Türkiye'de Geçen Yıl 223 Bin Ceza Dosyası Uzlaşmayla Sonuçlandı

Kayseri Cumhuriyet Başsavcısı Abdulkadir Akın, cezada alternatif çözümlerden biri olan "uzlaştırma" kapsamında 2017 yılında Türkiye genelinde 223 bin 469 soruşturma dosyasının mahkemelere gitmeden sonuçlandırıldığını bildirdi.

Kayseri Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Kayseri Adalet Sarayı Konferans Salonunda düzenlenen uzlaştırma seminerinde konuşan Akın, modern ceza hukukunun işlenen suça yaptırım öngördüğünü, suçtan zarar gören mağdurun ve kamu vicdanının tatmini için sanığa ceza vermenin yanı sıra, eğitilerek ve rehabilite edilerek yeniden topluma kazandırılmasını hedeflediğini söyledi.

Suçtan zarar gören mağdurun uğradığı zararların giderilmesi gibi edimler yoluyla mağdurun tatmininin maksimum düzeye çıkarılmasının yanı sıra sanık ile helalleşmesi yoluyla da toplumsal barışın sağlanması amacıyla uzlaştırma gibi alternatif çözümlerin kabul edilmeye başlandığını ifade eden Akın, "1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5275 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu ile ilk kez uzlaşma adıyla mevzuatımıza girdi ancak beklenen sonuçları vermemesi üzerine 2016'da kapsamlı değişikliklerle yeniden uzlaştırma ismi ile düzenlenmiştir. Kayseri'de de uzlaştırma bürosu kuruldu ve faaliyetlerine devam ediyor." dedi.

Kayseri Adliyesi Uzlaştırma Bürosunun bu süreçte hem 2017 hem de 2018'de Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Müdürlüğü tarafından Türkiye'nin en başarılı uzlaştırma büroları arasında seçildiğini dile getiren Akın, şunları kaydetti:

"Türkiye çapında yasal değişiklikten önce 2015 yılında 17 bin 319, 2016 yılında 7 bin 817 dosya uzlaştırma ile sonuçlanmış iken mevzuat değişikliği ve Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı kurularak yeni yapılandırmaya gidilmesi neticesinde 2017 yılında 223 bin 469 dosya uzlaştırmayla sonuçlanmıştır. Kayseri Adliyesi Uzlaştırma Bürosunda ise 2015 yılında 250, 2016 yılında 495 dosya uzlaştırılırken 2017 yılında 5 bin 393 dosya uzlaştırmayla sonuçlandırılmıştır. 2018'in 8 ayında uzlaşılan dosya sayısı 2 bin 25'e ulaşmıştır."

"Ceza infaz ediliyor ama husumet devam ediyor"

300 yıl önce ceza infaz sistemlerinde hiç bir ülkede hapis cezası olmadığını, hapis cezasının ilk kez 1795 yılında Hollanda'da uygulandığını daha sonra yaygınlaştığını aktaran Akın, "Biz şu anda hapis cezasının olmadığını düşünürsek sanki ceza sistemi çökecekmiş gibi bir intibayla karşı karşıyayız. Suç çeşitleri artsa da oluşturduğu etki hep aynı kalıyor ama işlenen suça uygulanan tedbirler, cezalar hep değişkenlik arz ediyor. Bu değişkenliklerde insan haklarına uygunluk önem arz ettiği gibi tarafların, kamu vicdanının tatmin edilmesi de önemli rol oynuyor." diye konuştu.

Ceza sisteminde kamu vicdanının tatmin edilmesi gerektiğini vurgulayan Akın, şöyle devam etti:

"Bir kaç yıl öncesinde cezaların infazında mağdur edilen kişinin ve kamu vicdanının tatmini için kişiye ceza verilmesinin yanı sıra onun rehabilite edilmesi, topluma kazandırılması hedefteyken, bunun bir aşama daha ötesine geçilerek tarafların da tatmin edilmesi, helalleşmesi amaçlanıyor. Ne kadar adil bir karar olursa olsun bir cinayet olayında, kasten öldürme olayında mahkeme adil bir karar verip ağırlaştırılmış müebbet hapsi infaz etse bile helalleşme yine gerçekleşmiyor. Bizim ya da diğer ülkelerin mevzuatında bir adam öldürme olayında verilen hapis sonucunda taraflar barışmıyor. Ceza infaz ediliyor ama bir şekilde husumet devam ediyor. Oysa şimdi murat edilen hadise, yargılama sonucunda hatta yargılama öncesinde tarafları uzlaştırmak, husumetleri gidermek. Çünkü insan husumetli insanlarla birlikte yaşadığı sürece stres altında, kendisini baskı altında hissediyor. Hem psikolojisi bozuluyor hem de başka yanlış hareketlere yönelmesi söz konusu olabiliyor. Cinayet ya da başka, yeterli ceza verildiği halde suçlarda bazen kan davalarının süre gelmesinin sebebi de bu husumetlerin bitirilememesidir. O nedenle kanun koyucumuz uzlaştırma gibi alternatif çözüm önerilerine yöneldi."

Bakımevinde simit ikramında bulunarak cezadan kurtuldu

Kayseri Cumhuriyet Başsavcılığı Uzlaştırma Bürosu'nun karara bağladığı dosyalardan da örnekler veren Akın, bir olayda yaklaşık 68 bin lira dolandırılan vatandaşın, zararının giderilmesi karşılığında şikayetinden vazgeçtiğini, zanlının da vatandaşa 29 bin lira peşin ödeme yapıp, 39 bin lirayı da taksitle ödemeyi taahhüt ederek ceza almaktan kurtulduğunu söyledi.

Akın, başka bir örnekte de kasten yaralamayla ilgili dava dosyası kapsamında şikayetçinin, karşı tarafın özel bakımevinde kalanlara yardımda bulunmasını istediğini, zanlının da bakımevinde kalanlara kahvaltıda 350 simit ikramında bulunarak uzlaşma sağlandığını ifade etti.