Sivas Bıçağı Tescil Yolunda

SERHAT ZAFER - Sivas'ın gözde el sanatlarından boynuz saplı el yapımı Sivas bıçağının coğrafi işaret kapsamına alınması için Türk Patent Enstitüsüne başvuruda bulunuldu.

Sivas Demirciler Esnaf Odası Başkanı Harun Koç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentteki bıçak ustalarıyla bir araya gelerek Sivas bıçağının tescili için 2011 yılında çalışmalara başladıklarını söyledi.

Türk Patent Enstitüsüne geçen yıl haziran ayında Sivas bıçağı için coğrafi işaret başvurusu yaptıklarını anımsatan Koç, "Başvurumuz askı sürecinde, inşallah en kısa zamanda da Sivas bıçaklarını coğrafi işaret olarak tescilleyeceğiz." dedi.

Çin'de üretilen bıçaklar başta olmak üzere her bıçağın üzerine Sivas bıçağı yazıldığını dile getiren Koç, "Emeğimize saygı göstermediler, haksız rekabet yaptılar. 'Arkadaşlar neden siz Sivas yazıyorsunuz' dediğimde 'Sivas olmazsa bıçak satamıyoruz' dediler. Biz de kendi değerlerimize sahip çıkalım düsturundan yola çıktık. Bu yola baş koyduk, inşallah en kısa zamanda coğrafi işaretimizi odamız adına tescilleyeceğiz." diye konuştu.

Koç, Sivas bıçaklarının tarihçesinin çok eski olduğunu belirterek şunları kaydetti:

"Atalarımız Avrupa ülkelerine ameliyat malzemeleri üretmiş, Selçuklu ve Osmanlı'ya kılıç yapmışlar, savaş gereçlerini üretmişler. Şimdi ise bıçaklarımız dünya markası, Türkiye'nin her yerinde bilinir. Sivas bıçağı hak ettiği değeri bulacak. Sivas'ta bıçakçılık babadan oğula, dededen toruna geçen bir meslek. Bıçakçılık çok özveri, uğraş ve emek isteyen bir meslek. Bıçaklarımız inşallah hak ettiği yeri bulacak ve değerinde olacak. Bundan sonra Sivas'taki ustanın yaptığı orijinal bıçakların üzerine Sivas yazacağız."

Sivas bıçağının coğrafi işaret belgesi alınması için yapılan başvurunun çok büyük bir ihtimalle olumlu neticeleneceğine inandıklarını söyleyen Koç, sürecin şubat ayında sonuçlanacağını ifade etti.

Aile olarak 120 yıldır bu işi yapıyoruz"

Bıçak ustası Mustafa Argut, Sivas bıçağının yaklaşık 70 aşamadan geçtikten sonra tamamen el yapımı üretildiğine dikkati çekti.

Dedelerinin 100 yıl önce kullandığı yöntemle Sivas bıçağını yaptıklarını anlatan Argut, Sivas bıçağının tescili noktasındaki çalışmaların sevindirici olduğunu söyledi.

Argut, 35 yıldır bıçak ustası olduğunu belirterek "Sivas bu bıçakla özdeşleşti. Antep'in baklavası varsa Sivas'ın da bıçağı var. Sivas köftesi gibi bıçağı da Sivas'la özdeşleşmeli. Aile olarak 120 yıldır bu işi yapıyoruz." dedi.

Kentte geçmişi yüzyıllar öncesine dayanan ve köklü bir kültürü olan bıçakçılık geleneği, sayıları 30-35 kadar bıçak ustasıyla yaşatılmaya çalışılıyor.

Sivas bıçağının yapımında ham madde olarak kullanılan büyük ve küçükbaş hayvanlara ait boynuz, kurutularak temizlendikten sonra ocakta kor ateşte ısıtılıyor, istenilen boyutta kesilerek mengenede düzeltilip, şekil veriliyor. Daha sonra bıçak için kullanılan çelik, kesildikten sonra usta tarafından ocakta ısıtılıyor. Örste dövülerek inceltilen çeliğe, namlu biçimi veriliyor. İlk düzenlemeden sonra tırnak oyuğu açılan çelik, su verilerek parlatılıyor. Testereyle içi oyulan boynuz ise bıçak ustalarının "elde resim yapma" dedikleri son düzenlemeden geçirildikten sonra rendeleniyor ve zımparalandıktan sonra sap haline getiriliyor.

Çelik, sapın uç bölümünde açılan oyuğa yerleştirilip, delinerek çivileniyor. Çivi başları birer pul konduktan sonra ezilerek, çarkta parlatılıyor. Ustaların ellerinde işlenerek zorlu aşamalardan geçtikten sonra tezgahlardaki yerini alan Sivas bıçağı, yurt içi ve yurt dışından büyük talep görüyor.