Dowaksa'nın Deprem Deneyine Ödül

Karbon elyaf üreticisi Dow Aksa, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile karbon elyaf takviyeli polimer (CFRP) teknolojisini kullanarak Yalova'da tam ölçekli binalar üzerinde gerçekleştirdiği deprem deneyi ile JEC İnovasyon Ödülleri'nde büyük ödülü Türkiye'ye getirdi.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, geçen sene İTÜ ile ortak bir çalışmaya imza atan DowAksa, karbon elyaf takviyeli polimer (CFRP) teknolojisini kullanarak Yalova'da tam ölçekli binalar üzerinde bir deprem deneyi gerçekleştirdi. Gerçekleştirilen deneyde, karbon elyaf kompozitlerle güçlendirilmiş bir binanın olası bir depremde başarıyla ayakta kaldığı karşılaştırmalı olarak gösterildi.

Binanın bulunduğu bölgedeki fay hatlarının üretebileceği 7.6 büyüklüğündeki bir depremin, binanın kritik katında oluşturması beklenen yatay yer değiştirme yaklaşık 8 santimetre olarak hesaplanmışken, kolonları karbon elyaf takviyeli polimer teknolojisi kullanılarak güçlendirilen bina bu yer değiştirme düzeyinin 5 kat ötesinde (40 santimetre) yatay yer değiştirme seviyesinde bile ayakta kaldı. DowAksa ve İTÜ'nün başarıyla gerçekleştirdiği deprem deneyi dünyanın en iyi kompozit yeniliklerinin ödüllendirildiği JEC İnovasyon Ödülleri'nde büyük ödülü kazandı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen DowAksa Üst Yöneticisi (CEO) Douglas Parks, büyük ödülün sahibi olmaktan dolayı mutluluk duyduklarını belirterek, DowAksa ve İTÜ'nün gerçekleştirdiği deprem deneyinin insanların hayatlarını doğrudan etkileyen bir soruna çözüm getirdiğinden ötürü fark yarattığını kaydetti.

Açıklamada Parks, şunları ifade etti:

"Yapı sektörünün en büyük sorunlarından biri alt yapıların zamanla yaşlanması. Bu durum, kamu güvenliğini tehdit ederken, büyük ekonomik kayıplara da sebep oluyor. Bu sebeple de Türkiye gibi deprem ülkelerinde bina ve köprü gibi yapıları güçlendirmenin etkili yöntemlerini bulmamız gerekiyor. DowAksa olarak testimiz sırasında kullandığımız CarbonWrap teknolojisi, alt yapı çalışmaları için uygun maliyetli, yenilikçi bir çözüm sunuyor. Teknolojimiz hasar görmüş binaları onardığı gibi hasarsız mevcut binaları eski hallerinden daha da güçlü bir hale getiriyor. Bu da binaları daha güvenli, boru hatlarını daha dayanıklı ve köprüleri daha güçlü yapıyor."

Çalışmanın akademik yürütücüsü İTÜ İnşaat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Alper İlki ise dünya çapında çeşitli açılardan bir ilk olma özelliği taşıyan bu projenin, Türkiye'nin en önemli sorunlarından mevcut yapıların deprem güvenliğinin araştırılması ve güçlendirilmesi konusunda üniversite-sanayi iş birliği ile gerçekleştirilen en önemli ve örnek teşkil edecek projelerden biri olduğunu aktararak, "Çalışma aynı zamanda bir doktora tezi kapsamında teorik çalışmalar ve laboratuvar deneyleri ile de desteklenecek, elde edilen sonuçlar daha da ayrıntılı olarak değerlendirilecektir. Sağladığı büyük destek için Yalova Valiliği'ne de teşekkürü bir borç biliriz." değerlendirmesinde bulundu.

Bu arada yapılan deney kapsamında The Dow Chemical Company ve Aksa Akrilik Kimya Sanayii AŞ'nin ortak girişimi olan DowAksa, Yalova Valiliği tarafından tahsis edilen arazi üzerinde iki adet tam ölçekli bina inşa etti. Bir bina DowAksa tarafından geliştirilen yüksek mukavemetli CFRP teknolojisiyle güçlendirilirken, ikinci bina ise olduğu gibi bırakıldı.

Gelişmiş sensörlerin yerleştirilmesiyle tamamlanan saha hazırlıklarının ardından, sismik şok simülasyonunu elde etmek için hidrolik pistonlar kullanıldı. İTÜ İnşaat Fakültesi uzmanlarının gerçekleştirdiği test sonunda, karbon elyaf takviyeli malzeme ile güçlendirilen bina ayakta kalırken, güçlendirilmeyen bina ise yıkıldı.