İKÇÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji'den Türkiye'ye Bir İlk

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı bünyesinde hizmet veren Teratojenite Bilgi Servisi, bu hizmetin Avrupa'daki en büyük ağı olan Avrupa Teratoloji Bilgi Servisleri Ağı'na (European Network of Teratology Information Services – ENTIS) 3 yıllık gözlemci üyeliğinin ardından tam üye olarak kabul edildi.

Gebelik ve emzirme döneminde ilaç kullanımı ile ilgili olarak anne adaylarına, annelere ve hekimlere bilgi sağlayan servis, Türkiye'deki üniversiteler arasında bu hizmeti veren servisler arasında ENTIS' e tam üye olarak kabul edilen ilk servis olma özelliğini kazandı.

"Türkiye'den kabul edilen ilk servis İKÇÜ'de"

Türkiye çapında yakalanan bu başarıyla ilgili bilgi veren İKÇÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı ve servis sorumlusu Doç.Dr.Yusuf Cem Kaplan geçen ay Amsterdam'da gerçekleşen olağan yıllık toplantı esnasında tam üyelik haberini aldıklarını söyleyerek, 3 yıllık bir sürenin ardından üyelerinin bir çoğunun gebelik ve emzirme döneminde ilaç kullanımı alanında dünyaca tanınan bilim adamlarından oluştuğu bu ağa kabul edilmelerinin kendilerini çok sevindirdiğini ifade etti.

"Avrupa ile köprü oluyoruz"

Üyeliğin İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde yılda yaklaşık 600 anne adayı ve anneye verdikleri hizmet kalitesini de üst noktalara taşıyacağını belirten Doç.Dr. Yusuf Cem Kaplan "Gebelik dönemlerinde kullandıkları ilaçlar hakkında verileri az olan ya da hiç olmayan hastalarımızı Avrupa ülkelerinde bulunan tecrübeli servislere danışıp fikir alışverişi yapabiliyoruz, bu konuya özgü verilerin ve bilgilerin bulunduğu sürekli güncellenen veritabanlarına giriş yapabiliyoruz" dedi.

"Kulaktan dolma,yanlış bilgilerle gebeliğe son veriliyor"

İKÇÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç.Dr. Yusuf Cem Kaplan, gebelik ve emzirme döneminde ilaç kullanımı ve buna bağlı fetal risk değerlendirmesinin ülkemizde ihmal edilmiş bir konu olduğunun altını çizdi. Kaplan, "Bize gelen gebeliğini fark etmeden ilaç kullanmış olan birçok anne adayı dışarıda yanlış bilgilenmiş ve korkutulmuş olarak geliyor. Birçok gebelik ilaçla ilgili riskin düşük olmasına rağmen yanlış bilgi ve korkular nedeni ile gereksiz yere sonlandırılabiliyor. Amacımız, anne adaylarına ve hekimlerine olası risklerle ilgili en güncel ve doğru bilgileri sağlayarak karar sürecinde onlara gereken bilgi desteğini vermek " diye konuştu.

Gebelik ve emzirme döneminde ilaç kullanılabilir mi?

Özellikle ilk gebeliklerde anne yaşının geçmiş yıllara göre ilerlemiş olması, anne adaylarının kronik hastalıklara sahip olma riskini göreceli olarak arttırdığını belirten DoçDr.Kaplan, "Anne adayının diyabeti, akut bir hastalığı, astımı ya da hipertansiyonu olabilir ve ilaç kullanılması gerekebilir. Özellikle tedavisiz kalmış kronik hastalıkların gebelik sonuçları üzerinde istenmeyen etkileri olduğu gösterilmiştir.Gebelik ve emzirme döneminde yarar-zarar oranını iyi bir şekilde değerlendirmek kaydıyla ilaç tabii ki kullanılabilir"dedi.

Farkında olmadan ilaç kullanımı bebeğe zarar verir mi?

Yapılan araştırmaların gebelerin % 60'ından fazlasının hamileliklerinde en az bir ilaç kullandığını gösterdiğini ifade eden Doç.Dr.Kaplan, gebelik anlaşılıncaya kadar geçen sürede bilmeyerek kullanılmış olan ilaç hakkında panik yapmadan bilgi toplanmasının gerektiğini bildirdi. Doç.Dr.Kaplan, "Bu konuda"Teratojenite Bilgi Servisleri önemli katkılar sağlamaktadır. Aynı zamanda emziren ve ilaç kullanması gereken bir annede hangi ilacın emzirme açısından en güvenli olabileceği, emzirmenin kesilip kesilmemesi gerektiği gibi sorular bu servis tarafından cevaplanabilecek sorular arasındadır" dedi.

Doç.Dr. Yusuf Cem Kaplan bu konunun bir çok branşın katkısını gerektiren bir konu olduğunu belirterek İKÇÜ Kadın Hastalıkları ve Doğum ve Pediatri Anabilim Dalları ile çok iyi iletişim içinde olduklarını ve destek aldıklarını da sözlerine ekledi.

*** Teratojen ve Teratoloji, ne demektir?

Teratoloji, embriyo gelişimi sırasında kusurlu organ ve doku oluşumuna neden olan etkenleri ve bunların oluşturduğu doğumsal anomalileri konu alan bilim dalıdır.

Gebelikte kullanılan çeşitli ilaçlar, gebelikte maruz kalınan radyasyon (röntgen ışınları ve radyoaktif maddeler) veya çeşitli mikroorganizmalar (virüs, parazit gibi) faktörlerin tümüne "teratojen" denir