Yasaklı Kitaplar Özgürlüğüne Kavuştu

SERDAR AÇIL - Kayıtların tutulmaya başlandığı 1952 yılından beri, adli ve idari birimlerce hakkında toplatma, yasaklama, dağıtım ve satışın engellenmesi kararı alınan yaklaşık 22 bin 600 gazete, dergi, broşür ve pankart hakkındaki yasak kalktı. Yasağı kalkan yayınlardan 2 bin 221'i kitap. Yasağı kalkan kitaplar arasında Abdullah Öcalan, Nazım Hikmet, Dursun Karataş, Yalçın Küçük, Doğu Perinçek ve Ayetullah Humeyni'nin kitapları da bulunuyor.

"3. Yargı Paketi" olarak adlandırılan ve 5 Temmuz 2012'de yürürlüğe giren kanunun 78. maddesiyle Basın Kanunu'na eklenen geçici madde, 31 Aralık 2011'e kadar mahkemeler, yetkili mülki idari amirlikleri ve diğer makamlarca basılı yayınlarla ilgili olarak verilmiş toplatma, yasaklama, dağıtım ve satışın engellenmesi kararlarının, Kanun'un yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde, yetkili ve görevli mahkemeden bu yasaklılığın devamı niteliğinde bir karar alınmamış olması durumunda kendiliğinden hükümsüz hale gelmesini öngörüyordu.

-Tek tek incelendi-

"Kitaplara özgürlük yolu açan" bu kanunun hazırlanmasına da önemli katkı sağlayan Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Dairesi Başkanlığı, Kanun yürürlüğe girdikten hemen sonra, yasak kararı alan adli ve idari makamlara bir yazı gönderdi.

1952 yılından beri tuttuğu kayıtları mahkemelerle paylaşan Emniyet, Kanun'da yapılan değişikliğe de atıfta bulunarak, hakkında toplatma, yasaklama, dağıtım ve satışın engellenmesi kararı bulunan toplam 23 bin gazete, dergi, broşür ve pankart hakkında yeni bir karar alıp almayacaklarını sordu.

Yayın listesini inceleyen mahkemelerin Basın Suçları Soruşturma Bürosu, listedeki Sıkıyönetim Mahkemeleri, DGM ve CMK'nın 250. maddesiyle görevli mahkemelerce yasaklanan yayınlarla ilgili listeyi gereğinin takdiri için Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) 10. maddesiyle görevli Cumhuriyet Başsavcılığına gönderdi.

Yasaklı yayınları tekrar inceleyen mahkemelerle yasak kararı alan aralarında valiliklerin de bulunduğu idari birimler, hakkında yasak bulunan yaklaşık 23 bin yayından 402'si hakkındaki toplatma yasaklama ve satışının engellenmesi kararının devamına hükmetti. 22 bin 600 gazete, dergi, broşür ve pankart hakkındaki yasak ise kalktı.

-2 bin 336 yasaklı kitap vardı-

Hakkında yasak kararı olan 23 bin yayın arasında 2 bin 336 kitap da bulunuyordu. Mahkemeler, 115 kitap hakkındaki toplatma yasaklama ve satışının engellenmesi kararının devamına hükmederken 2 bin 221 kitabın yasağı kaldırıldı. Polis artık bu kitaplar hakkında herhangi bir işlem yapmayacak.

Yasağı kalkanlar arasında terör örgütü elebaşı Abdullah Öcalan'ın 3 kitabının yanı sıra, Dursun Karataş'ın Seçme Yazılar, Abdurrahim Karakoç'un Vur Emri, Yalçın Küçük'ün Yürüyüş, Nazım Hikmet'in Türkiye İşçi Sınıfına Selam, Mahir Çayan'ın Toplu Yazılar, Doğu Perinçek'in Kıbrıs Meselesi, Seyyid Kutup'un İslam'da Sosyal Adalet adlı eserleri de bulunuyor.

Kitaplardan çoğunun 1980 darbesi sırasında yasaklandığı, sıkıyönetim dönemlerinde, mahkemelerin yanı sıra TBMM'nin, valiliklerin ve bir kuvvet komutanlığının da yasak kararı aldıkları belirtiliyor. Yasak kararı alan mahkeme dahi kapanırken aldığı kararın uygulandığı, yasaklı kitap kayıtlarının bazı illerde katiplerce tutulduğu bildiriliyor. - Ankara