Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Yeni Düzenleme

Teknoloji Geliştirme Bölgesi'ndeki yönetici şirketlerin kazançları 31 Aralık 2023'e kadar kurumlar vergisinden, kağıtlar yönünden damga vergisinden, yapılan işlemler bakımından harçlardan ve bölge alanı içerisinde sahip olduğu taşınmazlar dolayısıyla da emlak vergisinden muaf tutulacak.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlanarak 1 Mart 2016'dan geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.

Teknoloji geliştirme bölgelerinin kuruluşu, işleyişi, yönetim ve denetimi ve bunlarla ilgili kişi ve kuruluşların görev, yetki ve sorumluluklarıyla Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmeliğe göre, oluşturulacak kurucu heyet veya yönetici şirket bölge başvurusu yapabilecek. Bölge alanı yer seçiminin yapıldığı ilin sınırları içinde en az bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da kamu Ar-Ge merkez veya enstitüsünün bulunması şartı aranacak. Bölge kurulması düşünülen yörede yeterli Ar-Ge, tasarım ve sanayi potansiyelinin bulunması ve finansal yeterlilik şartı aranacak.

Değerlendirme Kurulu tarafından uygun bulunmasının ardından Bakanlar Kurulu kararı ile kesinleşen bölge kuruluşu, bölgeye ek alan katılması, bölge sınırı değişikliği ya da bölge alanının iptali Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Yönetici şirket, bölge alanında faaliyete geçildikten sonra üç yıl içerisinde kendi bünyesinde bir birim oluşturarak veya başka bir tüzel kişilikle aralarında düzenlenecek bir protokol çerçevesinde teknoloji transfer ofisini kuracak.

Hazine arazileri 5 yıl bedelsiz tahsis edilebilecek

Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden bölgede yer alan faaliyetlerde araştırmacı ve idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kuruluşların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilecek. Yarı zamanlı görev alan öğretim üyesi, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi ve uzmanların bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulacak. Sürekli istihdam edilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilecek ve kadrolarıyla ilişkileri devam edecek.

Öğretim elemanları ilgili düzenlemede öngörülen yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirme esaslarına göre yapacakları çalışmaları üniversite yönetim kurulunun izniyle bölgedeki kuruluşlarda yapabilecek. Aylıklı izinli olarak bölgede görevlendirilen öğretim üyelerinin bölgede elde edecekleri gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulacak.

Öğretim elemanları üniversite yönetim kurulunun izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacıyla bu bölgelerde şirket kurabilecek, kurulu bir şirkete ortak olabilecek veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilecek.

Bölge alanı içinde yer alan üniversite arazileri, bu üniversitelerin uygun görüp izin vermeleri durumunda, mülkiyeti ilgili üniversitede kalmak kaydıyla bölgenin yönetici şirketine tahsis edilecek. Bu durum diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait araziler için de geçerli olacak. Bölge alanı içerisinde yer alan Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesisinin veya kullanma izni verilmesinin talep edilmesi halinde Maliye Bakanlığı tarafından yönetici şirket lehine ilk 5 yılı bedelsiz, devam eden yıllar için yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin binde ikisi karşılığında irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek. İrtifak hakkı tesis edilen ve kullanma izni verilen bu taşınmazlar üzerinde yapılacak faaliyetlerden hasılat payı alınmayacak. Bölge imar planları ve imar planı değişiklikleri, bölgenin yönetici şirketince hazırlanacak veya hazırlattırılacak.

İşletmeler, bölgede başlatıp sonuçlandırdıkları Ar-Ge veya tasarım projeleri sonucu elde ettikleri teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli olan yatırımı, yönetici şirketin uygun bulması ve Bakanlığın izin vermesi şartıyla herhangi bir bölge içerisinde yapabilecek. Söz konusu yatırıma konu teknolojik ürünün üretim izin belgeleri, ilgili kurum ve kuruluş tarafından Bakanlık görüşü alınarak öncelikle verilecek.

