Bangladeş'te Bir İdam Kararı Daha

Bangladeş'te 1971'deki bağımsızlık savaşı sırasında Pakistan ile işbirliği yapmakla suçlanan Seyid Hasan Ali, gıyabında idama mahkum edildi.

Başkent Dakka'daki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, bağımsızlık savaşı sırasında Pakistan ordusu tarafından kurulan Rızakar milis kuvvetlerinin Tarail Thana'daki yerel liderlerinden 65 yaşındaki Hasan Ali'yi "cinayet, adam kaçırma, kundaklama ve yağmanın" da aralarında bulunduğu altı suçlamadan beşinde suçlu buldu.

Üç yargıçtan oluşan mahkeme heyetine başkanlık eden Enayetur Rahim, Ali'nin gıyabında ölüme mahkum edildiğini açıkladı. Rahim, Ali'nin asılarak mı ya da kurşuna dizilerek mi idam edileceğine hükümetin karar vereceğini belirtti.

"Dhaka Tribune" gazetesi, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi tarafından suçlu bulunan diğer kişilerden farklı olarak Ali'nin siyasetten uzaklaştığını yazdı.

Bangladeş'in Pakistan'dan ayrılmasına karşı çıkan Nizamı İslami Partisi'ne üye olan Ali için 3 Nisan 2014'te tutuklama emri çıkarılmıştı.

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, şimdiye kadar 18 kişi hakkında karar aldı. Ali, 2010'da başlayan yargı sürecinde gıyabında suçlu bulunan beşinci kişi oldu.

Nerede olduğu bilinmeyen Ali, teslim olması durumunda bir ay içinde mahkeme kararını temyiz edebilecek.

Daha önce mahkeme tarafından suçlu bulunanların büyük bir kısmı, ülkenin İslami değerleri savunan en büyük partisi Cemaat-i İslami liderlerinden oluşuyor. Geçen hafta Adalet Bakanı Anisul Haque, hükümetin bağımsızlık savaşı sırasında Pakistan ordusuyla işbirliği yapmak ve savaş suçu işlemek suçlamalarıyla tüm parti hakkında dava açmayı planladığını açıklamıştı.

Mahkemenin önceki kararları

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, 2009'da Başbakan Şeyh Hasina önderliğindeki Bangladeş hükümeti tarafından 1971'deki bağımsızlık savaşı sırasında işlenen suçların araştırılması için kurulmuştu. Mahkeme tarafından suçlu bulanan ve idam cezasına mahkum edilen ilk kişi, Cemaat-i İslami Partisi'nden Abdülkelam Azad olmuştu. Ülkeden ayrıldığı için gıyabında yargılanan Azad, Ocak 2013'te idam cezasına çarptırılmıştı.

Partinin Genel Sekreter Yardımcısı Abdülkadir Molla, Şubat 2013'te ömür boyu hapse mahkum edilmiş, 17 Eylül'de cezası Temyiz Mahkemesi tarafından idama çevrilmişti. Molla, 12 Aralık 2013'te cezası infaz edilen ilk Cemaat-i İslami lideri olmuştu. Mahkemenin 90 yıl hapse mahkum ettiği Cemaat-i İslami'nin 92 yaşındaki lideri Gulam Azzam da 23 Ekim'de hapishanede ölmüştü.

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, 29 Ekim'de Azzam'ın ardından partinin liderliğini üstlenen Motiur Rahman Nizami'yi, 2 Kasım'da da partinin Merkezi Yürütme Kurulu üyesi Mir Kasım Ali'yi bağımsızlık savaşı sırasında işledikleri suçlar için idama mahkum etmişti. 12 Aralık'ta da partinin Genel Sekreter Yardımcısı Muhammed Kamaruzzaman'a verilen idam cezası Yüksek Mahkeme tarafından onanmıştı. Mahkeme, 18 Şubat'ta da Cemaat-i İslami Partisi liderlerinden Abdus Sobhan'ı cinayet, soykırım, adam kaçırma ve yağmanın da aralarında bulunduğu dokuz suçlamadan altısında suçlu bularak ölüme mahkum etmişti.

Bazı muhalefet partileri ve uluslararası gözlemciler, Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'nin adil yargılama standartlarına uymadığını ve siyasi kararlar aldığını savunuyor.

Hindistan'dan 1947 yılında ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Pakistan'ın doğusu ile batısı arasında 1971'de başlayan iç savaş, bağımsız Bangladeş devletinin kurulmasıyla son bulmuştu. Pakistan, ülkenin doğusundaki halkın bağımsızlık talep etmesi üzerine bölgeye çok sayıda asker göndermişti. İç savaş sırasında Doğu Pakistan'dan yaklaşık 10 milyon sivilin evlerini terk ederek Hindistan'a göç etmesi üzerine Hint hükümeti, Aralık 1971'de Doğu Pakistan'ı işgal etmişti. Pakistan askerlerinin Dakka'da Hindistan güvenlik güçlerine teslim olmasının ardından 16 Aralık 1971'de Doğu Pakistan, Bangladeş olarak bağımsızlığını ilan etmişti. Yaklaşık 9 ay süren bağımsızlık savaşı sırasında 3 milyondan fazla kişi yaşamını yitirmiş, milyonlarcası yaralanmıştı.