Bakan Çavuşoğlu Gündemi Değerlendirdi (2)

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ile Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed konusunda hemfikir olunmadığını belirterek, "Esed konusunda farklı düşünüyoruz diye tüm Suriye konusunda diyaloğu sona erdirmek ya da başka tutumlar içine girmek doğru olmaz." dedi.

Bakan Çavuşoğlu, NTV'ye verdiği mülakatta gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

15 Temmuz darbe girişiminden sonra bir askerin ABD'den sığınma talep ettiği yönündeki haberlerle ilgili soruya yanıt veren Çavuşoğlu, konunun ABD makamlarına sorulduğunu ve henüz yanıt alınmadığını söyleyerek şöyle devam etti:

"Ama bizim ABD'den esas beklentimiz, Gülen'i yani FETÖ'yü Türkiye'ye iade etmesi. Bu konuda işbirliği sinyallerini görüyoruz. (ABD) Adalet Bakanlığından bir mektup aldık ve Adalet Bakanlığımıza ilettik. ABD Adalet Bakanlığından bir heyet geliyor, buradaki muhataplarıyla bir araya gelecekler. Daha sonra üst düzey ziyaret de bekliyoruz. Arkasından dosya hazır olduktan sonra Adalet Bakanı'yla ABD'ye giderek bu delillerle, dosyalarla, bilgilerle tekrar bu talebimizi yineleyeceğiz."

Bakan Çavuşoğlu, ilerleyen günlerde gerçekleşmesi muhtemel resmi ziyaretlerle ilgili soruya karşılık ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın daha önce Başbakan Binali Yıldırım'la yaptığı telefon görüşmesinde ziyarette bulunmak istediğini söylediğini hatırlattı. Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin de Türkiye'ye gelmek istediğini belirterek önümüzdeki günlerde ziyaretlerin netleşeceğini bildirdi.

Moskova'daki PYD ofisi

PKK terör örgütünün Suriye uzantısı PYD'nin Moskova'daki ofisiyle ilgili soruyu cevaben Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e konuyla ilgili bilgi verdiğini, Putin'in de ilk defa haberinin olduğunu söylediğini aktardı. Çavuşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yanındaki arkadaşlar, (Putin'e) kendisine bir sivil toplum örgütü olarak açıldığını söylediler, o da bunu yineledi. Bu konuda Rusya'dan adımlar atmasını bekliyoruz. Cumhurbaşkanımız da bir sivil toplum örgütü değil, Türkiye'deki teröristbaşının posterleri var ve aynı sembolleri kullanıyorlar, zaten Türkiye'deki ve Suriye'deki terör örgütlerinin, teröristbaşı Öcalan'a bağlı olduğunu söyledi. (Cumhurbaşkanı Erdoğan) Moskova'daki ofisle ilgili fotoğrafları da Putin'le paylaştı. Hem Putin hem de daha sonra konuştuğum (Rusya Dışişleri Bakanı Sergey) Lavrov, bu konuyu değerlendireceklerini söylediler."

Rusya'nın da Türkiye gibi Suriye'de bir başka devlet ya da kantonun kurulmasına karşı olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, Suriye'nin toprak ve sınır bütünlüğü konusunda Rusya ile bir görüş ayrılığının olmadığını belirtti.

Suriye'de siyasi çözüm süreci

Suriye'de siyasi geçiş sürecinde Devlet Başkanı Beşşar Esed'in yer alıp almayacağı, ne şekilde rol oynayacağı sorusuna Çavuşoğlu, şöyle cevap verdi:

"Esed konusu, sadece Türkiye ve Rusya arasındaki bir mesele değil. Suriye'nin tamamını ilgilendiriyor. Suriye ile ilgilenen tüm ülkeleri ilgilendiriyor. İran, Suriye, Rusya ve Lübnan gibi bazı ülkeler ve Suriye'nin içindeki bazı gruplar, Esed'in kalması yönünde görüş belirtiyorlar. Ama Esed'in gitmesi gerektiğini söyleyen ülke sayısı çok daha fazla. Batı ve ABD'nin tutumu belli. Özellikle Körfez ülkeleri, Esed'in mutlaka gitmesi gerektiğini söylüyor. Biz de aynı şekilde Esed'in mutlaka gitmesi gerektiğini söylüyoruz. Ama bu duygusal tepki değil. 500 bin insanı katleden bir rejimin bundan sonra bir ülkeyi yönetmesi doğru ve gerçekçi olmaz. Ayrıca bizim ne düşündüğümüz kadar Suriyelilerin ne düşündüğü de önemli. Muhalefet var, Esed'e karşı mücadele edenler var."

