Yabancı Yatırımcıda 'Gri Alanlar' Korkusu

YASED Başkanı Piraye Antika, yatırımcılar açısından en öncelikli konunun ‘yasal çerçeve ve uygulamalar’ olduğunu belirterek; “Yatırımcılar ‘gri bölge’ istemiyor. Hukuk güvenliği konusunda endişeler var. İş dünyası ve yeni yatırımlar için mevzuatta belirsizlik olmamalı” dedi. Antika, gri bölgelerin önemli bir yatırım ortamı sorunu olduğunu vurguladı.

TÜRKİYE’deki yatırım ortamına yabancı sermayenin bakış açısını yansıtan Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), bu yılki ikinci Barometre anketinin sonuçlarını açıkladı. Ankete göre yatırımcılar küresel krizin bitmesi ile ilgili olumlu beklentilere sahip ancak, Türkiye’nin yaşadığı ‘yerel’ krizle ilgili ‘karamsar’lık dikkat çekiyor. Kriz, Türkiye’ye giren doğrudan yabancı sermayeye de büyük darbe vurmuş durumda. 2009 yılında 18 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye çeken Türkiye, 2009’un ilk 7 ayında sadece 4.9 milyar dolarlık sermaye çekebildi.

Geriye dönük ihtilaf çıkıyor

YASED Başkanı Piraye Antika, 2009 toplamında Türkiye’ye giren doğrudan yabancı sermayenin 5-10 milyar dolar aralığında olacağını tahmin ettiklerini bildirdi. Barometre araştırmasının açıklandığı toplantısında konuşan Antika, “Uluslararası yatırımların önündeki üç temel engel; yasal çerçeve ve uygulamalar, ekonomik istikrarsızlık ve kayıt dışı ekonomi. Bazı alanlarda mevzuatın yorumlara açık yazılması ciddi belirsizliklere yol açıyor” dedi. Belirsizliklerin geriye dönük olarak da önemli ihtilaflara neden olduğunu vurgulayan Antika, şu noktaların altını çizdi:

Gri alan, riski artırıyor

“Bugün geldiğimiz noktada mevzuatımızda çelişkili ve yatırımcı bazında farklı uygulamalara yol açabilecek geniş ‘gri alanlar’ın var olduğu tartışılmaz bir gerçek. Bu tablo Türkiye’deki yatırım ortamı açısından belirsizliğin, yani riskin arttığı algısını yaratmaktadır. ‘Gri bölgeler’ önemli bir yatırım ortamı sorunu ve geniş gri alanların. belirsizliklerin temizlenmesi yatırımın önünü açar. Gelişmekte olan ülkelere akan doğrudan uluslararası yatırım büyük oranda daralırken Türkiye, cazibe merkezi olma konumunu korumalı. Bu bağlamda kontrol edilebilecek gelişmeler arasında yasal belirsizlikleri en aza indirgemek, en kolay başarılabilecek işler arasında.”

Yatırımların önü açılmalı

Yatırımcıların uzun vadeli bakış açısıyla, faaliyet gösterecekleri ortamın kurallarını bilebilmesi gerektiğini vurgulayan Piraye Antika, “Bunun sağlanması için iş dünyası ve kamu otoriteleri bir araya gelerek öncelikle mevzuatta yer alan gri alanları belirlemeli ve bu gri alanlar tek tek temizlenmeli” ifadelerini kullandı. Uygulama ve belirsizliklere örnek olarak, Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketlerin gayrimenkul edinimi alanındaki mevzuat değişikliklerini gösteren Antika, uygulamanın yürürlüğünün durdurulması ve iptali için dava açtıklarını hatırlattı.

Pozitif algı, bir fırsat

Antika, yatırım bankalarının raporlarına ilişkin bir soru üzerine, “Türkiye dışarıdan bakıldığında hiç şüphesiz dünyadaki bir sürü ülkeye göre, özellikle mali sistemi ayakta kaldığı, kuvvetli olduğu için pozitif bir algılamaya sahip. Bu da aynı zamanda bir fırsat. İçerideki  yatırımcı, yerli veya dış yatırımcı çok iyi biliyor ki Türkiye’nin sürdürülebilir büyüme modeli maalesef dış kaynağa muhtaç. Yatırım bankalarının raporları bir fırsata ve potansiyele işaret ediyor” diye konuştu.

G-20 ülkesine yakışır hamlelere imza atılmalı

PİRAYE Antika, artan işsizliğe karşı hükümetin aldığı önlemleri YASED üyelerinin yetersiz bulduğunu hatırlatarak işsizlik konusunun hükümetin önümüzdeki dönem öncelik vermesi gereken en önemli konu olduğunu kaydetti. Antika, “Küresel sistemin yeniden şekillendiği bu dönemde Türkiye, yalnızca ayakta kalmaya değil; bir G-20 ülkesine yaraşır hamlelere de odaklanmalı” dedi.

En ‘öncelikli’ sorun işsizlik

YASED üyeleri; 6 ay önceki ankette, “önümüzdeki dönemin en önemli sorunu” olarak ‘acil önlem paketini’ görüyordu. Bu kez öncelikli konu “işsizlik” olarak gösterildi. YASED Genel Sekreteri Mustafa Alper, “Öncelikli 3 sorun sıralanırken işsizlik en önemli sorun olarak öne çıktı” dedi.

‘Ortam’ dünyadan daha kötü

ULUSLARARASI yatırımcıların yüzde 61’i, global krizin Türkiye’ye etkilerinin ancak 2010 yılından sonra son bulacağını düşünüyor. Türkiye’deki ekonomik ortamın daha kötüye gideceğini düşünenlerin oranı yüzde 40’ı buluyor.

Yatırımcı ‘Kriz önlemleri yetersiz’ diyor

YASED’in ikinci ‘Barometre’ anketine göre krizin etkileri 2010’dan sonra son bulacak. YASED üyelerinin yüzde 74’ü hükümetin krizle artan işsizliğe karşı aldığı önlemleri yetersiz bulurken, yüzde 63’e teşvik paketinin yatırım kararlarını etkilemediğini söylüyor. YASED Genel Sekreteri Mustafa Alper; bir önceki ankete göre nispeten olumlu beklentiler olmasına karşın, hükümetin açıkladığı yeni teşvik sisteminin önümüzdeki dönem yatırım kararını etkilemediğini bildirdi.

‘Büyüme sabit kalır’ diyenler , ‘hızlanır’ diyenlerin iki katı

YASED üyesi 220 şirketten 110’u, Barometre 2009-II anketine yanıt verdi:

* Yatırımcıların yüzde 61’ine göre önümüzdeki 6 ayda dünyada büyüme sabit kalacak.

* Yüzde 18’i daha da yavaşlayacağı, yüzde 21’i büyümenin hızlanacağı görüşünü ifade etti.

* Türkiye’de ekonomik büyümenin sabit kalacağını düşünenlerin oranı ise yüzde 44.

* Daha da yavaşlayacağını düşünenler yüzde 33, hızlanacağını düşünenler yüzde 23 oldu.

* Yatırımcılar faiz oranlarını yüzde 9.5, enflasyonu yüzde 6.3 olarak tahmin etti.

* Dolar 1.55 TL, Euro ise 2.17 TL öngörüldü.