Pakistan'da Makroekonomik Dengesizlik, Büyümeyi Etkiledi

BELGİN YAKIŞAN/ BURHAN SANSARLIOĞLU - Küresel ve bölgesel belirsizliklerin etkisiyle, sıkıntılı bir ekonomik görünümle karşı karşıya olan Pakistan ekonomisi, Uluslarası Para Fonu (IMF) ile yaptığı 5,3 milyar dolarlık anlaşma sonrasında toparlanmaya çalışacak.

AA muhabirlerinin IMF'den derlediği bilgilere göre, ekonomisi temel olarak tarım ve tekstil sektörüne dayanan Pakistan'da, enerji darboğazı, enerji alanında altyapı yatırımları yapılamaması, vergi tabanının genişletilememesi, enflasyon ve yoksulluk temel problemler arasında gösteriliyor.

Pakistan'da makroekonomik dengesizlik ve özellikle enerji sektöründe uzun süredir devam eden yapısal problemler, ülkenin büyüme potansiyelini etkiledi. 2010 yılı Temmuz ayında sel felaketi yaşayan Pakistan'da, tarım üretimi ciddi darbe alarak, ulaşım ve iletişim altyapısı zarar gördü.

IMF'ye göre, 2012 yılında yüzde 3,7 büyüme kaydeden Pakistan bu yıl 238 milyar 935 milyon dolarlık ekonomi olması bekleniyor. Pakistan'ın bu yıla ilişkin büyüme tahmini ise yüzde 3,5 olurken, 2014 yılında büyümenin azalış kaydetmesi ve 3,3 olması bekleniyor.

Yoksulluğun yaygın olduğu Pakistan'da geçen yıl kişi başına milli gelir bin 296 dolar olurken, bu yıl bin 308 dolar şeklinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Güvenlik endişelerinden dolayı yabancı yatırımları ülkeye çekmekte zorlanan Pakistan, 2008 yılında yüzde 22 oranında toplam yatırıma sahipti.

Pakistan'da sorunlar arasında gösterilen enflasyon oranı da,  2009 yılında bir önceki yıla göre yüzde 17 artarken, bu oranın 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8,2 yükselmesi bekleniyor.

Bu yıl nüfusu 182 milyon 584 bine ulaşması beklenen Pakistan'da, geçen yıl yüzde 7,7 olan işsizlik oranının bu yıl yüzde 9,2'ye yükseleceği tahmin ediliyor.

Geçen yıl yapılan yatırımların milli hasıla içindeki payı yüzde 12,5 olurken 2013 yılında bu oranın yüzde 12,9 olacağı öngörülüyor.

Pakistan'da kamu borcunun milli gelire oranı geçen yıl yüzde 58,7 olarak gerçekleşirken, bu yıl yüzde 60,8 olması bekleniyor.

Bu yıl ithalatın bir önceki yıla göre yüzde 5,6 artacağı, ihracatın yüzde 4,5 yükseleceği tahmin ediliyor.

-"Sermaye girişlerindeki azalış, düşük olan cari açığı finanse etmede bile yetersiz kaldı"

İşsizliğin yükselmesi, fakirliğin artması gibi nedenlerle iş alanlarının sağlanmasına ihtiyaç duyulan Pakistan'da, iş ortamlarındaki zorluklar özel yatırımlarda düşüşe sebep oldu.

IMF sitesinde yer alan yapılan açıklamada, Pakistan için önemli sektörlerde gözlenen kamu işletmelerinin zayıf performansının, kamu maliyesi ve ekonomik büyümeye engel olduğu belirtilirken, sermaye girişlerindeki azalışın düşük olan cari açığı finanse etmede bile yetersiz kaldığı ve uluslararası rezervlerde büyük bir azalışa neden olduğu kaydediliyor.

Pakistan'ın mali ve dış piyasadaki durumunun sürdürülebilir olması için, orta vadeli programda mali sağlamlığın ve adil bir vergi sisteminin olmasının gerekliliği vurgulanıyor.

Otoritelerin mali açığı azaltmak için vergi yükünün eşit dağılımı, vergi tabanının genişletilmesi ve tahsilatı konusunda önemli adımlar attığı belirtilirken, harcama tarafında ise yeni programla orantısız ve adaletsiz yardımlar azaltılarak, toplumun en mağdur kesimi destekleneceği söyleniyor.

Pakistan'ın ekonomik verileri şöyle sıralanıyor:

PAKİSTAN 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Büyüme hızı (Yüzde değişim) 3.685 1.722 3.066 3.038 3.675 3.505 3.307 GSYH (Milyar dolar) 164,838 163,627 176,865 210,779 231,879 238,935 246,292 KGSMH (Dolar) 1,024.031 972.931 1,029.901 1,202.323 1,296.066 1,308.632 1,322.169 Toplam yatırım (GSMH içindeki pay) 22.051 18.215 15.566 13.078 12.522 12.945 12.641 Enflasyon (Yüzde değişim) 10.779 17.632 10.104 13.661 11.005 8.163 9.509 İthalat (Yüzde değişim) 10.669 -3.098 -1.994 3.091 2.005 5.627 3.966 İhracat (Yüzde değişm) 1.939 -2.502 0.547 8.077 -0.058 7.534 4.490 İşsizlik Oranı 5.202 5.460 5.550 5.950 7.688 9.235 10.653 Nüfus (Milyon) 160,970 168,180 171,730 175,310 178,910 182,584 186,279 Kamu borcunun milli gelire oranı 55.206 57.596 58.172 57.005 58.771 60.786 61.395 - İstanbul