Denetimli Serbestlikte Büyük Artış

Uzun tutukluluk süreleri ve haksız tutuklamaların tartışıldığı Türkiye'de, her geçen yıl, denetimli serbestlik kararı uygulamaları artıyor. 2012 yılının Ağustos ayında, 164 bin 963 kişi, bu yılın aynı ayında ise 238 bin 71 kişi hakkında denetimli serbestlik kararı uygulandı. İki yıl arasındaki 73 bin 108 kişilik artış, cezaevlerinin boşalmaya başladığını; demir parmaklıklar ardından değil artık dışarıdan denetimin yaygınlaştığını gösterdi.

2005 yılında Türk Ceza Kanunu'ndaki değişiklikle kentlerde Denetimli Serbestlik Şube Müdürlükleri kuruldu. Denetimli serbestlikle, mahkemece belirtilen koşullar ve süre içerisinde denetim ile denetleme planı doğrultusunda şüpheli, sanık veya hükümlünün toplumla bütünleşmesi amaç edinildi. Böylece suçluların suç işlemesine neden olan davranışların düzeltilerek tekrar suç işlemelerinin önlenmesi, ceza infaz kurumundan salıverilen hükümlülerin takip edilmesi, madde bağımlılarının rehabilitasyonu, mağdurların uğradıkları zararın giderilerek toplumun korunması hedeflendi. Uygulanmaya başladığında pek fazla mahkemelerce itibar edilmeyen denetimli serbestlik kararı uygulamalarının her geçen yıl arttığı istatistiklerle ortaya konuldu.

HER YIL ARTIYOR

Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı'nın verilerine göre Ağustos ayları dikkate alındığında 2011 yılının Ağustos ayında, 87 bin 592'si yetişkin, 7 bin 895'i çocuk olmak üzere 95 bin 487 kişi hakkında denetimli serbestlik kararı verildi. 2012 yılının Ağustos ayında 120 bin 473'ü yetişkin, 10 bin 514'ü çocuk olmak üzere 164 bin 963 kişi hakkında bu karar verildi. 2013'ün aynı ayında ise 223 bin 46'sı yetişkin, 15 bin 25'i çocuk olmak üzere 238 bin 71 kişi hakkında denetimli serbestlik kararı uygulandı. 2013 yılı başından Ağustos'a kadar her ay denetimli serbestlik kararlarında, 6 ile 10 bin arasında artış oldu.

ARTIŞ, OLUMLU

2012 ile 2013 yılının Ağustos aylarının kıyaslamasına göre aradaki 73 bin 108 kişilik artış, faydalı olarak yorumlandı. İzmir Barosu Avukatlarından Gönenç Uygun, "Yasa, hem tutuklulara hem de mahkumlara uygulanabiliyor. Tutuklama öncelikle yargılamanın başlangıcında bir tedbir kararıdır. Ancak son dönemlerde denetimli serbestlik kararları mahkemelerce yoğun olarak kullanılmaya başladı. Mahkemeler, suçuna göre sanığın tutuklanması yerine adli kontrol sistemine alınmasını veya hükümlünün yattığı süreyi gözönüne alıp dışarıdan kontrolünü sağlayarak denetlemesine yönelik kararlar vermeye başladı. Bu da haksız tutuklamaların önüne geçilmesini, tutuksuz yargılamaların fazlalaşmasını önledi, cezaevlerinin boş yere dolmasını engelledi. Artık aktif olarak uygulanmaya başlanan denetimli serbestlik kararlarıyla, özellikle haksız ve uzun tutuklukla ilgili devlete ve AİHM'e açılacak tazminat davalarının da önüne geçilmiş oldu. Denetimli serbestlikle dışarıda olan kişilerin, cezaevindeki kadar mağduriyet yaşamaması da onların avantajına oldu" diye konuştu.

DENETİMLİ SERBESTLİĞİN KARAR TÜRLERİ

Denetimli Serbestliğin, adli kontrol, tedavi ve denetimli serbestlik, hükmün açıklanmasının geri bırakılması, koşullu salıverilme sonrası denetimli serbestlik, konutta infaz, etkin pişmanlık, çocukların denetim altına alınması, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, gibi uygulama türleri bulunuyor. - İzmir