Bölgeler için gerekli arazi ve bina temini ile planlama ve projelendirme, altyapı ve üstyapının inşası, ayrıca Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerini desteklemeye yönelik yönetici şirketçe yürütülen veya yürütülecek kuluçka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji işbirliği programlarıyla ilgili harcamalar yönetici şirket tarafından karşılanacak. Bölge yönetici şirketine aktarılan destek, hibe şeklinde karşılıksız sayılacak. Projelerin ilerleme hızlarına göre, yıl içerisinde ayrılan ödeneğin yetersiz olması durumunda Kalkınma Bakanlığından ek ödenek talebinde bulunulabilecek.

Vergi muafiyeti

Yönetici şirketlerin kazançları 31 Aralık 2023'e kadar kurumlar vergisinden müstesna tutulacak. Yönetici şirket, bu istisnaların uygulanabilmesi için bağlı bulunduğu vergi dairesine başvuruda bulunacak. Yönetici şirket, ayrıca kağıtlar yönünden damga vergisinden, yapılan işlemler bakımından harçlardan ve bölge alanı içerisinde sahip olduğu taşınmazlar dolayısıyla emlak vergisinden muaf tutulacak.

Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım veya Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31 Aralık 2023'e kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesna sayılacak.

Bölgede çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin bu görevleriyle ilgili ücretleri aynı tarihe kadar her türlü vergiden müstesna tutulacak. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak destek personeli sayısı toplam Ar-Ge ve tasarım personeli sayısının yüzde 10'unu aşamayacak.

Destek personeli sayısının toplam Ar-Ge ve tasarım personeli sayısının yüzde 10'unu aşması halinde, brüt ücreti en az olan destek personelinin ücretinden başlamak üzere her türlü vergi istisnası uygulanacak. Brüt ücretlerin aynı olması halinde, ücretine her türlü vergi istisnası uygulanacak destek personeli ise çalıştığı girişimci firma tarafından belirlenecek.

Atık su arıtma tesisi işletenden atık su bedeli alınmayacak

Atık su arıtma tesisi işleten bölgelerden belediyelerce atık su bedeli alınmayacak. Bölge içerisinde faaliyette bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, yazılım, tasarım veya Ar-Ge faaliyetleri dolayısıyla 4691 sayılı Kanun'daki vergisel teşviklerden bütün halinde yararlanabilecek.

31 Aralık 2023'e kadar uygulanmak üzere bölgede faaliyette bulunanlara Bakanlık tarafından uygun görülen alanlarda gerçekleştirecekleri projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde 10'unu ve öz sermayenin yüzde 20'sini aşmamak üzere ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılacak. İndirim konusu yapılacak tutar yıllık 500 bin lirayı aşamayacak. Bu oran ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak. İndirim uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılacak. Belirli şartlarda sermaye desteği de verilebilecek.

İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB) kuruluş başvurusunda aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet gösteren konuyla ilgili mesleki kuruluşlardan en az bir tüzel kişiliğin kurucu heyet protokolünde yer alması şartı aranacak. Teknoloji geliştirme bölgesinin ihtisas TGB'ye veya bölge alanının ihtisas TGB alanına dönüşmesi için bölge alanı içerisinde faaliyette bulunan girişimcilerin en az yüzde 75'inin aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet gösteren girişimcilerden olması gerekecek.

Yürürlükten kaldırılan "Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği"nin yürürlüğe girdiği 1 Nisan 2014'ten itibaren faaliyette olan bölgeler, söz konusu tarihten itibaren en geç 3 yıl içerisinde teknoloji transfer ofisini kuracak.

Düzenleme kapsamına giren bölgelerdeki faaliyetlerde Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Sayıştay Kanunu, Devlet İhale Kanunu ile Kamu İhale Kanunu hükümleri uygulanmayacak.