Undp 2015 İnsani Gelişme Raporu Lansmanı

Türkiye, 2014 İnsani Gelişme Endeksi'nde (İGE) 0,761'lik değerle, 88 ülke arasında 72. oldu.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) 2015 İnsani Gelişme Raporu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Bölgesel lansmanı, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, UNDP Başkan Yardımcısı ve Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu Bölge Direktörü Cihan Sultanoğlu, Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu ile çok sayıda davetlinin katılımı ile gerçekleşti.

İnsani Gelişme Raporu'nda yer alan bilgilere göre Türkiye'nin 2014 İnsani Gelişme Endeksi (İGE) değeri 0,761 oldu. Bu değerle yüksek insani gelişme kategorisinde yer alan Türkiye, 188 ülke ve bölge arasında 72. oldu.

Türkiye, 2013 yılı verileri baz alınarak hazırlanan 2014 yılı raporunda, İGE'de 0,759 puan ile 187 ülke ve bölge içinde 69. sırada yer almıştı.

Türkiye'nin İGE değeri, 1980 ve 2014 yılları arasında 0,492'den 0,761'e yükseldi. Raporda yer alan bilgilere göre bu, toplamda yüzde 54,7'lik, yıllık bazda ise yüzde 1,29'luk bir artış anlamına geliyor.

Raporda yer alan bilgilere göre Türkiye'de 1980-2014 yılları arasında doğumda beklenen tahmini yaşam süresi 16,6 yıl, ortalama okula gitme süresi 4,7, beklenen okula devam süresi ise 7 yıl yükseldi.

Türkiye'de kişi başına düşen GSYH'sı 1980-2014 yılları arasında yaklaşık yüzde 139,7 artış gösterdi.

- Kadınların iş gücü piyasasına katılımı yüzde 29,4

2015 İnsani Gelişme Raporu'na göre Türkiye 2014 İnsani Gelişme Endeksi'ne göre, 0,761'lik İGE değeri ile 0,867'lik AB ortalamasının ve 0,882'lik OECD ortalamasının altında kaldı.

Türkiye'nin 2014'teki İGE değeri 0,761 ancak insani gelişmede eşitsizlik farkı düşüldüğünde, Türkiye'nin değeri boyut endekslerinin dağılımındaki eşitsizliğe bağlı olarak yüzde 15,8'lik bir kayıpla 0,641'e düştü.

Yüksek İGE ülkelerinin eşitsizlik nedeniyle kaybı ortalama yüzde 19,4 iken, Avrupa ve Orta Asya'da bu oran yüzde 13,0 olarak kaydedildi.

Raporda yer alan Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi (TCEE) de cinsiyete dayalı eşitsizlikleri üç farklı boyutta yansıtıyor. Bu boyutlar üreme sağlığı, kadının güçlendirilmesi ve ekonomik faaliyetler şeklinde sıralanırken, Türkiye 2014 endeksinde 0,359'luk TCEE değeriyle 155 ülke ve bölge arasında 71. sırada yer aldı.

Raporda yer alan bilgilere göre Türkiye'de parlamentodaki kadın milletvekili oranı yüzde 14,4. Yetişkin kadınlar arasında en az orta öğrenim görmüş olanların oranı yüzde 39 iken, bu oran erkeklerde yüzde 60 olarak kaydedildi.

Her 100 bin canlı doğumda 20 kadın hayatını kaybediyor ve ergenler arasındaki doğurganlık oranı ise 15-19 yaşları arasındaki her bin kadında 30,9 olarak sayıldı.

Kadınların iş gücü piyasasına katılımı yüzde 29,4 iken, erkeklerin katılım oranı yüzde 70,8 olarak ölçüldü.

Türkiye'nin CDGE değeri 0,902 olarak hesaplandı

2015 İnsani Gelişme Raporu'nda cinsiyet farkına dayalı, kadın İGE değerlerinin erkek İGE değerlerine oranının temel alındığı Cinsiyet Dayalı Gelişme Endeksi (CDGE) de yer aldı.

Söz konusu endeks insani gelişmenin üç temel boyutundaki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini ölçüyor. Bu üç boyut sağlık, eğitim ve ekonomik kaynaklar üzerindeki hakimiyet olarak belirlendi.

161 ülke ve bölge için CDGE değerleri hesaplandı. Türkiye'de 2014 kadın İGE değeri 0,716 iken, erkek İGE değeri 0,793 olarak ölçüldü ve bu durum sonucunda CDGE değeri 0,902 olarak hesaplandı.