BM'den Güney Sudan Açıklaması

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi Güney Sudan Komisyon Başkanı Yasmin Sooka, ülkede ağır insan hakları ihlalleri yapan 23 kişinin savaş suçu ve insanlığa karşı suçlardan yargılanabileceğini bildirdi.

Sooka, BM Cenevre Ofisi'nde devam İnsan Hakları Konseyinin 40'ıncı oturumuna 200 sayfadan oluşan komisyon raporunu sundu.

Konsey üyelerine hitap eden Sooka, komisyonun cinsel şiddet, toplu tecavüz, cinsel kölelik, kaçırılma, zorla evlendirilme, zorla hamilelik, zorla kürtaj, genital sakatlama ve öldürme de dahil "vahşi tecavüz" vakaları belirlediğini aktardı.

Sooka, cinsel şiddete maruz kalanların yüzde 25'ini çocukların oluşturduğu bilgisini paylaştı.

Ülkede uluslararası insan hakları hukukunu çiğneyerek farklı suçlara bulaşmış 23 kişiyi tespit ettiklerini belirten Sooka, "Bütün yumurtaları tek sepete koymadık." ifadesini kullandı.

Sooka, söz konusu 23 kişinin savaş suçu ve insanlığa karşı suçlardan Güney Sudan veya başka ülkelerdeki mahkemelerde yargılanabileceğini vurgulayarak "Cezasızlık (dokunulmazlık) devam edemez." dedi.

BM'nin geçen ay yayımladığı raporda, Güney Sudan'ın kuzeyinde "acımasız cinsel şiddet vakalarının" devam ettiği, sadece geçen eylül ve aralık ayları arasında 134 kadın ve kız çocuğunun tecavüze uğradığı belirtilmişti.

Raporda, ülkenin kuzeyinde sadece geçen yıl eylül-aralık döneminde 175 cinsel şiddet ve saldırı vakasının belgelendiği, bunun 134'ünün kadın ve kız çocuklarına yönelik tecavüzler olduğu bilgisi paylaşılmıştı. Tecavüz vakalarının bilinenin çok daha üzerinde olabileceği uyarısı yapılmıştı.

Güney Sudan'daki iç savaş süreci

Sudan'dan 2011'de ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan, Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit'in 16 Aralık 2013'te yardımcısı Riek Machar'ı "darbe teşebbüsü" iddiasıyla görevden almasının ardından iç savaşa sürüklenmişti.

Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) gözetiminde yürütülen barış görüşmeleri sonucu, 17 Ağustos 2015'te taraflar arasında anlaşmaya varılsa da başkent Cuba'da 8 Temmuz 2016'da çatışmalar yeniden patlak vermişti.

Ardından Sudan'ın başkenti Hartum'da IGAD gözetiminde Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir ve Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni himayesinde barış görüşmeleri başlamış, Mayardit ve Machar, Haziran 2018'de ateşkes kararı almıştı.

Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da düzenlenen 33'üncü IGAD Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı'nda bir araya gelen Güney Sudanlı taraflar, uzun müzakerelerin sonunda Eylül 2018'de nihai barış anlaşmasını imzalamıştı.

Güney Sudan'daki iç savaş, on binlerce kişinin hayatını kaybetmesine, milyonlarca kişinin evini terk etmesine neden oldu.