Gelibolu'ya Yeni Koruma Kalkanı

Gelibolu'da Çanakkale savaşlarıyla ilgili tarihi, kültürel ve manevi değerlerle doğal dokuyu koruyacak tarih alanı oluşturulacak. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın vasfını kaldıran tasarının yasalaşması halinde, planlarda öngörülenler dışında yeni yapı ve tesis inşa edilemeyecek, köylerin dışındaki ruhsatsız yapılar yıkılacak.

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu.

Tasarı, Çanakkale deniz ve kara savaşlarının meydana geldiği Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanının tarihi, kültürel ve manevi değerleriyle doğal dokusunun korunması, yaşatılması, geliştirilmesi, tanıtılması, gelecek kuşaklara aktarılması ve yönetimini sağlamak üzere Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı kurulmasını amaçlıyor.

Tasarıya göre Tarihi Alan'ın doğal, tarihi ve kültürel değerleri, harp tarihi esaslarına ve çevreye uyumlu olarak korunacak ve geliştirilecek. Tarihi Alanda, planlarda öngörülenler dışında, yeni yapı ve tesis yapılamayacak.

Tarihi Alan'daki doğal sitlerin yeniden değerlendirilmesi hariç Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile koruma altına alınan taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarında yapılacak uygulamalar, tarihi alan planları esaslarına göre yürütülecek.

Tarihi Alan'daki kıyılarda, tarihi alan planlarında belirlenmiş düzenlemeler ve müzeler dışında yapı ve tesis yapılamayacak, belediyelerce mücavir alan tesis edilemeyecek, kömür ve akaryakıt depoları, tersane, sanayi ve benzeri tesisler kurulamayacak, taş, kum, çakıl, mermer, kireç ocakları ve benzerleri açılamayacak, entegre tesislere yer verilemeyecek.

Tasarının yasalaşmasıyla 1973 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla milli park olarak ayrılan ve tasarıyla Tarihi Alan olarak belirlenen alanın milli park vasfı kaldırılmış olacak. Tarihi alan, bu düzenleme hükümlerine göre korunacak ve yönetilecek.

Tarihi alanda toprak kazanılamayacak

Tarihi Alan sınırları içindeki, köy yerleşim alanları ve belediye sınırları dışındaki Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazların ve bu alandaki ormanlık alanların tahsisleri kaldırılacak. Bu taşınmazlar ve alanlar amacına uygun olarak kullanılmak üzere bedelsiz olarak Başkanlığa tahsis edilecek.

Tarihi Alanda zilyetlik, imar veya ihya yoluyla toprak kazanılamayacak.

Tarihi Alanda Orman Kanunu'nun 2/B maddesi uygulanmayacak. Tarihi Alan'ın sınırları, ne sebeple olursa olsun daraltılamayacak.

Tarihi Alan'daki ormanların bakımı, korunması, yangın, hastalık ve zararlılarla mücadelesinden Orman ve Su İşleri Bakanlığı sorumlu olacak. Tarihi Alan için özel yangın söndürme planı yapılacak ve uygulanacak.

Tarihi Alan içinde birinci derece arkeolojik sit dışındaki özel mülkiyet tarım alanlarında, tarım ve hayvancılık konularında, geliştirilmiş tekniklerin uygulanması ve özel ağaçlandırmalar teşvik edilecek.

Köy yerleşim alanlarının uygulama imar planları, tarihi alan planı esas alınmak kaydıyla imar mevzuatına göre, Başkanlığın uygun görüşü alınarak yapılacak. İmar mevzuatına göre, Eceabat'ın belediye sınırları ile mücavir alanlara ilişkin imar planının hazırlanması ve revizyonu, tasarıdaki düzenlemelere ve tarihi alan planına aykırı olmamak üzere Başkanlığın uygun görüşü alınarak hayata geçirilecek.

Tarihi Alan'ın her tür ve ölçekte planlarının hazırlanması, yenilenmesi ve değiştirilmesi işlemleri Başkanlık tarafından yürütülecek ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın onayıyla yürürlüğe girecek.

-Başkanlık ve görevleri

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı'nın merkezi Çanakkale'de olacak.

Başkan, en az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olan, mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip, mesleğiyle ilgili kamuda veya özel sektörde en az beş yıl çalışanlar arasından müşterek kararnameyle atanacak.

Tarihi Alan'da yapılacak Çanakkale Savaşları ile 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Zaferi etkinliklerini Başkanlık düzenleyecek, bu amaçla kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapacak.

Başkanlık Tarihi Alan'da restorasyon, konservasyon, rekonstrüksiyon, restitüsyon ve renovasyon yapacak, yaptıracak. Tarihi Alan'ın doğal, tarihi ve kültürel değerlerini, harp tarihi esaslarına uygun ve çevreye uyumlu olarak koruyacak, geliştirecek ve alanı yönetecek.

Tarihi Alan'ın her tür ve ölçekte planlarını hazırlayacak, hazırlatacak ve uygulamakla görevli olacak Başkanlık, Tarihi Alan'da anıtsal ve mekansal düzenlemeler yapılmasını sağlayacak.

Başkanlık, Tarihi Alan'ın tanıtımına yönelik her türlü görsel ve işitsel eserleri yapacak, yaptıracak ve hizmete sunacak, ihtiyaç duyulan altyapı, bina ve diğer yapıları inşa edecek.

