Komisyon Madencileri Dinliyor (3)

İşçiler HİÇ TATBİKAT YAPILMADIĞINI SÖYLEDİ

TBMM Maden Kazalarını Araştırma Komisyonu üyeleri öğleden sonra madenden kurtulan kazanın tanığı işçilerden Aydın Öge, Cüneyt Suay, Fethi Çantal, İsmail Hakkı Aksoy, İbrahim Genç, Necati Demirci, Orhan Turan, Ramazan Demir, Sadettin Özkoç ve Murat Yokuş'u dinledi. İşçiler madende olan oksijen maskelerinden haberlerinin olmadığını, kendilerini verilen karbonmonoksit maskelerini bile çoğunun takmasını bilmediğini belirtti. İşçiler, firmanın taşı toprağı çıkartıp nasıl olsa devlet alıyor diye tonaj tutturmak için kendilerini çok zor şartlarda çalıştırdıklarını söyledi. İşçiler ayrıca madende hiçbir tatbikat yapılmadığını, maske kullanmayı bilmediklerini, yırtılan çizmelerini yenilerini istediklerinde alamadıklarını ifade etti.

KARBONMONOKSİT MASKESİNİ BİLE TAKMANIN CEZASI 300 LİRAYDI

Olay anında başçavuşlarının 'yangın var ana yola çıkın' dediğini, harekete geçtiklerinde ise dumandan dolayı geri dönmek zorunda kaldıklarını söyleyen İbrahim Genç, "Bir süre galeride bekledik. Oraya da duman gelince dışarı çıktık. Maskemi taktım, duman devam ediyordu. Bir süre sonra makineye gelen hava hortumunu kesip hava aldık. Burnunu tıkayıp ağzından hava almayanlar orada yığıldılar. Saat 19.00 sıralarında uykum geldi. Sonra gelip beni çıkartmışlar. Ölen arkadaşlarımızın hiçbiri acı çekmedi. Uykuya dalıp öldüler. Bulunduğumuz yerin 3 metre ilerisinde 20, 30 metre ilerideki revirde de 200 oksijen maskesi varmış. Bizim bunlardan haberimiz yoktu. Zaten 50 lira yevmiye alıyorduk. Karbonmonoksit maskesini bile takmanın cezası 300 liraydı. Çoğu arkadaşımız öleceğini zannetmedi ve ceza ödememek için maske takmayıp öldü" dedi.

DUMAN ÇIKAN YERDE ALEV GÖRMEDİM

Madende birinci sınıf usta olduğunu, olayın olduğu gün kendisine bandı hareket ettiren elektrik panosu şartelinden sorumlu görevi verildiğini söyleyen Ramazan Demir, olaydan sonra psikolojisinin bozulduğunu ve o günden beri oğlu 'baba' dediği zaman ona tokat attığını belirtti. Kendisine görevi veren çavuşunun madende öldüğünü aktaran Demir, "Şartel görevlisi o gün hafta tatilindeydi. Çavuş beni görevlendirdi. Üçüncü bandın kuyruğunun biraz yukarısında, 3 nolu nokta denilen bu bölgede biri sabah saatlerinde, diğeri öğleden sonra iki defa dinamit patlatıldı. Öğleden sonraki patlamadan sonra kömürü taşıyan bandın çalışması için şartele bastım, ama bant hareket etmedi. İkinci kez bastım yine çalışmadı. Bant hareket etmek için zorlandı ama termik (sigorta) atmadı. Bandın ilerisine doğru duman gördüm. Dumanı görünce dışarı çıktım. Duman çıkan yerde alev görmedim" diye konuştu.

Komisyon Başkanı Alaboyun'un "Dumandan sonra alev göndün mü?" sorusuna Demir, "Hayır, alev görmedim. Yoğun bir duman çıktı" cevabını verdi. Demir, bandın tahrip olup hareket etmemiş olabileceğini bu nedenle patinaj yaparak yanmaya başlayabileceği sorusunun psikolojisini bozduğunu söyledi.

Olayın yaşandığı bölgenin sıcak olduğunu söyleyen işçilerden Murat Yokuş, fan olmadığı için bazı bölgelere havanın gelmediğini ifade etti. Yokuş, "Duman çıktıktan bir süre sonra bant görevlisi 'bant koptu, alev topu halinde aşağı iniyor' dedi. Ben bandın nasıl yandığını bilmem. Ama yüksek ısıdan yandığını söylüyorlar" dedi.