İnternet, kariyer planlarını nasıl değiştirdi?

İnternetle değişen alışveriş alışkanlıklarının son tüketicilere "nakit para kazancı" olarak dönmesini amaçlıyorlar. Avantajix internet sitesinin kurucuları Güçlü Kayral ve Tunç Buyurgan ile bu iş fikrinin nasıl doğduğunu, karşılaştıkları zorlukları ve hedeflerini konuştuk.

-Sizleri kısaca tanıyabilir miyiz?

Ben Güçlü Kayral; Endüstri Mühendisiyim; ortağım Tunç Buyurgan da Finans Uzmanıdır. İkimizin ortak hobisi Nümismatik, yani eski para koleksiyonculuğu. Bu alanda çok sayıda çalışmamız, sergilerimiz, yayınlarımız var. Koleksiyonculuğa adeta hayatlarımızı adadık diyebiliriz. Uzun yıllara dayanan arkadaşlığımız süresince "para" konusunda "değer yaratacak bir proje" bulmak ve birlikte çalışmayı hayal eder dururduk. Bu arayışlar sonunda Avantajix projesi gündeme geldi. İkimiz de özel sektördeki üst düzey görevlerimizden ayrılıp projemizi hayata geçirdik.

-İnternet hayatımızda pek çok şeyi değiştirdi. Pek çok yeni iş fırsatlarını ve mesleklerin doğmasına neden oldu. Bu noktada son trend de "cash-back shopping" olarak tanımlanan "para iadeli alışveriş" sistemi. Bu modeli biraz açıklar mısınız?

Öncelikle şunun altını çizelim Avantajix bir alışveriş sitesi değil. Biz hiçbir şey satmıyoruz, üyelerden kredi kartı bilgisi istemiyoruz. "Biz alışveriş sitelerine müşteri yönlendiriyoruz, karşılığında o sitelerden komisyon alıyoruz. Bu komisyonu da alışverişi yapan müşteriye ödüyoruz. Sistem bu kadar basit. Sitemizde Türk ve yabancı 300'e yakın alışveriş sitesinin linki yer alıyor. Her alışveriş sitesinin yanında da ödenecek komisyon miktarı görülüyor. İstenilen siteden alışveriş yapılıyor, çıkılıyor. Alınan ürüne alışveriş sitesi bir indirim uygulamışsa, bir kampanya düzenlenmişse, müşteri o indirimden, kampanyadan da aynen yararlanıyor. Bunların üzerine de sitemizde duyurduğumuz komisyon, nakit para olarak o alışverişi yapan kişinin hesabına aktarılıyor. Böylece müşteri, yaptığı alışveriş karşılığı hiç hesapta olmayan ekstra bir para kazanmış oluyor."

-Bu noktada ilk akla gelen sizin nasıl para kazandığınız? Hem kazandırıp hem nasıl kazanıyorsunuz?

Üyemiz olan kişi eğer sistemimiz üzerinden alışveriş yaparsa kendisine iade edilecek paraların her sene ilk 10 lirası senelik hizmet bedeli olarak kesiliyor ve geri kalan tüm paralar sene boyunca o üyemizin hesabına kesintisiz ve nakit olarak aktarılıyor.

-Bu alışveriş modelinin dünyadaki kullanımı ne durumda?

Bu konuda bir iki örnek verelim. ABD'de bu akımı başlatan Ebates.com kısa süre önce 1 milyar dolar (evet 1'den sonra 9 tane sıfır) karşılığında bir Japon şirketine satıldı. Sistemi İngiliz tüketicilerle buluşturan Quidco.com'un da 5 milyon üyesi bulunuyor. Quidco'nun üzerinden yılda 800 milyon poundluk alışveriş yapılıyor. Bu sitenin üyelerine dağıttığı para ise 50 milyon pound. Dünyada artık online alışverişin yaklaşık dörtte biri cash-back siteleri üzerinden yapılıyor. Bu oran da her yıl artıyor.

-Sistemi anlatmanın ve kabul ettirmenin zorlukları oldu mu?

Türkiye'nin ilk "Cash-Back Sitesi" -yani alışveriş yapanlara para veren site- konsepti ile ortaya çıktığımızda yıl 2010 idi ve sitemizi ilk görenler bunu "daha tekerleğin icat edilmediği bir ülkede otomobil fabrikası kurmaya çalışmak" olarak yorumladılar. Dolayısıyla sektörde tekerlek icat oluncaya kadar biz sürekli "ilk ve tek" olarak kaldık.
Ardından doğal olarak başka siteler ortaya çıkmaya başladı. İnternet sektörü herhangi bir konseptin en hızlı taklit edilebildiği sektördür. İnternette her şey çok hızlıdır ve her an her şey değişebilir. Örnek olarak Groupon firması "günlük fırsat" konseptini geliştirip Türkiye'ye girmeye karar verdiğinde Türkiye'de çoktan 100 tane Groupon benzeri firma çıkmıştı. Groupon'un Türkiye'de faaliyet gösterdiği yıllarda bu sayı 400'e kadar çıktı. Daha sonra Groupon Türkiye ofisini kapatmaya karar verdi ve şu an itibarıyla Türkiye Groupon'un faaliyet göstermediği birkaç ülkeden biri.
Şu an bizim de 30 kadar benzerimiz var, ama biz yola erken çıktığımız için 6 sene boyunca derin bir teknik know-how topladık, sağlam beşeri ilişkiler oluşturduk ve efsane bir kullanıcı topluluğu yarattık. Bu rekabeti şu an hissediyor olsak da "rekabet-üstü" olmayı başardığımızı görüyoruz. Yani ilk olmak çok önemli, ama ilk olmak o tek başınıza olduğunuz yılları doğru şekilde değerlendirirseniz bir işe yarıyor.

-Türkiye genç internet kullanıcısı açısından güçlü bir potansiyele sahip. Online alışveriş de ülkemizde oldukça ilgi gördü. Hedefleriniz neler?

Sektörümüzü 2 açıdan görmek gerekiyor: Kullanıcılarımız açısından "alışveriş yaptıkça para veren site" olarak hizmet veriyoruz. Diğer yandan da online mağazalar açısından bakıldığında biz aslında bir satış platformuyuz ve Türkiye'nin en büyük bayisiyiz. Bugün sistemimize giren bir kişinin 10 milyon farklı ürüne ulaşması mümkün.
Bu iki rolümüz de çok önemli: Yani aslında Avantajix, Yemeksepeti gibi bir ara platformdur. Nasıl ki bugün pek çok restoranın satış hacminin büyük bir bölümü Yemek Sepeti üzerinden geliyor; Avantajix de aynı şekilde iş ortağı mağazalara gün geçtikçe daha büyük hacimlerde satış getiren bir platform olarak hizmet vermekte.
Bu açıdan bakıldığında Türkiye'deki e-ticaret ekosisteminin büyümesi için çalışan bir kuruluşuz ve biz hem mağazaları hem de kullanıcıları mutlu ettiğimiz sürece online alışveriş büyüyecek; online alışveriş büyüdükçe de hem mağazalar daha fazla kullanıcı, hem de kullanıcılar daha fazla mağaza, marka ve ürün seçeneklerine kavuşacaklar. Yani çağımızın en önemli kelimelerinden biri "sürdürülebilir olmak" ve buradan bakıldığında yaptığımız iş "sürdürülebilir" olduğundan gelecek oldukça parlak görünüyor.