Başkanlık bünyesinde oluşturulacak Koordinasyon Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanı'nın başkanlığında, Başbakanlık, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı müsteşarları ile Çanakkale Valisi olmak üzere 11 üyeden oluşacak. Bakanın olmadığı toplantılarda Koordinasyon Kuruluna Başbakanlık Müsteşarı başkanlık edecek.

Koordinasyon Kurulu, her yıl en az iki kez olağan ve gerektiğinde Bakanın çağrısı üzerine olağanüstü toplanabilecek.

Başkanlık hizmetleri, toplam sayısı 300'ü geçmemek üzere, iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilen devlet memuriyetine atanma yeterliliğine sahip uzman personel ve destek personeli eliyle yürütülecek.

Başkanlık, özel bilgi ve uzmanlık gerektiren geçici mahiyetteki işlerinde; bakan onayıyla vekalet, istisna veya iş sözleşmesiyle yabancı danışman ve uzman, istisna sözleşmesiyle de yerli danışman ve uzman çalıştırabilecek.

-Hangi yapılar yıkılacak?

Tarihi Alan'da, Eceabat ve köyler dışında her türlü yapılaşmanın ve yapıların kullanımının denetimini Başkanlık yapacak.

Tarihi Alanda bulunan ve tasarıdaki hükümlere aykırı her türlü yapı ve tesis, köy yerleşim alanları dışındaki inşaat ruhsatı olmayan yapı ve tesis yıkılacak. Yapı ve tesislerin inşaat yapım ruhsatı ve eklerine, yapı esaslarına aykırı bölümleri ile kullanma izni verildikten sonra, esasa aykırı olarak yapılan değişiklikler ve ilave kısımlar da yıkılacak.

Tasarı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na aykırı yapılmış her türlü yapı ve tesisin yıkılmasını da öngörüyor.

Tarihi Alan'da, tasarıdaki düzenlemelere uygun yapılacak planlarda belirtilen yapı ve tesislerin dışında kalan altyapı ve üstyapı tesislerine izin ve irtifak hakkı verilmeyecek. Tarihi Alan içinde ferdi veya kooperatifleşme yoluyla yapı inşa edilemeyecek.

Başkanlığın bütçesi yıllık program ve faaliyetler dikkate alınarak her yıl ağustos ayı sonuna kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı'na sunulacak ve Bakan onayıyla yürürlüğe girecek. Başkanlığın gelirleri arasında Çanakkale İl Özel İdaresi, Çanakkale Belediyesi ve Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası bütçelerinden ayrılacak en az yüzde birlik pay da bulunacak.

Başkanlık, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Devlet İhale Kanunu ve Kıyı Kanunu hükümlerine tabi olmayacak.

Tasarının yasalaşması halinde yapılacak mevzi ve siperlerin restorasyonuna ilişkin işlerde Orman Kanunu'ndaki izinler aranmayacak.

-Sönmemiş sigara atana 5 yıl hapis

Tarihi Alan sınırları içinde; belirlenen yerlerden başka yerde gecelenemeyecek, mevzuat gereği izin verilen yerler haricinde alkollü içki tüketilemeyecek, belirlenen yerler dışında ateş yakılamayacak, sönmemiş sigara veya her türlü yakıcı madde atılamayacak, alan sınırı içinde ve bu sınırlara dört kilometre mesafede anız veya benzeri bitki örtüsü yakılamayacak.

Düzenlemeye aykırı geceleyenler, alkollü içki tüketenler ve ateş yakanlara 5 bin lira para cezası verilecek. Sönmemiş sigara atanlar ve belirlenen mesafe içinde anız ya da bitki örtüsü yakanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapse çarptırılacak. Tarihi Alan sınırları içinde tedbirsizlik ve dikkatsizlikle orman yangınına sebebiyet verenler ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 100 günden 2 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak. Kasten orman yakanlar ise 12 yıldan az olmamak üzere hapis ve 200 günden 5 bin güne kadar adli para cezasına mahkum edilecek.

Söz konusu eylemler sonucu yanan orman alanının 3 hektarı geçmesi durumunda verilecek cezalar yarı oranında artırılacak.

Tarihi Alan sınırları içinde bir örgüte mensup olsun olmasın, terör amacıyla ormanları yakanlar 24 yıldan 30 yıla kadar hapis, 500 bin liradan 1 milyon liraya kadar para cezasına çarptırılacak. Yanan orman alanının 1 hektardan fazla olması halinde ceza yarı oranında artırılacak.

Orman Kanunu, Kara Avcılığı Kanunu ve Su Ürünleri Kanunu'nda yasaklanan fiillerin işlenmesi halinde verilecek cezalar iki misli artırılacak.

Tarihi Alan içindeki bir yangını söndürmek için yetkili memurlar ve Başkanlık tarafından yangın mahalline gitmeleri emrolunmasına veya mahalli mutat vasıtalarla ilan edilmesine rağmen Orman Kanunu'nda belirlenen mükelleflerden gitmekten imtina eden, gidip çalışmayan ve verilen işi yapmayanlar hakkında 10 bin lira idari para cezası uygulanacak. - Çanakkale