9. Öğretmen Sempozyumu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kızı Esra Albayrak, "İslam medeniyeti tasavvurunda eğitimin temel amacı, insanı ihsan makamına çıkarmaktır. Bu makam tek başına bireyi baz almaz, bireyin toplumla ve çevreyle olan ilişkisini de düzenler" dedi.

Küçükçekmece'deki Bilim Koleji'nde düzenlenen 9. Öğretmen Sempozyumu'na katılan Albayrak, moderatörlüğünü İstanbul Milli Eğitim Müdürü Muammer Yıldız'ın gerçekleştirdiği oturumda "Medeniyet Tasavvurunda Öğretmen ve Okulun Yeri" başlıklı sunum yaptı.

Eğitimle medeniyet arasında yakın bir ilişki olduğunu dile getiren Albayrak, öğretmenin yol gösterici olduğunu vurguladı. Albayrak, şöyle konuştu:

"Nasıl bir okul? Nasıl bir öğretmen? Her iki soru da esasında temel bir başka soruya yönlendiriyor bizi. Nasıl bir insan? Aslında tarihsel olarak da okul ve öğretmen, insana yüklenen misyon etrafında şekillenmiştir. Her medeniyet insana yüklediği varoluşsal anlam ve misyon çevresinde bir eğitim ve terbiye metodu geliştirmiş, farklı modellemelere gitmiştir. Dolayısıyla eğitim ile medeniyet arasında hep yakın bir ilişki olmuştur."

Her medeniyetin kendi ideal insanını yetiştirmek üzere bir eğitim sistemi inşa ettiğine dikkati çeken Albayrak, "Söz gelimi Batı medeniyetinin ideal insan tanımı; rekabet edebilen, başarıya odaklı, bir hedefe kilitlenmiş, akıl merkezli bir profil olarak tanımlanırken, Doğu medeniyetlerinde sabır, erdem, ahlak gibi manevi değerleri merkeze alan, hedeften çok yola odaklanmış bir insan tipi tasavvur edilmiştir" diye konuştu.

Albayrak, öğretmenin bir yol gösterici olduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Öğretmen, bütüncül biçimde talebesine yaklaşan ve onu bir müşteri gibi değil insan olarak akıl-beden- ruh üçlüsünü gözeterek dünya ve ahiret imtihanına hazırlayan kişi olarak görülmüştür. İslam medeniyeti tasavvurunda eğitimin temel amacı, insanı ihsan makamına çıkarmaktır. Bu makam tek başına bireyi baz almaz, bireyin toplumla ve çevreyle olan ilişkisini de düzenler. İnsan-çevre-toplum üçgeninde medeniyet inşa edilir. İbni Haldun'a göre medeniyetten söz edebilmek için toplum gereklidir. Nerede bir sosyal hayat varsa, orada medeniyet vardır. Oysa Batı için medeniyet, ilerlemeci tarih anlayışının dayattığı bir basamaklar silsilesidir. İlk basamağı ilkelliktir. Nihai nokta ise bugün Batı'nın geldiği liberal kapitalist sistemdir."

Albayrak, İslam medeniyetinin şefkat, merhamet ve tüm bunların özünü oluşturan aşk medeniyeti olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:

"Medeniyet tasavvurunda öğretmen ve okulun yeri konusu da bu çerçevede ele alınması gereken bir konudur. Daha spesifik olarak öğretmen ve okul meselesine odaklanacak olursak, biraz geleneksel eğitim tarihine göz atmak gerekir. Her şeyden önce okul konusu, fiziki mekan, müfredat ve içindeki hoca ve talebeden oluşan insan unsurunu birlikte düşünmemizi gerektirir. Medeniyetimiz içinde eğitimin tarihini Hz. Peygamber'den başlattığımızda, Hz. Peygamber mescidinin eğitimden ibadete ve hatta tüm sosyal karşılaşmalara mekan olduğunu görürüz. Tamamen olmasa da medresenin camiden ayrı düşünülmediğini görürsünüz. Bu süreç zarfında İslam dünyasında eğitim-öğretim müstakil bir kurum olmak yerine mescitler, alimlerin evleri gibi yerlerde gerçekleştirilmiştir. Eğitim için müstakil bir yapıya ihtiyaç duyulmamıştır."

Tanzimat dönemi

Osmanlı'daki eğitim sistemini anlatan Albayrak, Tanzimat döneminden bahsetti. Albayrak, "Tanzimat'la başlayan modernleşme döneminin getirdiği zihniyet sorunları, bugünkü eğitim sistemimizin de temel meselelerini oluşturmaktadır. Ait olduğumuz medeniyet dairesi parçalanmış, bugün sadece kalıntıları ile yüz yüze kalmış bulunmaktayız. Bu medeniyetin ruhunu yeniden ihya etmek yine eğitim yoluyla mümkündür ve tabii öğretmenlerimizin gayretiyle" dedi.

Albayrak, öğretmenliğin peygamberlik mesleği olduğuna işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hz. Peygamber, 'Ben insanlığa muallim olarak gönderildim' buyurmaktadır. Hoca, öğretmen, muallim, ne dersek diyelim öğretmenin misyonu şahsiyet oluşturmak, ruhu biçimlendirmek, zihniyet ve kimlik inşa etmektir. Eğitimin amacı öncelikle kişilik terbiyesidir. Yalnızca bu kadar değil, kamil bir insan yetiştirmek yanında erdemli toplumun bireylerini de eğitmektir öğretmenin görevi. Bu nedenle sevgi, sabır, yetenek ve medeni insani ilişkilere sahip olmalıdır öğretmen. Öğretmenin, öğreteceği tüm bilgileri önce kendi şahsiyetinde taşıması gerekir. Çünkü İslam medeniyet tasavvurunun bilgiye bakışı hikmet ve irfan merkezlidir."

Okulların, sanatsal ve mimari değeri olmayan, estetik algı oluşturmayan beton yığınları olmaması gerektiğini ifade eden Albayrak, müfredat ve eğitim felsefesini yeniden gözden geçirmek gerektiğini söyledi.

Albayrak, parçalanmış zihniyet yapılarını yeniden toparlayacak, fikir-eylem bütünlüğü oluşturacak bir eğitim içeriğinin oluşturulması gerektiğine vurgu yaparak, "Eğitimin en merkezi insan unsuru olan öğretmen hakkındaki algıları da değiştirmek gerekir. İlmiyle amel eden, inancı, tavrı, tarzı birbiriyle çelişmeyen, talebeye bir sanatkar ruhuyla yaklaşacak model öğretmenler gereklidir" dedi.