Çavuşoğlu, Rusya ile Esed konusunda hemfikir olunmadığını vurgulayarak, "Esed konusunda farklı düşünüyoruz diye tüm Suriye konusunda diyaloğu sona erdirmek ya da başka tutumlar içine girmek doğru olmaz." dedi.

Türkiye'nin, Esedli siyasi geçiş konusundaki tutumunun sorulduğu Çavuşoğlu, "Suriye'de Esedli geçiş olmaz. Gerçekçi düşünmek lazım. Şu anda Esed'in, Suriye'yi siyasi anlamda dönüştürebileceğine inanmıyoruz. Bir dönüşüm istiyorsak geçiş hükümeti olması lazım. Esed ile kapsayıcı geçiş hükümeti olmaz." diye konuştu.

Türkiye-NATO ilişkileri

Çavuşoğlu, Türkiye'ye yönelik saldırıların arttığına işaret ederek, NATO'nun, Türkiye'de bulundurduğu hava savunma sisteminin tüm ülkeyi kapsamadığını ve bu konuda NATO'nun somut adımlar atmadığını söyledi.

NATO'nun görevinin tüm müttefikleri savunmak ya da savunmasını garanti altına almak olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, "Bugüne kadar NATO'nun aldığı kararlar tamamen uygulanmadı. NATO'nun müttefikiyiz, NATO'ya çok katkı sağlıyoruz. Ama NATO'dan da beklentimiz, Türkiye tehditlerle karşı karşıya kaldığı zaman somut destek vermesi, sözle değil." ifadelerini kullandı.

15 Temmuz gecesi, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in kendisini arayarak "amasız" güçlü bir bir destek verdiğini anımsatan Çavuşoğlu, "Bu konuda güven eksikliği yok. Somut destek de görmek istiyoruz. Sadece genel sekreterin değil, diğer müttefiklerin de bu konuda adım atması gerekiyor." dedi.

"Türkiye olarak, her ülke gibi kendi savunma sistemimizi kurmak istiyoruz." diyen Çavuşoğlu, Türkiye'nin, kendi tankını, uçağını, hava savunma sistemini üretmek ve savunma sistemini güçlendirmek istediğini dile getirdi.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin, her zaman kendi müttefikleri ve NATO üyesi ülkelerle işbirliği yapmak istediğini fakat benzeri bir yaklaşımla karşılaşılmadığını belirterek, Türkiye'ye "know-how" verilmesi, teknoloji transferinin yapılması konusunda olumlu yaklaşılmadığını ifade etti.

Türkiye'nin savunma sanayisindeki Altay Tankı ve Atak Helikopteri gibi bazı ürünleri, diğer dost ülkelere de vermek istediğini belirten Çavuşoğlu, bu ürünlerin bazı parçalarının farklı ülkelerde üretilmesi nedeniyle o parçayı üreten ülkenin başka ülkelere satış konusunda Türkiye'ye lisans vermediğini kaydederek, şu ifadeleri kullandı.

"Bizim Türkiye olarak bağımsız savunma sanayimizi kurma hakkımız yok mu? Bu konuda bunu oluştururken, teknoloji transferi ortak üretim dahil. Tabii ki her zaman ilk tercihimiz müttefiklerimiz. Ama müttefiklerimizin çoğunda da bu anlayış yok. Türkiye ne yapacak, kendi savunma sanayini kurmak için başka arayışlar içine girmek durumunda, bizim bunu öyle veya böyle başarmamız lazım. O zaman kimse bize NATO dışında başka bir ülkede niye böyle bir işbirliğine girdiniz dememeli. Bu zamana kadar denediğimiz NATO üyelerinin hiçbiriyle bunu başaramadık. Sadece Rusya da değil, bundan sonraki süreçte birinci tercihimiz tabii ki NATO üyeleri, müttefiklerimiz. Ama bu olmadığı şartta, biz bunu mutlaka yapmak durumundayız. Teknoloji transferi ve ortak üretim konusunda bizimle kim işbirliği yaparsa biz de pekala onlarla işbirliği yapabiliriz. Ondan sonra kimse bize 'Türkiye NATO üyesi, nasıl böyle bir şey yapar yapmak ister' gibi eleştiri içinde olmasın, sorgulamaya da hiç bir zaman tevessül etmesin."

Türkiye- İsrail ilişkilerinin normalleşmesi kapsamında, uzlaşıya varılan mutabakat metninin, TBMM tatile girmeden onaylanacağını hatırlatan Çavuşoğlu, söz konusu metnin, 15 Temmuz darbe girişimi gerçekleşmeseydi meclis gündemine gelmiş olacağını belirtti.

(Bitti)