Nijerya

Uluslararası Af Örgütü, Nijerya güvenlik güçlerini aşırı dinci Boko Haram örgütüne karşı düzenledikleri operasyonlarda insan hakları ihlallerinde bulunmakla suçladı.

Örgüt tarafından yayımlanan raporda, güvenlik güçlerinin yargısız infazlar düzenlediği ve şüphelilere işkence uyguladığı belirtildi.

Uluslararası Af Örgütü, Boko Haram örgütü üyelerini de vahşi saldırılar düzenlemek, kilise ve okulları yakmakla suçladı.

Güvenlik güçlerinin vereceği sert yanıtın şiddet olaylarının daha da tırmanmasına yol açacağı uyarısında bulunan Uluslararası Af Örgütü Genel sekreteri Salil Shetty, "tarafların, birbirlerinin saldırılarına karşı saldırıyla yanıt vermesi, arada kalan siviller için yıkıcı sonuçlar doğuruyor. Korku ve güvensizlik ortamı içinde yaşayan siviller, bir yandan Boko Haram'ın saldırılarına uğrarken bir yandan da kendilerini koruması gereken güvenlik güçlerinin insan hakları ihlallerine maruz kalıyor" dedi.

Örgüt, ordu tarafından işlenen insan hakları ihlallerinin ülkenin özellikle kuzeydoğu bölgesinde yaygın olduğunu, askerler tarafından vurulan ve gözaltı merkezlerinde dövülerek öldürülen çok sayıda kişi bulunduğunu vurguladı.

Basının ülkede yaratılan korku ortamı nedeniyle şiddet olaylarını dile getirmeye cesaret edemediğine dikkat çeken örgüt, Nijerya hükümetine insan hakları ihlalleri konusunu açıklığa kavuşturması çağrısında bulundu.

Nijerya ordusu ise, askerlerin yasalar çerçevesinde hareket ettiğini ifade ederek örgütün suçlamaları reddetti.

Ordu Sözcüsü Albay SK Usman, ordunun eğitim almış, profesyonel askerlerden oluştuğunu ifade etti.

-Boko Haram-

160 milyonluk nüfusuyla Afrika'nın en kalabalık ülkesi olan Nijerya'da dini kurallara dayalı yönetim kurulmasını isteyen Boko Haram, 2009 yılından bu yana ülkenin kuzeyinde ve orta kesimlerinde yüzlerce kişinin yaşamını yitirmesine neden olan silahlı ve bombalı saldırılardan sorumlu tutuluyor.

Adı "Batılı eğitim, yasaktır" anlamına gelen Boko Haram örgütü, 2003 yılında din adamı Muhammed Yusuf tarafından kuruldu.

Ülke yöneticilerini yolsuzlukla suçlayan ve ülkede dini temelli bir devlet kurulmasını talep eden Yusuf'a destek verenler, 11 Haziran 2009'da Maiduguri kentindeki bir cenaze töreni sırasında güvenlik güçleri ile çatışmaya girdi. 17 kişinin yaralandığı çatışmanın ardından Yusuf, intikam yemini etti. Boko Haram, Borno, Bauchi, Yobe ve Kano eyaletlerinde güvenlik güçlerine karşı bir dizi saldırı düzenledi. Bir hafta içinde çoğu sivil 800 kişinin ölümüne neden olan saldırıların ardından 30 Temmuz 2009'da Yusuf, tutuklandı. Polis, ertesi gün yaptığı açıklamada Yusuf'un kaçmaya çalışırken öldüğünü açıkladı.

Yusuf'un ölümünün ardından 2010 yılında tekrar örgütlenen Boko Haram, Yusuf'un yardımcısı Ebu Şeka önderliğinde şiddet olaylarına hız verdi. Boko Haram ve liderleri, 21 Haziran 2012'de ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından "küresel terörist" olarak kabul edildi.

Boko Haram'ın Bauchi, Borno, Gombe, Kaduna, Kano, Mina, Plateau, Sokoto ve Yobe eyaletlerinde düzenlediği saldırılarda 400'ü güvenlik gücü üyesi olmak üzere binden fazla kişi hayatını kaybetti.

Ocak 2012'de 4 eyaletteki 15 bölgede olağanüstü hal ilan eden Devlet Başkanı Goodluck Jonathan, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 17 ülke ile terör örgütüne karşı işbirliği için mutabakat zaptı imzaladı ve Borno eyaletinde düzenin sağlanması için özel bir birim kurdu.

Muhabir: Umur Koçak Semiz

Yayıncı: Hüseyin Köşger - ANKARA