Depremler Sonrası Yerleşim Sorunu İçin Şehir Plancılarına İhtiyaç

TMMOB Şehir Plancıları Odası, 6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası yerleşim sorunu yaşayan yurttaşların güvenli barınması için şehir plancılarına ihtiyaç olduğunu belirterek; "Ülkemizin tarihi boyunca yaşadığı en kapsamlı ve büyük çapta yıkımın yaşandığı dönemde, bu yıkımın etkilerini azaltarak güvenli, sağlıklı yaşam alanları inşa etme sürecinde ihtiyaç duyduğu en önde gelen meslek alanlarından biri şehir ve bölge planlama mesleğidir. Planlamayı ve şehir plancılarını devre dışı bırakan, aklı, bilimi ve kamusal sorumluluğun yüklediği toplumsal vicdanı reddeden kanun ve kanun değişikliklerinin iptal edilmesini talep ediyor, şehir planlama mesleği ve bu mesleği toplumun yararı için kullanan şehir plancılarına hak ettikleri değerin verilmesini talep ediyoruz" açıklamasını yaptı.

TMMOB Şehir Plancıları Odası'ndan yapılan yazılı açıklamayla 6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası yurttaşlar için sağlıklı ve güvenli yerleşim yerlerinin sağlanması için şehir plancılarının da devreye sokulması gerektiğine dikkat çekildi. Şehir Plancıları Odası'ndan yapılan açıklama şöyle:

"10.04.2023 tarihinde yayımlanan; planlama mesleğini ve şehir plancılarını yok sayan ve bu konuda öncesinde basın açıklaması yaptığımız 7452 sayılı Kanun ile ilgili olarak, 15 Temmuz 2023 tarih ve 32249 sayılı Resmi Gazete'de Kanun değişikliği yayımlanmıştır.

Yapılan Kanun değişikliğinin 25. Maddesi ile orman vasıflı veya zeytinlik olan muhtelif sahaların yerleşim amacıyla kullanılabileceği belirtilmiştir. Aynı Kanun'un 10. maddesinde de Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'na Geçici 17. madde eklenerek belli bir plan bütünlüğüne bağlı kalınmadan sadece fay hattına uzaklık, zemin elverişliliği ve yerleşim merkezine yakınlık gibi kriterler uyarınca sanayi alanı ilan edilebileceği, bu alanlarda yapılacak plan ve parselasyon işlemlerinde askı, ilan ve itirazlara ilişkin hükümlerin uygulanamayacağı belirtilmiştir.

Bundan önceki basın açıklamalarımızda da belirttiğimiz üzere depremde zarar görmüş yurttaşlarımızın bir an önce sağlıklı, güvenli ve refah yaratan yerleşim alanlarına kavuşmaları meslek camiası olarak en önemli önceliğimiz ve arzumuzdur. Ancak 7452 sayılı Kanunla başlayan ve 15 Temmuz 2023 günü Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren değişiklik ile istisna çerçevesi genişletilen hukuki düzenleme, planlama meslek alanını ve şehir plancılarını tamamen devre dışı bırakan akıl dışı bir yaklaşımın sürdürülmesi anlamına gelmektedir.

Bir kez daha altını kuvvetle çizmek isteriz ki, depremde sağlıklı, güvenli ve refah yaratan yerleşim alanları için en uygun yer seçimini yapmak ve dirençli kentler tasarlayıp inşa etmek, temelde üst ölçekten başlayan bir planlama sorunudur. Aynı şekilde kalkınma amaçlı hamleler de bölge ölçeğinden başlayan kalkınma hamlesi olmadan hayata geçirildiğinde bambaşka sorunlar yaratabilecek, istenilen ölçekte etki yaratamayacak güdük hamleler olarak kalacaktır.

SEÇİLEN POPÜLİST VE ACELECİ TUTUM ŞEHİR PLANLAMAYI SÜRE KAYBI OLARAK GÖRÜRKEN, ŞEHİR PLANCILARINI TAMAMEN SÜRECİN DIŞINDA BIRAKMAKTADIR.

Ülkemizin tarihi boyunca yaşadığı en kapsamlı ve büyük çapta yıkımın yaşandığı dönemde, bu yıkımın etkilerini azaltarak güvenli, sağlıklı yaşam alanları inşa etme sürecinde ihtiyaç duyduğu en önde gelen meslek alanlarından biri şehir ve bölge planlama mesleğidir. Ancak seçilen popülist ve aceleci tutum şehir planlamayı süre kaybı olarak görürken, şehir plancılarını tamamen sürecin dışında bırakmaktadır. Yıkım görmüş bölgemizin ekonomik, fiziksel ve sosyal anlamda ayağa kaldırılması başlı başına planlama meslek alanının konusudur. Bu çok ölçütlü ve çok ölçekli sorunu çözebilmek için varlığını sürdüren planlama meslek alanının reddi ise ülkemizi kısa, orta ve uzun vadede başka sorunlarla karşı karşıya bırakacaktır.

GÖREV ALMAK VE MESLEKİ SORUMLULUĞUMUZU YERİNE GETİRMEK İSTİYORUZ

Bizler şehir plancıları olarak ülkemizin bize en çok ihtiyaç duyduğu şu dönemde, görev almak ve mesleki sorumluluğumuzu yerine getirmek istiyoruz. Bu haklı talebimiz sadece meslek alanına sıkışmış bir talep değil toplumsal sorumluluğumuzun en doğal sonucudur.

Bu kapsamda planlamayı ve şehir plancılarını devre dışı bırakan, aklı, bilimi ve kamusal sorumluluğun yüklediği toplumsal vicdanı reddeden kanun ve kanun değişikliklerinin iptal edilmesini talep ediyor, şehir planlama mesleği ve bu mesleği toplumun yararı için kullanan şehir plancılarına hak ettikleri değerin verilmesini talep ediyoruz."