Piyasaya Notçu Darbesi

Türkiye piyasaları normale dönmeye çalışırken ve darbe girişimi sonrası ülkenin en önemli Milli Güvenlik Kurulu ve Bakanlar Kurulu toplantısının sonuçlarına odaklanmışken, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları düne damga vurdu. Dün dolar uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's'un Türkiye'nin notunu BB+'dan BB'ye indirmesi ve görünümü negatif yapma-sının ardından dolar 3.0963 lirayla tarihinin en yüksek seviyesini gördü. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın olağanüstü hal ilan edildiğini açıkladığında bile dolar, kredi kuruluşlarının kararları sonrasında çıktığı aşmadı. Analistler, piyasa normal işleyişini sürdürür ve kurumlar çalışırsa herhangi bir sıkıntı beklemiyor. Önümüzdeki günlerde OHAL uygulamasının niteliğinin, piyasanın tepkisini belirleyeceğini belirten analistler, alınacak karar ve uygulamalar ile sermaye hareketleri kısıtlanacak algısı oluşursa, piyasada sıkıntı yaşanabileceğini vurguluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı açıklamada mali disiplinden taviz verilmeyeceği vurgusunun ise önemli olduğu belirtiliyor.

SERMAYE KISITLAMASI YOK

OHAL ilan edilmesinin ardından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Hürriyet muhabiri Neşe Karanfil'e yaptığı açıklamada ise sermaye kısıtlaması olmayacağını söyledi. Şimşek, "Ekonominin işleyişi geçen hafta nasılsa öyle devam edecek. Rasyonel politika çerçevesi devam edecek. Tasarrufların artışını sağlayacak reformlar yapılacak. Asla sermaye üzerinde bir sınırlama olmayacak" dedi. Öte yandan başta piyasa analistleri olmak üzere hükümet üyeleri tarafından da 'aceleci' bulunan kredi kuruluşlarının kararları sonrası iki yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 4.93 yükselişle 9.36'ya çıktı, Borsa İstanbul yüzde 1.67 kayıpla 74 bin 902 puana geriledi, dolar 3.0963 lirayla tarihi zirvesine tırmandı. Peki, OHAL ilanı öncesi son üç günde üç kurum neler yaptı?

STANDARD&POOR'S: Hazine ile 2013'ten beri sözleşmesi olmayan S&P'nin düne kadar Türkiye'ye notu 'BB+' ve yatırım yapılabilir seviyenin altındaydı. Darbe gecesinin ardından beklenildiği gibi yaşananların kredi notu üzerine etkisini izleyeceğini açıklayan S&P "İç siyasi duruma orta ve uzun vadeli etkileri, yabancı yatırımcıların vereceği tepki ve kredi notuna potansiyel etkileri değerlendirilecek" dedi. S&P'nin bu hafta içinde Türkiye'nin kredi notu değerlendirmesi yapılacağı da biliniyordu. Dün ise piyasalar kapanın kapanmaz S&P, Türkiye'nin kredi notunu düşürdüğünü duyurdu. BB'ye indirilen notun görünümü de negatif olarak belirlendi.

MOODY'S: Hazine'nin anlaşması bulunan ve Mayıs 2013'te verdiği Baa3 notu ile Türkiye'yi yatırım yapılabilir seviyede değerlendiren Moody's, pazartesi günü önce notu incelemeye aldığını belirtti, aynı günün gecesinde ise notu 'çöp' seviyesine indirmek için izlemeye aldığını açıkladı. Ardından Salı gecesi Türkiye'nin 17 bankasının notunu düşürmek için değerlendirdiğini belirtti. Dün ise Türk Hava Yolları'nın notunu Ba1'den Ba2'ye indirdiğini duyurdu. Kredi notunu düşürmek için izlemeye aldığı şirketler ise " Anadolu Efes, Coca-Cola İçecek, Doğuş Holding, Koç Holding, OYAK, Turkcell, TÜPRAŞ ve Şişecem" oldu. Moody's Türkiye'nin ülke kredi notu için 5 Ağustos'ta yeni değerlendirme açıklayacak.

FITCH: Fitch, Türkiye'nin notunu 18 yılın ardından Kasım 2012'de ilk kez yatırım yapılabilir seviye olan BBB-'ye çıkardı ve o günden beri aynı seviyede tutuyor. Fitch de diğer kurumlar gibi darbe girişiminin ardından pazartesi günü ülkedeki siyasi riske dikkat çekti, kredi notuna etkisinin ise hükümetin verdiği tepki sonrası siyasi bölünmenin derinleşip derinleşmediğine ve kurumların bağımsızlığının azalıp azalmayacağına bağlı olduğunu açıkladı. Dün ise bankalara ilişkin yorumları geldi. Fitch, Türk bankalarının risklerinin darbe girişimi sonrası arttığını belirtirken Türk bankalarının temellerinin ise sağlam olduğunu kaydetti. Türk bankalarının kredi notunun dış piyasalara erişim ve kur riskine karşı hassas olduğunu dile getiren Fitch'in Türkiye kararı 19 Ağustos'ta.

ANALİSTLER NASIL YORUMLADI?

Gedik Yatırım Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı: Kararla S&P'nin Türkiye notu Moody's ve Fitch'e kıyasla 2 basamak aşağı geldi. Bu kuruluşlar birbirini etkileyebiliyor. Bu nedenle 5 Ağustos'ta Moody's ve 19 Ağustos'ta Fitch'in not indirimine gitmesi riski görece artmış görünüyor. Kredi kuruluşları için not değerlendirmesi yaparken öncelik borçlara yönelik ödeme kabiliyetini sınamaktır. İkaz alması gereken bir futbolcuya direkt kırmızı kart gösterilmesi kadar ağır ve hatalı bir karar. Diğer iki büyük kredi kuruluşu üç yıldır Türkiye'yi yatırım yapılabilir kategoride tutarken bunu gerçekleştiremeyen S&P, ön yargılı tavrını koruyor.

KapitalFX Araştırma Uzmanı Enver Erkan: Pazartesi açıklama yapan S&P, son politik gelişmeler ışığında ekonomik göstergelere olabilecek olası etkileri izleyeceklerini belirtmekle beraber herhangi bir not indirimi sinyali vermemişti. Piyasa Moody's'den darbe beklerken, S&P'nin not aksiyonu oldukça ani ve sürpriz oldu. Alınan karar elbette beklenmiyordu ve haliyle piyasaya etkisi oldukça negatif olacaktır. Türkiye'nin anlaşması olan kuruluşlar Fitch ve Moody's'dir, bu kuruluşlar nezdindeki notunu kaybetmemesi daha önemlidir. Ancak S&P'nin global yatırımcılar üzerindeki etkisi nedeniyle kayda değer bir gelişme olduğunu belirtmek gereklidir.

KREDİ NOTLARIMIZ NE DURUMDA?

Moody's: Baa3/ Yatırım yapılabilir

Fitch: BBB-/ Yatırım yapılabilir

S&P: BB/Yatırım yapılamaz