Ruslar 3. ve 4. Nükleer Santrale de Talip

GÖKSEL YILDIRIM - Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) Elektrik AŞ Genel Müdür Yardımcısı Rauf Kasumov, "3. ve 4. nükleer santralleri de yapmak isteriz. Sonuçta bu gelir getiren bir iş ve biz de konuya kazanım açısından bakıyoruz" dedi.

Kasumov, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 3 yıldır Türk öğrencilerin Rusya'da nükleer enerji alanında eğitim aldıklarını söyledi.

Bugüne kadar yaklaşık 200 öğrencinin bu eğitimlerden yararlandığını anlatan Kasumov, eğitim programının, ilk yıl Rus dili eğitimi, 5 yıl üniversite eğitimi, 1 ile 3 yıl faaliyette olan Rusya'daki bir nükleer güç santralinde uygulama eğitimi olmak üzere, 7-10 yıla yayılan bir süreç olduğunu anlattı. Kasumov, bu aşamada yaklaşık 600 kişiye eğitim vermeyi planladıklarını ifade etti.

Türkiye'nin, ciddi bir nükleer program gerçekleştirmeyi planlıyorsa ve 4 nükleer güç santraline sahip olmak istiyorsa, kendi nükleer eğitimi için temel altyapıyı kurması gerektiğini vurgulayan Kasumov, şu anda sadece Hacettepe Üniversitesi bünyesinde bir nükleer mühendislik bölümü bulunduğunu ve öğrenci sayısının 40'la sınırlı olduğuna ifade etti. Kasumov, bunun çok yetersiz olduğunu dile getirdi.

Türkiye'ye aşamalı bir eğitim transferi planladıklarını belirten Kasumov, ancak teknoloji transferinin sanıldığı kadar kolay olmadığını ifade etti. Kasumov, "Teknoloji transferini makine mühendisine, elektrik mühendisine veremeyiz, bunu ancak nükleer mühendisine iletebiliriz. Teknoloji transferi gerçekleştirene kadar Türkiye'nin bir nükleer okula, bir nükleer eğitime ihtiyacı var. Bu çok zor ve komplike bir konu. Okulda bile bu eğitim programının değiştirilmesi gerekiyor. Türkiye'nin kendi nükleer eğitimi olması gerekiyor. Rus ya da Japon programına dayalı bir eğitim yetmez. Türkiye'nin kendi nükleer programına dayalı bir eğitim sistemi olmalı. En azından yüksek lisans derecesine kadar devam eden bir eğitim seviyesine kadar eğitim programı oluşturulmalı" diye konuştu.

"Tek bir merkezle olmaz"

Bunun yanında bilgi ve araştırma merkezlerine de ihtiyaç olduğunu belirten Kasumov, gelecekte kullanılacak insan kaynağının geliştirilmesi için bu kişilerin çalışabileceği, içerisinde eğitim reaktörlerinin bulunduğu bilgi merkezleri kurulması gerektiğini ifade etti. Bunun bir tek İstanbul'daki Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkeziyle başarılamayacağını dile getiren Kasumov, "Bu saydıklarımı çok zengin bir ülke yapabilir ancak. Çünkü 15-20 yıl bu faaliyetlerin herhangi bir geri dönüşü olmaz gelir açısından. Bir hükümetin, ulusun şunu anlaması lazım, bu proje 20 yıl devletin özverisi üzerinde duracak. Ancak bunlar sağlandığında Türkiye'de elektrik pahalı olmaktan çıkar" dedi.

4 öğrenciyle yollar ayrıldı

Eğitim sürecinde kendi kadrolarını da yetiştirdiklerini anlatan Kasumov, "devamsızlık" nedeniyle Rusya'ya eğitime gönderilen 4 öğrencinin üniversiteyle ilişiğini kestiklerini bildirdi. Kasumov, "Moskova'ya gidip de yurtta saat 2'ye kadar nasıl uyunur anlamıyorum. Neden geç kaldıkları sorulduğunda uyuya kaldıklarını söylemişler. Kaldıkları yer üniversite binasına bir koridorla bağlı" dedi.

Nükleer eğitimin son derece zor ve yüksek disiplin gerektirdiğini vurgulayan Kasumov, "Bir teorik derse giriyorsanız bir şeyi kaçırdığınızda herhangi bir kayıp olmaz, ancak nükleer santralde çalışacak insanlar için bu kabul edilebilir bir şey değil. Öğrencilerin eğitim gördüğü kurum, eğitimin en zor olduğu kurumlardan birisi. Günde 16 saat çalışıyorlar. Öğrenciler 8 saatlerini üniversitede, 8 saatlerini de evde, yurtta ya da kütüphanede çalışarak geçiriyorlar" diye konuştu.

"İki ülke ilişkileri Akkuyu'yu  etkilemez"

Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinin geleceğinin Türkiye-Rusya ilişkilerine bağlı olduğu değerlendirmelerinin anımsatılması üzerine Kasumov, kimsenin 20 milyar dolarlık bir projenin heba olmasını istemeyeceğini söyledi. Ekonomik öncelikli bir konunun siyasi ilişkilerden etkilenmeyeceğini vurgulayan Kasumov, "İki ülke arasında 20 milyar doların toprağa gömülmesine neden olacak nasıl bir sorun olabilir ki" dedi.

Türkiye'de 3. ve 4. nükleer santrallerin yapımına sıcak baktıklarını ifade eden Kasumov, "3. ve 4. nükleer santralleri de yapmak isteriz. Sonuçta bu gelir getiren bir iş ve biz de konuya kazanım açısından bakıyoruz" diye konuştu. - Ankara