Erbil-Bağdat arasındaki bütçe anlaşmazlığı

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), petrol fiyatlarındaki keskin düşüş nedeniyle daha önce Bağdat ve Erbil arasında imzalanan petrol-bütçe anlaşmasının iptal edilmesi için Bağdat yönetimine baskı yapıldığını ileri sürdü.

IKBY Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani, daha önce Irak merkezi hükümeti ile IKBY arasındaki bütçe ve petrol sorunlarının çözümü için oluşturulan Kürt heyet ile Erbil'deki Bakanlar Kurulu binasında bir araya geldi.

Hükümetin internet sitesinde yer alan açıklamada, Talabani'nin heyetle gerçekleştirdiği görüşmede petrol fiyatlarında meydana gelen keskin düşüşün ardından Irak'ın mali durumunun ele alındığı kaydedildi.

Açıklamada, heyetteki yetkililer, Irak'ın petrol satışından elde ettiği gelirde ciddi bir düşüşün yaşandığını, gelir ve gider harcamalarında kısıtlama meydana geldiğini, bu sebeple Erbil ve Bağdat arasında 2019'da imzalanan bütçe-petrol anlaşmasının iptal edilmesi için ciddi siyasi baskı yapıldığını kaydetti.

IKBY Başkan Yardımcısı Talabani, Erbil yönetiminin önceliğinin maaşların ödenmesi, halkın temel gereksinimlerinin karşılanması ve sağlıklarının korunması olduğunu belirtti, bunun için de tüm imkanların seferber edileceğini vurguladı.

Bağdat'ın Erbil'in bütçesini kesmesi

Bağdat yönetimi, IKBY'nin, mayıs 2014'te Irak merkezi hükümetinden bağımsız bir şekilde petrol ihraç etme kararına tepki olarak Erbil'in anayasal hakkı olan yüzde 17'lik bütçe ile memur maaşlarını göndermemeye başlamıştı.

Dönemin Irak Başbakanı Nuri el-Maliki ile başlayan kriz, terör örgütü DEAŞ'ın ortaya çıkması, Kerkük'te Peşmerge'nin çekilmesi, IKBY'deki havalimanlarına yurt dışı yasağının uygulanmasıyla tam bir kördüğüm haline gelmişti.

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, mart 2018'de yeniden düzenli şekilde IKBY'deki memurların maaşlarını ödemeye başlamıştı.

Abdulmehdi ile yeni bir anlaşma

İbadi'den sonra bağımsız Şii siyasetçi Adil Abdulmehdi'nin ekim 2018'de başbakanlık görevine gelmesiyle her iki taraf arasındaki krizin çözümü için bir anlaşma yapılmıştı.

Bağdat ve Erbil arasında 25 Kasım 2019'da yapılan anlaşmaya göre, IKBY'nin, ocak 2020'den itibaren ihraç ettiği günlük 250 bin varil petrolün gelirini Bağdat'a teslim etmesi gerekiyordu ancak Irak Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Hamid el-Gızzi tarafından 21 Nisan'da imzalanan resmi yazıya göre, IKBY, aylık petrol ihracatından elde ettiği gelirleri Irak Devlet Petrol Pazarlama Şirketine (Somo) ödememişti.