enflasyona olan net etkisi ise 2013 Ocak Enflasyon Raporu'nda sunulan tahminler ile uyumlu gerçekleşmiştir. Sonuç olarak, enflasyonun hedefinin üzerinde gerçekleşmesinde döviz kuru ve gıda fiyat gelişmeler etkili olmuştur" ifadelerine yer verildi.

-"ENFLASYON DİNAMİKLERİNİN TEMEL BELİRLEYİCİSİ TALEP VE MALİYET"-

Açık mektupta, enflasyon dinamiklerinin temel belirleyicilerinin talep ve maliyet unsurları ile enflasyon beklentileri olduğuna dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi:

"Bu faktörler açısından değerlendirildiğinde 2013 yılında iktisadi faaliyetteki ılımlı seyir sonucunda enflasyon üzerinde talep yönlü baskılar gözlenmemiştir. Yılın ikinci yarısında gözlenen enflasyon artışında temel olarak yurt dışı belirsizliklerden dolayı oluşan döviz kuru gelişmelerinin maliyet yönlü etkisi ile para politikasının kontrolü dışında kalan işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek seyir belirleyici olmuştur.

Mayıs 2013 tarihinden itibaren küresel para politikalarına dair bir belirsizlik artışı olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda yılın ikinci yarısında gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları yavaşlamış ve finansal varlıklarda yeniden bir fiyatlama yaşanmıştır. Aynı dönemde Türkiye'de reel ve bankacılık sektörlerinin yurt dışından sağladıkları fonlama devam ederken portföy akımları zayıf seyretmiştir. Finansal varlıklardaki yeniden fiyatlama ile birlikte de Türk lirasında değer kayıpları yaşanmıştır. Bu dönemde yurt içi talepteki ılımlı büyüme ve kredilerdeki artış eğilimi ise devam etmiştir Yurt dışı kaynaklı belirsizlik artışı temelde kredilerden ziyade döviz kurları üzerinde etkili olmuştur.

2013 yılı ikinci yarısındaki döviz kuru gelişmeleri ve gıda fiyatlarının yüksek seyri nedeniyle yıl sonu enflasyonu hedefin belirgin olarak üzerinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmeler ayrıca enflasyon beklentilerinde de bozulmaya yol açmıştır. Merkez Bankası enflasyona ilişkin riskleri sınırlamak ve orta vadeli enflasyon görünümünü hedeflerle uyumlu hale getirmek için para politikasındaki temkinli duruşunu güçlendirmiş ve Mayıs ayı sonrasında bankalar arası piyasada oluşan faizlerin 300 baz puandan fazla artmasını sağlamıştır. Ayrıca sağlanan likiditenin kompozisyonu daha kısa vade ve daha büyük oranda gecelik fonlama şeklinde ayarlanmış ve böylelikle likidite politikası daha sıkı hale getirilmiştir."

-"MERKEZ BANKASI, ENFLASYONDAKİ YÜKSELİŞ KARŞISINDA TEMKİNLİ DURUŞUNU GÜÇLENDİRDİ"-

Mektubun sonuç bölümünde, enflasyonun 2013 yılı sonunda hedefin belirgin olarak üzerinde gerçekleştiği vurgulanarak, bu gelişmede Türk lirasındaki değer kaybı ve gıda fiyatları etkili olduğunun altı çizildi. Merkez Bankası'nın enflasyondaki yükseliş karşısında temkinli duruşunu güçlendirdiğini ve likidite politikasını sıkılaştırdığına işaret edilen mektupta şunlar kaydedildi:

"Bu çerçevede, önümüzdeki yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonun kademeli olarak hedefe doğru düşmesi beklenmektedir. Merkez Bankası enflasyon görünümüne ilişkin gelişmeleri yakından takip ederek fiyat istikrarı yolunda elde edilen kazanımların kalıcı olması için gereken tedbirleri almaya devam edecektir. Enflasyon ve para politikasına dair gelişmeler ile orta vadeli tahminlerimizi daha kapsamlı olarak ele alan ve bugün internet sayfamızda yayımlanan Enflasyon Raporu ilişikte bilginize sunulmaktadır."