Reklam Cezalarına Düzenleme

Reklamlara yönelik idari para cezaları verilirken, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nca ulusal yayın lisansı veya yayın izni verilen kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmiş yayınlardaki aykırılıkları ülke genelinde, kablo, bölgesel ve yerel yayın lisansı veya izni verilen kuruluşlar ile uydu üzerinden yayın yapan kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmiş yayınlardaki aykırılıkların yerel düzeyde yapıldığını kabul edecek. Dağıtıldığı illerin nüfusunun toplamı, ülke nüfusunun en az yüzde 70'ini oluşturan süreli yayınların ülke genelinde dağıtıldığı kabul edilecek.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın Reklam Kurulu Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik, Reklam Kurulu'nun ve ihtisas komisyonlarının kuruluşu, görevleri, çalışma usul ve esasları ile sekretarya hizmetleri ve diğer hususları düzenliyor. Buna göre Başkanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanı'nın görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen Reklam Kurulu; Bakanlığın ilgili genel müdür yardımcıları arasından görevlendireceği bir üye, Adalet Bakanlığı'nın, bu Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakim veya savcılar arasından görevlendireceği bir üye, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görevlendireceği bir üye, Sağlık Bakanlığının görevlendireceği bir üye, Kültür ve Turizm Bakanlığının görevlendireceği bir üye, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun görevlendireceği bir üye, Türk Standartları Enstitüsünden bir üye, Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerinin kendi aralarından seçeceği bir üye, Yükseköğretim Kurulunun, reklamcılık, iletişim veya ticaret hukuku alanında uzman öğretim üyeleri arasından görevlendireceği bir üye, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin, Türkiye Medya ve İletişim Meclisi üyeleri arasından görevlendireceği bir üye, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye, Tüketici Konseyinin Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği bir üye, reklam verenler derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye, reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye, Türk Eczacıları Birliğinin görevlendireceği eczacı bir üye, Türk Diş Hekimleri Birliğinin görevlendireceği diş hekimi bir üye, Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyinin görevlendireceği doktor bir üye, Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği avukat bir üye, olmak üzere başkan dâhil on dokuz üyeden oluşacak.

-ÜYELERİN GÖREV SÜRESİ 3 YIL OLACAK-

Kurul üyelerinin görev süresi üç yıl olacak. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilecek. Üyelik herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde, boşalan üyeliklere bir ay içinde görevlendirme veya seçim yapılacak. Yeni üye yerine atandığı üyenin kalan süresini tamamlayacak. Süresi dolan üyenin görevi, yeni üye görevine başlayıncaya kadar devam edecek.

-KURULUN GÖREVLERİ-

Kurul, ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapacak ve Bakanlık aracılığıyla duyuracak. Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, belirlenen ilkeler çerçevesinde inceleyecek ve gerektiğinde denetim yapacak. İnceleme veya denetim sonuçlarına göre yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında idari yaptırımları uygulayacak.

-İDARİ PARA CEZALARI-

İdari para cezaları uygulanırken şu kriterler dikkate alınacak:

"Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca ulusal yayın lisansı veya yayın izni verilen kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmiş yayınlardaki aykırılıkların ülke genelinde yapıldığı kabul edilecek. Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca kablo, bölgesel ve yerel yayın lisansı veya izni verilen kuruluşlar ile uydu üzerinden yayın yapan kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmiş yayınlardaki aykırılıkların yerel düzeyde yapıldığı kabul edilecek. Dağıtıldığı illerin nüfusunun toplamı, ülke nüfusunun en az yüzde yetmişini oluşturan süreli yayınların ülke genelinde dağıtıldığı kabul edilecek. Kurul, tedbiren durdurma kararı verme yetkisini Başkana devredebilir. Başkan tarafından reklam veya haksız ticari uygulama ile ilgili olarak verilen tedbiren durdurma kararı, yapılacak ilk toplantıda Kurulun onayına sunulacak. Kurul, ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirlerken ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yaparken; ülke koşullarının yanı sıra evrensel kabul görmüş tanım ve kurallar ile gelişmeleri de dikkate alacak.

-REKLAM KURULU'NUN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI

Kurula başvurular yazılı olarak veya elektronik ortamda yapılacak. Başvuru sahibi gerçek kişinin adı, soyadı ile T.C. kimlik numarası ve adresini, tüzel kişinin ise unvanı ve adresini içermeyen başvurular Kurulca değerlendirmeye alınmayacak. Ticari reklama ilişkin başvurularda şikayet edilen reklamın yayınlandığı mecra, tarih, şikayetin konusu gibi belirleyici hususlara; haksız ticari uygulamaya ilişkin başvurularda ise şikayetle ilgili bilgi ve belgelere yer verilecek. Şikayet edilen reklamın, yazılı ya da basılı olanlarının asılları dilekçesine eklenecek. Eklenecek nitelikte olmayanların görüntüleri başvuru sahibi tarafından sağlanacak.

