Kerkük'ün Statüsü Tartışmaları

Kerkük Valisi Necmettin Kerim'in Bağdat'tan gelecek talimatlara uymayacakları yönündeki açıklaması, kentin statüsüyle ilgili tartışmaları yeniden gündeme getirdi.

Kerkük İl Meclis Başkanı Rebvar Talabani, AA muhabirine yaptığı açıklamada Irak Anayasası'nın 140. maddesi nedeniyle, Bağdat ile Erbil yönetimleri arasında kente ilişkin anlaşmazlığın devam ettiğini söyledi.

Kürtlerin, Kerkük'ün Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlanması taleplerinden vazgeçmediğini hatırlatan Talabani, "Kürtler, eskiden olduğu gibi bugün de Kerkük'ün Kürdistan bölgesine dahil edilmesini istiyor. Ancak bunu 140. maddenin uygulanmasıyla gerçekleştirebilirler. Bu sorun yalnızca referandumla çözüme kavuşur. Referandum yapılırsa herkes halkın seçimine saygı duyacaktır" dedi.

Kerkük Valisi Necmettin Kerim'in açıklamalarına da değinen Talabani, "Bağdat'tan kopmuş değiliz. Memurlarımız hala maaşlarını düzenli olarak Bağdat'tan alıyorlar" şeklinde konuştu.

Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşet Salihi de kentin geleceğiyle ilgili çözümlerin tek taraflı olmaması gerektiğini belirterek, "Türkmen faktörü, çözümde irade olmadığı sürece Kerkük sorunu çözülemez" ifadelerini kullandı.

"Bağdat'ı ihmal ederek alınan kararlar çözüm değildir" diyerek Vali Kerim'in açıklamalarını eleştiren Salihi, "Kerkük Yerel Yönetimi, Bağdat'a rağmen kenti federe konumuna getirmeyi ve satılan petrol gelirleri ile maaşları ödemeyi düşünüyorsa bu halkın başına büyük dertler açar. Erbil ve Süleymaniye'deki insanların yaşadıklarını yaşayacağız. Yüzlerce aile maaşlarını alamadıkları için yurtlarını terk ediyorlar. Kerkük'ün ekonomisini ve istikrarını neden bozuyorsunuz? Bu tür çözümler kısa vadeli ve tek taraflı çözümlerdir" değerlendirmesinde bulundu.

Kerkük İl Meclisi Enerji Komisyonu Başkanı Ahmet el-Askeri ise Bağdat ve Bağdat-Erbil arasındaki petrol anlaşmasında Kerkük'ten bir temsilcinin olmamasına tepki göstererek, "Bağdat ve Kürdistan bölgesi arasında yapılan anlaşmaya göre Kerkük'ten günlük 300 bin varil petrol ihraç edilecek. Fakat Kerküklülerin bu konuda herhangi bir bilgisi yok. Satışlardan elde edilen geliri kim alıyorsa payımıza düşeni vermesini istiyoruz. Irak hükümeti, petrodolar projesinde haklarımızı gasp ediyor. Projelerimiz durdu, binlerce insan işsiz" görüşlerini dile getirdi.

Kerkük, Kürt yönetimi ile Irak hükümeti arasındaki tartışmalı bölgelerin başında geliyor. Kürtler, Irak Anayasası'nın 140. maddesinin uygulanarak referandum yapılmasını ve kentin IKBY'ye bağlanmasını istiyor. Erbil-Bağdat arasındaki sorunlu bölgelerin çözülmesini düzenleyen 140. madde 2007'de kabul edilerek Irak Anayasası'na eklendi. Ancak aradan 8 yıl geçmesine rağmen referandum yapılamadı. Terör örgütü DAEŞ'in 2014 Haziran ayında Musul kenti ve çevresini ele geçirmesinden sonra Peşmerge güçleri Kerkük'ün kontrolünü ele aldı. Kerkük o tarihten bu yana askeri olarak Peşmergenin denetiminde. Türkmenler, kentin statüsüyle ilgili sorunun çözümü için "özel federe bölge" talep ederken Araplar ise Kerkük'ün merkezi hükümete bağlı kalmasından yana.