Irak'ta Elektronik Kart Tartışması

Irak'ta, 30 Nisan genel seçimlerinde kullanılması için dağıtılan elektronik kartlar, "pahalıya mal oldu" tartışmasını başlattı.

AA muhabirinin edindiği bilgilere göre bir elektronik seçim kartı, Irak Yüksek Seçim Kurulu'na 8.20 dolara mal oldu. Kurul, 22 Ekim 2013'te İspanyol Indra Şirketiyle elektronik seçim kartları için anlaşma imzaladı. Bu anlaşmaya göre Yüksek Seçim Kurulu, 21 milyon 500 bin seçmen kartı için Indra şirketine 130 milyon euro ödedi.

Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Milletvekili Goran Azad, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bu kartlara harcanan para çok yüksek. Elektronik kart, seçimlerde sahtekarlığın önüne geçemez. Seçimlerin adil düzenlenmesine bir faydası yok" dedi.

İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) Milletvekili Mevlüt Bavemurad da kartların yanlış ve eski bilgilere göre basıldığını ileri sürerek, şöyle devam etti:

"Mesela gıda fonları esas alınarak basılmış. Bu eksikliklerle sahtekarlığın önüne geçilemez. Bütün siyasi partiler ve STK'lar olarak bu sistemi reddetmeliyiz."

İsminin yazılmasını istemeyen bir seçim uzmanı, Irak Yüksek Seçim Kurulu'nun kartlara 10 katı fazla para verdiğini savunarak, "Kartları çıkaran İspanyol şirket, rekabete açık olmayan bir şekilde ihaleyi almış. Bu kartların adedi, başka şirketlerden 60 cent alınabilirdi" diye konuştu.

"Kart alamayan vatandaş ne yapacak?"

Ana muhalefet partisi Goran'ın Seçim İşleri Sorumlusu Aram Muhammed ise AA'ya yaptığı açıklamada, vatandaşların kartı alımı için sadece bir gün belirlendiğini belirterek, şunları söyledi:

"Bu süre içerisinde kart alamayan vatandaş ne yapacak? Kurul, kart alamayan vatandaşı hangi yasaya göre oy hakkından mahrum bırakıyor? Üstelik kartlar eski seçmen kayıtlarına göre basılmış, binlerce seçmene birden fazla kart çıkarılmış."

Dağıtım öncesi yeteri tanıtım yapılmadığını, bu nedenle uygulamadan habersiz olan birçok vatandaşın kart alamadığını anlatan Aram, "Bazı vatandaşlar kart alamadığı için Seçim Kurulu, kartsız oy kullanma kararı alabilir. O zaman kart uygulamasının bir anlamı olmaz ve daha çok sahtekarlığa yol açılmış olur. Ayrıca kamuoyu kart dağıtım merkezleri konusunda yeterince bilgilendirilmedi" şeklinde konuştu.

"Başkasının yerine oy kullanmayı engellemiyor"

Şems Seçim Gözlemciliği Grubundan Hoşyar Malo da Irak Yüksek Seçim Kurulunun daha önce tanıtımını yaptığı özelliklerin söz konusu dağıtılan elektronik kartlarda olmadığını, kart uygulamasının, başkasının yerine oy kullanmayı engellemediğini iddia etti.

Uygulamayla sahtekarlığın önüne geçilemeyeceğini öne süren Hoşyar, "Bu kart, sahtekarlığın Yüksek Seçim Kurulunca sıradanlaştırılmasıdır. Aynı kişiye birden fazla kart çıkarılmış, ölüler adına basılmış, emniyet görevlilerininki ayrı yapılmamış. Maalesef sahtekarlığı engelleyemiyor. Bu hata ve eksikliklerin tekrarlanması, kartların sadece zarar olduğunu gösteriyor" görüşlerini savundu.

Komela İslam Milletvekili Fehreddin Kadir, kartlara ödenen parayı "boşa harcanmış" bulduğunu belirterek şöyle devam etti:

"Gelişmiş ülkelerde seçimlerden kısa bir süre sonra sonuçlar açıklanır. Fakat burada oy sandıkları teker teker okullardan sırayla alınıyor ki sahtekarlık yapılmasın. Bu kart, bunun yerine geçemedi. Yani bir faydası yok."

"İddialar gerçek dışı"

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Serbest Mustafa, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Kartların pahalıya mal olduğu ve sahtekarlığı engelleyemediği iddiaları gerçek dışıdır. Elektronik  kart, oy verenin kimlik bilgilerini içeren bir sim kart içeriyor. Her seçmenin sadece bir kartı var, hiç kimseye birden fazla kart verilmedi. Uygulamanın faydalarını seçimlerde herkes görecek" dedi.

Seçimde hata verebilir

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde 21 Eylül 2013'te yapılan genel seçimlerde, elektronik oy kullanma cihazları kullanılmıştı. Ancak hata veren cihazlar, oy kullanma süresinde uzamalara neden olmuştu. Aynı sorunun Irak'taki genel ve yerel seçimlerde kullanılacak elektronik kart uygulamasından yaşanmasından endişe ediliyor.

Kartta hangi bilgiler var?

Tartışmalara neden olan kartlarda, "oy verenin ismi, doğum tarihi, aile, kayıt noktası ve seçim merkezi numarası ile bulunduğu liste" bilgileri yer alıyor. Edinilen bilgiye göre Irak genelinde elektronik seçim kartlarının dağıtımı bin 80 noktada yapılıyor. Kart dağıtımı bir ay boyunca devam edecek. Kartı olmayanlar, seçimde oy kullanamayacak.

33 milyon nüfus, 21 milyon 500 bin seçmen

Irak'ın nüfusu son 10 yılda sürekli artış göstererek 33 milyona yükseldi. Savaşa rağmen nüfusun artması yüksek doğum oranlarına bağlanıyor. Ülkede seçmen yaşı 18. Genç nüfusun ağırlıklı olduğu Irak'ta 21 milyon 500 bin seçmen oy kullanacak. - Erbil