Avusturya'daki İslam Yasası

Viyana Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Stefan Schima, İslam Yasası'nda Türkiye'den görevlilerin gelmesini engelleyen maddenin "temel haklara saldırı" olduğunu belirterek " Avusturya'nın önde gelen anayasa hukukçuları, Anayasa Mahkemesinin bu maddeyi iptal edeceğini düşünüyor" dedi.

Schima, Avusturya Araştırma Derneği tarafından Viyana'da düzenlenen "Demokrasi ve İslam" konferansında yaptığı konuşmada, 25 Şubat 2015 tarihinde Meclis'te kabul edilen İslam Yasası'nın maddeleri okunduğunda, Avusturya devletinin İslam'a karşı eleştirel pozisyon aldığı açık bir şekilde görülebileceğinin altını çizdi.

Schima, hükümetin, dini toplulukların tanınması veya feshedilmesi yetkisine sahip olmasını eleştirerek bu konuda bütün dini topluluklara imtiyaz tanınması gerektiğine işaret etti.

"Temel haklara saldırıdır"

Yasanın 6. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen "Yurt dışı finansman yasağının" tartışmalı olduğunu vurgulayan Schima, maddeyle "Türkiye tarafından gönderilen memurların faaliyetlerinin önlenmesinin" amaçlandığını söyledi.

Schima, bu maddeyi ABD'deki Cemaat Kiliseleri'nin "yabancı misyoner faaliyetlerin yasaklanmasını" içerdiği ve başka ülkelere emsal oluşturacağı gerekçesiyle eleştirdiğini hatırlattı.

Prof. Schima, "Bence 6. maddenin 2. fıkrası temel haklara saldırıdır. Avusturya'nın önde gelen anayasa hukukçuları, Anayasa Mahkemesinin bu maddeyi iptal edeceğini düşünüyor. En sonunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin, Avusturya'nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin din özgürlüğünü düzenleyen 9. madde ve ayrımcılık yasağını düzenleyen 14. maddeyi ihlal ettiğine karar vereceğini düşünüyorum" diye konuştu.

"Devletin, Müslümanlara bakışında problem bulunmakta"

Georgetown Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve İslam Teolojisi Bölümü öğretim üyesi John L. Esposito, İslam Yasası'na yönelik eleştirilerin "eşitlik ilkesi" üzerine yoğunlaştığını ve haklı olduğunu belirtti.

Devletin bütün dinlere eşit mesafede olması gerektiğini vurgulayan Esposito, "Yasadaki, dini kurumlara yönelik farklılık niye? Niye Avusturya'daki Müslümanlar diğer dini topluluklara göre farklı görülmektedir? Yasada hükümetin, Müslümanlara ait dini kurumları kontrol etme girişimi bulunmaktadır fakat diğer dini kurumlara böyle bir kontrol söz konusu değildir. Bu mantıkla baktığımızda devletin, İslam dini ve Müslümanlara bakışında problem bulunmaktadır" dedi.

İslam Yasası'nı uluslararası hukuk açısından da sorunlu bulduğunu ifade eden Esposito, din özgürlüğü kapsamında olan ibadet, öğretim, uygulama ve açıklama haklarının sınırlandırılmasının mantığının olmadığını kaydetti.

İslam Yasası

Avusturya Meclisi'nde 25 Şubat 2015 tarihinde kabul edilen İslam Yasası'nda, din ve örgütlenme özgürlüğü ile eşitlik haklarını ihlal eden maddeler bulunuyor. Avusturya İslam Cemaati'nin, "ayrı bir yasa talebi, eşit haklar ve dış finansman yasağı" konularındaki endişeleri dikkate alınmayan yasada, "Müslümanlara yönelik genel şüphe, yurt dışından gelen imamların engellenmesi, Bakanlar Kurulu'nun cemaatlerin tanıması ve lağvedilmesinde yetkili olması, imam yetiştirilmesinde cemaatin yetkisiz bırakılması, dernek bünyesindeki camilerin tüzel kişiliğe geçmeye zorlanması, dini etkinliklerin güvenlik gerekçesiyle iptal edilebilmesi ve devletin, cemaatler üzerindeki kontrolünün artırılması"na ilişkin maddeler eleştiriliyor.

Anayasa Mahkemesi

Yasadan doğrudan etkilenen Avusturya Türk İslam Birliği (ATİB), İslam Yasası'nı Anayasa Mahkemesine taşımıştı. Yasada "yurt dışından finansman yasağı" olarak tanımlanan 6. maddenin 2. fıkrasına göre her cemaat kendi imkanlarıyla dini hizmetlerine yerine getirmek zorunda olacak, yurt dışından personel getirtemeyecek. Bu maddeye göre, Türkiye'den gelen ve camilerde görev yapan 65 imam doğrudan etkileniyor. Buna göre imamlar, yasa yürürlüğe girdikten bir yıl sonra görevlerini bırakmak zorunda kalacak.