Sanatçıların Gözü Emeklilikte

ÖZCAN YILDIRIM - Müzik ve Sahne Sanatçıları Sendikası (Müzik-Sen), aralarında ünlülerin de olduğu sanatçıların sigortasız geçen çalışma sürelerinin sosyal güvenlik kapsamına alınabilmesi için borçlanılarak emekli olunmasını sağlayacak düzenleme talebinde bulundu. Sendika, bu talebini Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'e mektupla iletti.

Müzik-Sen Genel Başkanı Mehmet Çırıka, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sanatçı ve yazarların sosyal güvenliklerinin ve hangi sosyal güvenlik kuruluşu kapsamında olacaklarının uzun yıllar netliğe kavuşturulamadığını belirterek, söz konusu belirsizlik nedeniyle kültür ve sanat hayatına önemli katkıda bulunmuş ve Türkiye'yi uluslararası düzeyde temsil etmiş birçok sanatçının sosyal güvenlik şemsiyesinden yoksun kalarak yoksulluk ve sefalet içinde geçirdiğini söyledi.

Sanatçılarımız 1978 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) kapsamına alındığını ama bu hakkın beklenen yararı sağlayamadığını ifade eden Çırıka, şunları kaydetti:

"Sanat çalışmalarının özgün koşulları nedeniyle, genel sosyal güvenlik sistemi içinde sanatçılarımızın etkin ve kalıcı bir sosyal güvenliğe kavuşturulmaları mümkün olamadı. Bu nedenle, güzel sanat alanlarında uğraş veren sanatçılar için etkin ve kalıcı özel bir sosyal güvenlik sistemi oluşturulmalı. Ancak bu sistem oluşturuluncaya kadar, sigortasız geçen çalışma sürelerinin sosyal güvenlik kapsamına alınabilmesi için, sanatçıların zaman zaman borçlanma yasası talebinde bulunmaları zorunlu bir ihtiyaç."

-"Bağ-Kur'luya sağlanan imkan sanatçıya da sağlanmalı"

Çırıka, sanatçılara yönelik etkin ve kalıcı bir sosyal güvenlik sistemi oluşturuluncaya kadar, sanatçılara sigortasız geçen hizmetlerinin telafisi için borçlanma hakkı verilmesinin Anayasal bir hak olduğu iddiasında bulunarak, "Nasıl ki kendi nam ve hesabına çalışan ve milyonlarca Bağ-Kur'luya, kendi irade ve kusurları dahilinde primlerini ödemedikleri süreler için zaman zaman prim affı, taksitlendirme, prim borcu ödemelerinin devlet bankası kanalıyla kredilendirilerek ödenmesi gibi haklar verilerek, bu sigortalılara devlet zaman zaman önemli destek sağlıyorsa biz sanatçılara da bu kolaylığı sağlamalı. Aşık Mahsuni Şerif gibi önemli bir değer emekli olmadan bu dünyadan ayrıldı. Sanatçılara emeklilik imkanının sağlanması onların kıymetinin yaşarken bilinmesi adına önemli" diye konuştu.

Aralarında birçok ünlünün de olduğu sanatçıların sigortasız geçen çalışma süreleri nedeniyle emekli olmadığına dikkati çeken Çırıka, yapılacak bir düzenlemeyle yıllarca topluma hizmet etmiş sanatçıların emeklilik imkanına kavuşabileceğini, bu taleplerini Cumhurbaşkanı Gül, Başbakan Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Çelik'e mektup şeklinde ilettiklerini de sözlerine ekledi.

-"Ülkenin sanatçılarına yapılan büyük bir haksızlık"

Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Başkanı Arif Sağ da birlik olarak sanatçıların emeklilik koşullarının iyileştirilmesini her fırsatta gündeme getirdiklerini ama bu konuda yetkililerin hiçbir adım atmadığını söyledi.

Devletin sanatçılara toplamış olduğu özel kopyalama harcından haklarını vermediğini belirten Sağ, "Bu özel kopyalama harçlarının, meslek birliklerine verilecek payının bir bölümünün de uluslararası hukuka göre sanatçıların emekliliğine harcanması kuralı vardır. Meslek birlikleri, bunu da alamadığı için sanatçıların emekliliğini de yapamamaktadır. Yani devlet bir taraftan toplamış olduğu teliflerimizden stopajını, KDV'sini almakta ama sanatçılara yönelik hiçbir sosyal güvenceye dair kanun çıkartmamakta. Bu ülkenin sanatçılarına yapılan büyük bir haksızlık" diye konuştu.

Sağ, 1994'de sanatçıların borçlanarak emekli olmasına imkan veren düzenlemenin yapıldığını anımsatarak, bir defaya mahsus yapılan düzenlemenin süreklilik arz etmesini istediklerini söyledi.

Ülkeye değer, sosyal yaşama zenginlik katmış sanatçıların borçlanarak emekli olmasının önemine dikkati çeken Sağ, şöyle devam etti:

"Sanatçıların borçlanarak emekli olması tekrar gündeme gelmeli, bu sosyal güvence sağlanmalıdır. Hükümetten ivedilikle sanatçılarımızın geçmişe yönelik borçlandırılarak, en azından yaşlılığında sosyal güvenceye kavuşturulmalarını talep ediyoruz. Bu konu çok hassas ve insani önem taşırken, hiçbir politik malzeme unsuru yapılmayacak kadar ciddidir. Biz sanatçılar, bizleri yönetenlerden ve kanun yapanlardan ülkenin sanatçıları olarak sosyal güvenlik kanunumuzun bir an önce çıkartılması beklemekte ve talep etmekteyiz." - Ankara