-KURUL BAŞKAN DAHİL EN AZ 11 ÜYE İLE TOPLANACAK-

Kurul, ayda en az bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine, Başkan dahil en az 11 üyenin hazır bulunması ile toplanacak. Kurul toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar verecek. Oyların eşitliği halinde Başkanın oy kullandığı taraf çoğunluğu sağlayacak. Başkanın mazereti nedeniyle toplantıya katılamaması halinde, Kurula Bakanlık temsilcisi üye başkanlık edecek. Toplantıya katılamayacak üyeler, geçerli mazeretlerini toplantıdan önce Başkana yazılı olarak veya elektronik ortamda bildirecek. Geçerli bir mazereti olmaksızın, arka arkaya iki toplantıya veya bir yıl içerisinde toplam dört toplantıya katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erecek. Kurul Başkan ve üyeleri; kendisinin, üstsoy ve altsoyundan biri ile eşi ve üçüncü dereceye kadar, bu derece dahil, kan ve kayın hısımlarının çıkarlarını ilgilendiren hususların görüşülmesine ve bu konuda yapılacak oylamalara katılamayacak.

-TOPLANTI GÜNDEMİ VE GÖRÜŞMENİN YENİLENMESİ-

Kurulun toplantı gündemi Başkan tarafından belirlenecek. Aynı toplantıda karara bağlanmış bir konuya ilişkin görüşme yeniden yapılabilecek. Görüşmenin yenilenmesi önerisi, toplantıda hazır bulunan en az üç üyenin isteği üzerine Kurul kararı ile yapılacak. Önerinin kabul edilmesi durumunda, konu yeniden görüşmeye açılır ve karara bağlanacak.

-KARARLARIN UYGULANMASI-

Kurulu Başkan temsil edecek. Kurul tarafından alınan kararlar Bakanlıkça uygulanacak. Kurul kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla Bakanlıkça açıklanacak.

-BAŞKANIN GÖREVLERİ

Yönetmelik ile başkanın görevleri şöyle belirlendi:

"Kanun ile Kurula verilen görevlerin yürütülmesini sağlamak, gerekli görülen hallerde ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar ile ilgili resen inceleme veya denetim başlatmak, toplantı gündemini tespit etmek, Kurul toplantılarına başkanlık yapmak ve toplantıların gündeme göre yürütülmesini sağlamak, Kurul kararlarının Genel Müdürlüğe gönderilmesini sağlamak, sekretarya hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak, Kurul tarafından verilen yetki çerçevesinde, gerekli görülen hallerde ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları tedbiren durdurmak ve Kurul ile ilgili diğer işleri yapmak."

-SEKTÖREL ALANLARDA İHTİSAS KOMİSYONLARI KURULACAK-

Kurulun ve ihtisas komisyonlarının sekretarya hizmetleri, Kurul üyesi ilgili Genel Müdür Yardımcısı ve yeterli sayıda personel tarafından yürütülecek.

Bakanlıkça, Kurulun karar vermesine yardımcı olmak üzere sektörel alanlarda ihtisas komisyonları kurulacak. Komisyonlar, başkan dahil en az üç en fazla beş kişiden oluşacak. Komisyonda görev yapacak üyeler Kurul tarafından belirlenecek.

İhtisas komisyonları, kendilerine tevdi edilen dosyalar ve gerekli gördüğü konular hakkında inceleme ve araştırma yaparak görüşlerini bir raporla Reklam Kurulu Başkanlığına sunacak.

-İHTİSAS KOMİSYONLARI AYDA EN AZ BİR DEFA TOPLANACAK-

İhtisas komisyonları, ayda en az bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Komisyon Başkanının çağrısı üzerine toplanacak ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verecek. Oyların eşitliği halinde komisyon başkanının oy kullandığı taraf çoğunluğu sağlayacak. Toplantıya katılamayacak komisyon üyeleri, geçerli mazeretlerini toplantıdan önce komisyon başkanına yazılı olarak veya elektronik ortamda bildirecek. Geçerli bir mazereti olmaksızın arka arkaya iki toplantıya veya bir yıl içerisinde toplam dört toplantıya katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erecek.

-HUZUR HAKKI VE HUZUR ÜCRETİ İLE BUNA İLİŞKİN ESASLAR BAKANLIKÇA BELİRLENECEK-

Yönetmeliğin uygulanmasından kaynaklanan harcamalar Bakanlık bütçesinden karşılanacak. Kurul ve ihtisas komisyonu başkan ve üyelerine ödenecek huzur hakkı ve huzur ücreti ile buna ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenecek.

Bugün itibarıyla yürürlüğe giren yönetmelik ile 1 Ağustos 2003 tarihli ve 25186 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Reklam Kurulu Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.