Türk Bilim İnsanları Beynin Sırlarını Çözme Yolunda

Bilkent Üniversitesi'nde kurulan Beyin Araştırmaları Merkezi'nde, bilim insanları toplumdaki en yaygın beyin kaynaklı hareket bozukluklarına neden olan el titremesi hastalığı ve parkinson arasında bağlantıya neden olan genlerin bulunması için 75 aile üzerinde araştırmalar başladı.

Çalışma tamamlandığında, bu hastalığın nedenleri büyük oranda ortaya konacak, böylece erken tanı ve tedavi yöntemlerinin önü açılacak. Merkezde çeşitli üniversitelerden tıp, genetik, elektronik mühendisliği ve psikoloji bilimlerinden onlarca araştırmacı, parkinson dışındaki diğer beyin kaynaklı rahatsızlıkların nedenleri üzerinde çalışıyor.

Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Enstitüsü (UNAM) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşe Begüm Tekinay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Avrupa ve ABD'de öncelikli alan olarak açıklanan beyin araştırma programlarına benzer şekilde Türkiye'de de Bilkent Üniversitesinde beyinle ilgili araştırmalara başladıklarını bildirdi.

Üniversitede Beyin Araştırmaları Merkezi'nin de bir süre önce kurulduğunu, geçen yıl da "sinir bilimleri" adıyla yüksek lisans ve doktora programının açıldığını belirten Tekinay, bu programlarda elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, psikoloji, moleküler biyoloji ve genetik, malzeme ve nanoteknoloji enstitüsü ve fizik gibi farklı bölümlerden bilim insanlarının manyetik rezonans görüntüleme, cihaz geliştirme ve nörobilim araştırmaları yürüttüğünü ifade etti.

Parkinsonda bir gen bulunmuştu

TÜBİTAK desteğiyle yürüttükleri proje kapsamında, el titremesi ve parkinson arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bir genin bulunduğunu, bu alandaki araştırmaların devam ettiğini dile getiren Tekinay, çalışmalarına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Bu projede, el titremesi olan ailelerde mutasyon analizlerini yaptık. Çeşitli disiplinlerden bilim insanları bir araya gelerek çalıştı. El titremesi hastalığında beyinde sinirler arasındaki bağlantılarda nasıl bir değişiklik oluyor, anlamak istiyoruz. Sadece el titremesinde değil, parkinsonizm gösteren el titremesi vakalarında beyindeki sinirler arasındaki bağlantıları analiz etmeye çalışıyoruz. Çalışmamızda bu hastalığın aynı zamanda genetik nedenlerini de araştırıyoruz. Bunun için yaklaşık 75 ailede araştırıyoruz. Bu ailelerin genlerini incelemeye başladık. Bu ortaya çıktığında erken teşhis ve tedaviye yönelik yeni çalışmaların yapılmasının önü açılacak."

Bilimsel yayın hazırlığı sürüyor

Doç. Dr. Tekinay, 75 ailenin beyin yapılarının görüntülendiğini, radyologların bu görüntüleri incelediğini, ayrıca sinirler arasındaki bağlantıların incelendiğini, çalışmada önemli aşamalar katettiklerini bildirdi.

Çalışmanın yakında yayına hazır hale geleceğini vurgulayan Tekinay, merkezde yürütülen diğer çalışmalar hakkında şunları kaydetti:

"Merkezde çeşitli üniversitelerden tıp, genetik, elektronik mühendisliği ve psikoloji bilimlerinden onlarca araştırmacı, parkinson dışındaki diğer beyin kaynaklı rahatsızlıkların nedenleri üzerinde çalışıyor. Bilkent Üniversitesindeki sinir bilimleri ve beyin araştırmaları kapsamında toplumda en yaygın görülen motor sinir sistemi hastalıklarının sebebini ve fizyolojisini ortaya çıkaracak araştırmalar yapıyoruz. Beyinle alakalı başka hastalıkların da araştırılması için bilimsel işbirlikleri yaptık. Bu işbirliği dünyanın en iyi işbirlikleri arasında gösterilebilir. Ekibimizde, Bilkent Üniversitesi'nin yanı sıra Hacettepe, Ankara, Mersin üniversitelerinden 40'a yakın araştırmacı bulunuyor."

Kaynak: AA