İncir Ağacının Betonla İmtihanı

BALIKESİR'de çatıda, duvarda, beton alının ortasında büyüyen incir ağaçları dikkat çekiyor.

Dinsel, kültürel, folklorik pek çok alanda söylenceleri olan, dünyada 750'den fazla türü bulunan incir ağacı, kök salıp yetiştiği yerler ile insanları şaşırtıyor. Bazen çatıda, bazen duvarda, bazen betonun ortasında büyüyen incir görenleri şaşırtarak, görenlere "İncirin betonla, taşla imtihanı" dedirtiyor. İncir ağacının tohumunun düşüpte büyümediği bir yer yok. Sarp kayalıklarda, taşlarla örülü duvarlarda, beton yollarda, parke taşıyla döşenmiş yollarda, binaların çatılarında, volkanik bölgelerde lavların oluşturduğu kayaçlarda filizlenip yatişiyor. 'Florida inciri' denilen türü ise ağaçların üzerinde filizlenip, üzerinde büyüdüğü ağacı kurutabiliyor. Bazı incir türlerinin kökü toprağa değil, yukarı doğru gelişiyor. Hindistan Indus Vadisi'ndeki yok olan medeniyetlerin kalıntıları, Kamboçya'daki Angkor Tapınağı, Guatemala'daki Maya piramitleri incir ağaçları ile kaplı.

Balıkesir'de de incir ağaçları, filizlenip geliştiği yerler ile insanları hayrete düşürüyor. Balıkesir Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin bahçesindeki incir ağacı meyve vermiş. Ayni fakültenin duvarında yeşerip boy atan incir fidanları da görenleri hayrete düşürüşyor. Karesi Ortaokulu'nun duvarı üzerindeki deposunun çatısını saran incir ağacı yoldan geçenlerin ilgi odağı. Tadilatı bu yıl ocak ayında tamamlanan Zağnos Paşa Camii'nin çatısındaki yağmur oluklarının yanındaki incir fidanı da dikkat çekiyor. Balıkesir Kuvay-i Milliye Müzesi duvarından fırlamış gibi görünen incir ağacı ise adeta yıllara, taşlara meydan okuyor.

İncir ağacının olmayacak alanlarda filizlenip gelişmesiyle ilgili bilgi veren Ziraat Mühendisleri Odası Balıkesir Şube Başkanı İbrahim Akbıyık, "Bitkilerin döllenmesini veya tohumunun taşınmasını, kuşlar, böcekler, rüzgar ve arılar sağlar. Kuşlar, böcekler, inciri yemek için çatılarda olan yuvalarına, taş kovuklarına ve benzer yerelere götürüyor. Burada incir yenirken çok küçük olan çekirdekleri düşüyor. Çekirdek burada çimlenme ortamı bulup yeşeriyor. İncir bu nedenle duvar gibi, taş yarıkları, çatlakları gibi yerlerde rahatça kök salabiliyor. Bitki burada fazla büyüyemediği için meyve de veremiyor ve bu tür yerlerde verimlilik olmuyor fakat kendini fidan olarak büyütebiliyor ve biz bu nedenle duvar üstlerinde, taşlarda, beton zeminlerde görebiliyoruz. Ayrıca saçak ve kılcal kökleri çok kuvvetli ve bu tür zeminlerde tutunabiliyor. Diğer ağaçlarda kazık kök vardır. Suya erişebilmek için kökleri derine gider, toprağı az olan yerlerde, taş üzerinde, duvarlarda büyüyemez" dedi.

'KÖKLERİ BİNA TEMELLERİNE ZARAR VEREBİLİR'

"Ocağına incir ağacı dikmek" diye bir atasözü olduğunu hatırlatan Akbıyık, "İncirin saçak ve kılcal kökleri yana doğru gideceğinden binaların temellerine zarar verebilir. Hatta kanalizasyonları çatlatıp, içine girerek tıkayabilir. Güçlü kökler zamanla, alttan yaptığı basınçla betonu bile yerinden oynatabilir. Evlerin hemen yanına dikilmesi zarar arzeder. Herhalde atasözü de bu nedenlerden dolayı söylenmiştir" diye konuştu.

Akbıyık, yer yüzünde 1200 canlı türünün incir ile beslendiğine, her incir türünün döllenmesini sağlayan kendine özgü bir yaban arısı olduğuna dikkati çekti. Eski uygarlıklarda incirin kutsal sayıldığını da vurgulayan Akbıyık, " Mısır'da firavunların mezarlarına kuru incir konulurmuş. Sümerler ve Babil Krallığı'nda da incire ayrı önem verilmiştir" dedi. Dünyada 1 milyon tondan fazla incir üretildiğinin altını çizen Akbıyık, Türkiye'nin en büyük incir üreticisi ülkelerden biri olduğunu söyledi.

- Balıkesir